΄ΤΑ ΝΕΑ

O χειμώνας που έρχεται θα είναι δύσκολος, αυτό έχει καταστεί πλέον σαφές σε όλους. Και αν ο πόλεμος συνεχιστεί, ο επόμενος θα είναι ακόμη πιο δύσκολος. Η Ευρώπη συνειδητοποίησε επιτέλους ότι η ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία είναι καταστροφική και έχει αρχίσει τη διαδικασία διαφοροποίησης των προμηθευτών της. Αυτή η διαδικασία όμως θα είναι μακρά και σύνθετη. Στο μεταξύ, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα πρέπει να προσαρμοστούν όχι μόνο σε μειωμένες ενεργειακές ροές, αλλά και σε ξαφνικές διακοπές της τροφοδοσίας λόγω των εκβιασμών που ασκεί ο πρόεδρος Πούτιν.

H προσάρτηση των κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας από τη Ρωσία αποτελεί ένα βήμα χωρίς επιστροφή. Και ανοίγει ένα νέο, ακόμη πιο επικίνδυνο κεφάλαιο σε αυτόν τον πόλεμο, που συμπληρώνει ήδη 220 ημέρες. Οι περιοχές αυτές, που ισοδυναμούν με το 15% της εδαφικής επικράτειας της Ουκρανίας, τίθενται πλέον υπό την πλήρη προστασία της Ρωσίας, άρα και υπό την πυρηνική της ομπρέλα. Οποιαδήποτε επίθεση εναντίον τους, κατά συνέπεια, θα θεωρείται πλέον από το Κρεμλίνο επίθεση εναντίον ρωσικού εδάφους και ενδέχεται να απαντηθεί με πυρηνικά όπλα.

Να συμφωνήσουμε πως δεν υπάρχει πολιτική δύναμη ή πολίτης που να επικροτεί τις εικόνες παραβατικότητας και εγκληματικότητας που είδαμε στις φοιτητικές εστίες της Πανεπιστημιούπολης του Ζωγράφου αυτές τις ημέρες. Και να συναινέσουμε τάχιστα πως ένα άλλο πλαίσιο είναι υποχρεωτικό για τους χώρους αυτούς - συχνά ξεχνούμε πως αποτελούν προέκταση των εκπαιδευτικών δομών. Μεταπολιτευτικά κυριάρχησε ένα λανθάνον μοντέλο για αυτό που εννοούμε ως άσυλο. Συχνά ταυτίστηκε με την απόλυτη ανομία και αυθαιρεσία και δεν είχε σχέση με το ίδιο το γνωστικό περιεχόμενο.

Πριν από δύο εβδομάδες, ένα ακροδεξιό κόμμα ήρθε δεύτερο στις εκλογές που διεξήχθησαν στη Σουηδία και όλα δείχνουν ότι θα έχει λόγο στην επόμενη κυβέρνηση. Αύριο, ένα κόμμα με νεοφασιστικές ρίζες αναμένεται να έλθει πρώτο στις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στην Ιταλία και όλα δείχνουν ότι θα αναλάβει την πρωθυπουργία μια πολιτικός που έχει ταχθεί […]

Τα στοιχεία συντείνουν σε μια εξαιρετική τουριστική περίοδο. Μάλιστα τον Ιούλιο σε ό,τι αφορά τις εισπράξεις, προσεγγίστηκαν οι αποδόσεις του 2019 - τότε μάλιστα δεν είχαμε την πανδημία και τον πόλεμο.

Ο τίτλος, Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης, δεν είναι και τόσο φιλόδοξος. Πράγματι, όταν ιδρύθηκε αυτό το όργανο πριν από 26 χρόνια, ο στόχος του ήταν να σταθεροποιηθούν οι χώρες της Κεντρικής Ασίας. Το ότι σήμερα το ίδιο αυτό όργανο παρουσιάζεται ως μια «Αυταρχική Διεθνής», ένα «αντιδυτικό μέτωπο της άρνησης», δείχνει πόσο μεγάλη είναι η απόσταση που έχει διανυθεί.

Η υπόθεση των παρακολουθήσεων είναι ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα, το οποίο όχι μόνο έχει οξύνει τις ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση, αλλά απειλεί να μολύνει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς. Η κατάσταση αυτή, με τις εκατέρωθεν καταγγελίες για καθεστωτικές λογικές και εσωτερικούς εχθρούς, πλήττει πρώτα απ' όλα το ίδιο το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Και μάλιστα σε μια περίοδο που παρατηρείται μια εκ νέου άνοδος των άκρων στην Ευρώπη, από τη Σουηδία έως την Ιταλία.

Δύο ηγέτες παγκοσμίου κύρους, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και η βασίλισσα Ελισάβετ, έφυγαν από τη ζωή σε διάστημα δέκα ημερών. Και οι αντιδράσεις στους θανάτους τους ανέδειξαν ένα παράδοξο. Ο ηγέτης που κυβέρνησε, και προσπάθησε να αλλάξει ριζικά τη χώρα του, άφησε πίσω του ανάμεικτα συναισθήματα: άλλοι συμπατριώτες του τον θαύμαζαν κι άλλοι τον μισούσαν. Η ηγέτις που βασίλευσε και επιδίωξε να κρατήσει τη χώρα της σε μια σταθερή πορεία αφήνει πίσω της μια μονοσήμαντη κληρονομιά: η συντριπτική πλειονότητα των Βρετανών τη λάτρευε.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «διέβη τον Ρουβίκωνα», κάνοντας πράξη μια πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα απόφαση: την αύξηση των ευρω-επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης. Πρόκειται για μια τολμηρή κίνηση για τη μετριοπαθή οικονομική πολιτική που ακολουθείται στο ευρωπαϊκό στερέωμα.

H σύγκλιση των αυταρχισμών και των αναθεωρητισμών είναι δεδομένη και δεν αποτελεί έκπληξη. Σε ό,τι αφορά όμως τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ως τώρα τηρούσε τα προσχήματα, δεν ταυτιζόταν πλήρως με τον ρώσο ομόλογό του, μιλούσε και με τον Ζελένσκι, διατηρούσε κάποιες ισορροπίες. Το τελευταίο διάστημα, οι ψευδαισθήσεις έχουν διαλυθεί. Μόσχα και Αγκυρα δίνουν κοινό αγώνα κατά της Δύσης.

Oι αποκαλύψεις για την παρακολούθηση του Στέργιου Πιτσιόρλα και του Σπύρου Σαγιά επί κυβερνήσεων των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αναδεικνύουν την υποκρισία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που κατηγορεί τον σημερινό Πρωθυπουργό ότι είτε γνώριζε την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη, άρα λέει ψέματα, είτε δεν τη γνώριζε, άρα δεν ελέγχει τις υπηρεσίες που εποπτεύει. Τα ίδια, και χειρότερα, θα μπορούσε να πει κανείς και για τον Αλέξη Τσίπρα: είτε γνώριζε την παρακολούθηση ενός στενού του συνεργάτη, ο οποίος μάλιστα εκείνη την περίοδο διοικούσε το ΤΑΙΠΕΔ, είτε δεν τη γνώριζε, κάτι που σημαίνει ότι ευαίσθητες πληροφορίες έφταναν σε ακατάλληλα αφτιά.

Το ζήτημα της φθηνής και προσβάσιμης στέγης στις μεγάλες πόλεις εξελίσσεται σε κυρίαρχο σήμερα. Δεν είναι απλώς μια όψη ή μια αποτύπωση της κοινωνικής κινητικότητας και του βαθμού επιτυχίας της. Είναι και δείκτης της κοινωνικής συνοχής, αλλά και προϋπόθεση αναπαραγωγής των νέων νοικοκυριών. Να το πούμε διαφορετικά: Δεν μπορεί να κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου […]

Αν υπάρχει ένα ζήτημα που βασανίζει αυτό το διάστημα όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και τις αγορές, αυτό δεν είναι άλλο από το ενεργειακό. Οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε διαρκείς συζητήσεις και αναζήτηση μέτρων ώστε όλα τα κράτη – μέλη να μπορούν να εγγυηθούν την επάρκειά τους τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται. Το πλαφόν των τιμών […]

Και οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις, της GPO μάλιστα για λογαριασμό των «ΝΕΩΝ Σαββατοκύριακο», χτυπάνε καμπανάκια και επιφυλάσσουν δεύτερες αναγνώσεις για τους πόλους του πολιτικού συστήματος. Ο επιταχυντής της υπόθεσης των παρακολουθήσεων ή επισυνδέσεων φαίνεται να επικαθορίζει και να επιδρά κατ' αρχάς σε ένα κλίμα φθοράς για την κυβερνώσα παράταξη.

To ζήτημα ήταν εξαρχής πολύ σημαντικό: η παρακολούθηση ενός ευρωβουλευτή μπορεί να είναι νόμιμη, όπως παραδέχθηκε όμως και ο Πρωθυπουργός είναι πολιτικά εσφαλμένη. Δικαιολογημένα λοιπόν ο Νίκος Ανδρουλάκης ζητά να μάθει τους λόγους που τον παρακολουθούσε η ΕΥΠ, πολύ περισσότερο μάλιστα που την ίδια περίοδο έγινε (παράνομη) προσπάθεια παρακολούθησής του και με το λογισμικό Predator. Δικαιολογημένα ζητά εξηγήσεις η αξιωματική αντιπολίτευση, όσο κι αν η λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται εξ ορισμού από το απόρρητο. Και δικαιολογημένα ο Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι θα προβεί σε όλες τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για τον καλύτερο έλεγχο και την ενίσχυση της ακεραιότητας της ΕΥΠ.

H Toυρκία πολλαπλασιάζει τις διπλωματικές της πρωτοβουλίες, μεσολαβώντας σε πολέμους, κλείνοντας μέτωπα, προσελκύοντας επενδύσεις και διεκδικώντας γενικά τον ρόλο μιας μεγάλης περιφερειακής δύναμης. Μετά την προσέγγιση με το Ισραήλ, το οποίο ο πρόεδρος Ερντογάν έχει χαρακτηρίσει «κράτος - τρομοκράτη», φαίνεται τώρα να συμφιλιώνεται και με τη Συρία, τον ηγέτη της οποίας ο Ερντογάν έχει επίσης χαρακτηρίσει στο παρελθόν «τρομοκράτη». Οι λέξεις όμως δεν έχουν σημασία. Προέχει η ισχύς.

O Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται σε δεινή θέση. Παρά τις προσπάθειές του να εμφανιστεί ως μεσολαβητής στον πόλεμο της Ουκρανίας, συνομιλώντας τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι, υπολείπεται των αντιπάλων του στις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία που θα πραγματοποιηθούν το αργότερο τον ερχόμενο Ιούνιο. Για λόγους όμως που έχουν να κάνουν ακόμη και με την πιθανή εμπλοκή του σε δικαστικές περιπέτειες, αυτές τις εκλογές δεν έχει την πολυτέλεια να τις χάσει. Πρέπει ή να τις κερδίσει ή να τις αναβάλει. Και το εργαλείο που χρησιμοποιούν συχνότερα σε τέτοιες περιπτώσεις αυταρχικοί ηγέτες σαν κι αυτόν είναι η επίκληση «εθνικών λόγων» για τη συσπείρωση του πληθυσμού γύρω από αυτούς.

H πολύκροτη υπόθεση των παρακολουθήσεων έχει πολλές πτυχές. Η πιο σημαντική είναι ασφαλώς αυτή που θέτει ουσιαστικά ζητήματα δημοκρατίας: το απόρρητο των επικοινωνιών ενός πολίτη, και πολύ περισσότερο ενός δημοσίου προσώπου, αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, πρέπει να προστατεύεται και δεν μπορεί να αίρεται παρά σε ακραίες περιπτώσεις που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Οπως τόνισε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η εφαρμογή της όποιας εξαίρεσης πρέπει «να είναι σύμφωνη με τις αρχές του κράτους δικαίου και της αναλογικότητας».

Η επιδοματική πολιτική κάθε κυβέρνησης θεωρείται πολλές φορές αμφιλεγόμενη. Είναι σύνηθες η αντιπολίτευση να τη στηλιτεύει, είτε γιατί με την εφαρμογή της ανακυκλώνει την εξάρτηση των πολιτών από την κρατική βοήθεια είτε γιατί τα χρήματα που δίνει στους δικαιούντες δεν είναι αρκετά. Δεν ζούμε όμως σε περιόδους κανονικότητας. Ο χειμώνας προβλέπεται ενεργειακά δύσκολος, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμα και μια κυβέρνηση, επομένως, που θεωρητικά δεν ταυτίζεται με τη λογική των επιδομάτων οφείλει να αποδεικνύεται ευέλικτη, για να καλύψει τις ανάγκες των πολιτών.