Ζώης Νικόλας

Γρηγόρης Πασχαλίδης Καθηγητής Πολιτισμικών Σπουδών, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αίρεση χωρίς ιερατείο Ο όρος cult, από το λατινικό cultus για τη λατρεία, χρησιμοποιήθηκε αρχικά από κοινωνιολόγους σαν τους M. Weber, E. Troeltsch και P. Becker για να προσδιορίσουν τις ανεπίσημες, ολιγομελείς, περιθωριακές θρησκευτικές ομάδες σε αντιδιαστολή προς τις θεσμικά οργανωμένες και καθιερωμένες […]

Παράξενη αίσθηση η παρακολούθηση μιας συναυλίας σε κινηματογραφικό πανί. Είτε αγαπάς την μπάντα είτε όχι, είτε κάποτε απόλαυσες ζωντανά τα κατορθώματά της είτε ποτέ δεν αξιώθηκες, αντί για ορθοστασία, μειωμένη ορατότητα και σπρωξιές από τον διπλανό, έχεις μεν την άνεση του καθίσματος, τη ματιά μιας ευέλικτης κάμερας, την ησυχία σου τέλος πάντων, στερείσαι όμως τη […]

Απεικονίζει μια νεαρή γυναίκα, με ένα κόκκινο, λουλουδάτο μαντίλι, ριγμένο στο κεφάλι της χαλαρά, έτσι που να σκιάζει το μισό πρόσωπό της. Το πουκάμισο, ανοιχτόχρωμο και ξεκούμπωτο, μετά βίας κρύβει το στήθος της, ενώ το δικράνι που στηρίζει στον ώμο, όπως και το φόντο που την περιβάλλει, συνηγορούν στην υπόθεση ότι πρόκειται για αγρότισσα. Είναι […]

Η θέση τους είναι ισόβια. Κανείς δεν την έχει αποποιηθεί ηθελημένα. Τουλάχιστον μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, όταν τρία μέλη της Επιτροπής που κάθε χρόνο επιλέγει τον νικητή του Νομπέλ Λογοτεχνίας εγκατέλειψαν το αξίωμά τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας στον τρόπο που η Σουηδική Ακαδημία διαχειρίστηκε μια αδιαφανή υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης με κατηγορούμενο έναν ανώνυμο άντρα από […]

Δέκα χρόνια μετά την έναρξη του θεσμού της τιμώμενης χώρας –με πρώτη τότε τη Γαλλία –και ενώ η έξαρση των εθνικισμών και η αμφισβήτηση δημοκρατικών κεκτημένων διαπιστώνονται ακόμα και στην καρδιά της Ευρώπης, οι κεντρικοί φιλοξενούμενοι αλλά και ο βασικός άξονας της 15ης Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης ανανεώνουν την κληρονομιά της και κυρίως αναδεικνύουν τα […]

Ενα ερώτημα που ίσως προκύπτει σχετικά με τη διασκευή των «Μυστικών του βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα σε graphic novel έχει να κάνει με τη χρονική συγκυρία της κυκλοφορίας του. Σύμφωνοι, το όποιο ενδιαφέρον των εγχώριων κόμικς για ιστορίες που πατούν στην παράδοση αλλά και σημαντικά έργα της νεοελληνικής γραμματείας (από το «Παραρλάμα» και τη «Μεγάλη […]

Προ ημερών, το όνομά του βρέθηκε στη μακρά λίστα υποψηφίων για το Διεθνές Man Booker, με καταγεγραμμένη καταγωγή την Ταϊβάν. Το μυθιστόρημά του «Κλεμμένο ποδήλατο» παρακολουθεί έναν επισκευαστή ποδηλάτων στην αναζήτηση της ιστορίας του νησιού της Ανατολικής Ασίας. Ισως γι’ αυτό ο Γου Μινγκ Γι (φωτογραφία) πανηγύρισε στο Facebook με τη φράση «αν και πρόκειται […]

Oταν τον περασμένο Οκτώβριο, στο μετρό της Νέας Υόρκης, ένας επιβάτης στο βαγόνι της αποκάλεσε «νέγρους» μια παρέα μαύρων εφήβων, εκείνη τον «ξεπροβόδισε» στην πρώτη στάση, περιλούζοντάς τον με τη σούπα που κρατούσε. Τον Φεβρουάριο, σε μια συναυλία της, κάποιος από το κοινό που ζήτησε να δει τα στήθη της, τελικά την είδε να κατεβαίνει […]

Όταν το 2013, το Ίδρυμα Μπούκερ, υπεύθυνο για το ομώνυμο λογοτεχνικό βραβείο, ανακοίνωνε ότι θα διευρύνει τα κριτήρια του προκειμένου να συμπεριλαμβάνει όχι μόνο αγγλόφωνους συγγραφείς από την Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία και την Κοινοπολιτεία αλλά και αμερικανούς, οι επιφυλάξεις που ακούστηκαν δεν ήταν λίγες. Αν δε, αναλογιστεί κανείς ότι τις δύο τελευταίες χρονιές οι […]

Δημήτρης Αντωνίτσης,εικαστικός Η «Ιστορία του έρωτα και της αναρχίας» Στα δεκαέξι μου πρωτοείδα την «Ιστορία του έρωτα και της αναρχίας» τηςΛίναΒερτμίλερ, εντελώς απροετοίμαστος για να καταλάβω την υπεροχή του έρωτα και της διαίσθησης πάνω από κάθε πολιτική θεώρηση.Η διπολικότητα της Λίνα αμέσως με γοήτευσε: ορκισμένη αναρχική που είχε γεννηθεί στους κύκλους της ιταλικής αριστοκρατίας, φεμινίστρια […]

Αν και λίγους μήνες πριν βρισκόταν στην Ελλάδα για την παρουσίαση του πρώτου μυθιστορήματός του, «Φαύλος Κύκλος», ο Ιβαν Σέρσεν είχε επισκεφθεί τη χώρα και ως υπεύθυνος ενός μικρού εκδοτικού οίκου ονόματι Sandorf ή σαν ατζέντης λογοτεχνών από την πρώην Γιουγκοσλαβία. Η πρώτη του φορά ήταν το 2012 στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, όταν το […]

Πολλά μπορεί να πει κανείς για το κείμενο του «Εκκλησιαστή». Ή καλύτερα, να ρωτήσει: για τη συμπερίληψή του στην Παλαιά Διαθήκη παρά τον σχεδόν επικούρειο χαρακτήρα του, για το αινιγματικό επιμύθιό του, που, καθώς απαξιώνει τις γνώσεις, τον πλούτο, τις απολαύσεις και τους κόπους, μοιάζει να συμπυκνώνεται σε εκείνη την περίφημη ρήση περί ματαιότητας, αλλά […]

Υπάρχει τουλάχιστον ένας ντιζάινερ που πιστεύει πως ό,τι περίπου ήταν για τον 20ό αιώνα η δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας, θα είναι για τον 21ο η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ: ένα σημείο καμπής για την πολιτική, τα κινήματα ή την τέχνη, που θα μελετάται έναν αιώνα μετά. Υπερβολές; Αυτά πάντως γράφει ο Αβραμ Φίνκελσταϊν, […]

Δύο θάλασσες κυνηγούσαν τον Νίκο Καρούζο, σύμφωνα με το ποίημά του «Στην ύλη εισχώρησα ουρλιάζοντας»: η ζωή κι ο θάνατος. Η κυκλική τους σχέση, όπως την αντιλαμβανόταν ο ποιητής, συνοψιζόταν ίσως στην πεποίθησή του πως όσο διαρκεί η μεν, ακριβώς τόσο κρατάει κι ο δε: ο φόβος του οριστικού τέλους υπάρχει μόνο ενόσω ζει κανείς. […]

Ενας κίνδυνος, υπαρκτός όταν πρέπει κανείς να εργαστεί σε χώρο που θα τον προσείλκυε και στον ελεύθερό του χρόνο, είναι να παρασυρθεί από ένα σωρό γοητευτικούς περισπασμούς: εν προκειμένω, από μια λαχταριστή έκδοση του «Absolutely Live» των Doors σε μπλε βινύλιο ή μια ιαπωνική του «Mirage» των Camel· από ένα σφραγισμένο «Αν η γιαγιά μου […]

Η πρώτη αντίδραση μπορεί και να είναι μια μικρή έκπληξη, μια διεγερτική απορία: η Ρένη Πιττακή, η πιστή μαθήτρια του Καρόλου Κουν, που έχει περάσει σαράντα χρόνια εντός των τειχών του Θεάτρου Τέχνης και αρκετά ακόμα εκτός, πρωταγωνιστεί σε ένα θρίλερ ονόματι «Μisery», βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του όχι ακριβώς διαδεδομένου στα ελληνικά θεατρικά πράγματα […]

Η εκκίνησή του θα γίνει με ένα μεγαλειώδες light show, βασισμένο σε τηλεγραφήματα που έστελναν στους δικούς τους οι στρατιώτες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στο πρόγραμμά του περιλαμβάνεται και η τελευταία παραγωγή του χορευτή και χορογράφου Ακραμ Καν, με τίτλο «Xenos» και πρωταγωνιστή έναν ινδό στρατιώτη στα χαρακώματα του Δυτικού Μετώπου. Είναι προφανές ότι το […]

Οταν το 2015 το Βραβείο της Λειψίας για το καλύτερο λογοτεχνικό βιβλίο της χρονιάς απονεμήθηκε στον Γιαν Βάγκνερ, ο γερμανός έγινε ο πρώτος ποιητής και όχι μυθιστοριογράφος που τιμήθηκε με τη διάκριση. Δύο χρόνια αργότερα, το 2017, πρόσθεσε στο παλμαρέ του και το περίβλεπτο Βραβείο Γκέοργκ Μπίχνερ, δοσμένο στο παρελθόν σε λογοτέχνες όπως ο Γκίντερ […]

Ο Ούγγρος Λάσλο Κρασναχορκάι (φωτογραφία), νικητής του 2015, το διεκδικεί εκ νέου, με το «The world goes on». Η Κορεάτισσα Χαν Κανγκ, νικήτρια του 2016, βρίσκεται επίσης στους φετινούς υποψηφίους με το «The white book». Η μακρά λίστα του Man Booker International Prize πάντως, του διεθνούς βραβείου που τιμά ετησίως τα καλύτερα έργα μεταφρασμένης μυθοπλασίας […]

Σε μια από τις καλύτερες στιγμές του, το 1964, όταν τα νέα από τα στρατόπεδα των Beatles και των Rolling Stones έδιναν κι έπαιρναν, το τιράζ του άγγιζε τα 307.000 τεύχη. Ακόμα και στους αναγνώστες του περιλαμβάνονταν ο Τζον Λένον, ο Μάλκολμ Μακλάρεν ή ο Μαρκ Μπόλαν, ενώ κατά καιρούς, άρθρα του είχαν υπογράψει ο […]

Σε μια αίθουσα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Μόντρεαλ, ένας θεατής σιγοτραγουδάει το «Hallelujah», ενώ μια ψηφιακή οθόνη απεικονίζει τον αριθμό των ανθρώπων που ταυτόχρονα ακούν το κομμάτι μέσω streaming: 631. Σε μια κοντινή γειτονιά, το μπαρ «Suzanne» έχει στην κορυφή της σκάλας του την επιγραφή «σε τραβάει προς τα κάτω», εμπνευσμένη από τους στίχους […]

Πέρσι τον Μάιο διήνυσε 2.500 χιλιόμετρα για να παραστεί στην παρουσίαση του έργου του «Συμφωνία αρ. 2. Το Τραγούδι της Γης» στο Ντύσελντορφ από τη συμφωνική ορχήστρα της πόλης και το κοινό τον καταχειροκρότησε. Το 1988, στη Δυτική Γερμανία, ένα χρόνο ύστερα από μια συναυλία του στην πρώην Ανατολική Γερμανία, είχαν διοργανωθεί με δική του […]

Το «Flix it στη Στέγη» γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας με αφιέρωμα στις πρωταγωνίστριες του ελληνικού σινεμά και με την προβολή της ταινίας «Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης» του Πέδρο Αλμοδόβαρ, τριάντα χρόνια μετά την κυκλοφορία της. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει πει ότι πρόκειται για «υψηλή κωμωδία, πολύ αισθηματική»: που αποφεύγει τα φυσικά […]

Εγραψε (ή συνυπέγραψε) στίχους τραγουδιών που έγιναν μεγάλες επιτυχίες ερμηνευμένες από την αφρόκρεμα του λαϊκού πενταγράμμου: «Στις ταβέρνες τριγυρνάς» από τον Χρηστάκη, «Πήρε φωτιά μια καρδιά», «Σήκω πάνω-κάτσε κάτω» ή «Στο σταυροδρόμι» από τον Πάνο Γαβαλά, «Κι αν γελάω είναι ψέμα», «Το ψωμί της ξενιτιάς», «Νιώθω μια κούραση βαριά», «Πάψε να ρωτάς», «Θα σε κρίνει […]

Μάης του ’68: η εποχή που «απαγορεύεται το απαγορεύεται», που ανεβαίνει «η φαντασία στην εξουσία» ή που «η ομορφιά βρίσκεται στο δρόμο». Η επιλογή της ως θεματικής του φετινού Open Day της Στέγης, του θεσμού που ανοίγει τις πόρτες του ιδρύματος της Συγγρού στο κοινό, μοιάζει, επετειακά μιλώντας, προφανής. Το πρόγραμμα της ημέρας ωστόσο, μουσικού […]

Ακούγεται μεγάλη κουβέντα ο χαρακτηρισμός «απόλυτο έργο τέχνης» αν μιλάμε για τη συναυλία μιας μπάντας. Ακόμα και αν το σόου της είναι πολυμεσικό, τρισδιάστατο. Από την άλλη, ίσως κάτι να ήξερε το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, όταν το 2012 καλούσε τους Kraftwerk για να παρουσιάσουν εντός των τειχών του κάποια από τα καλύτερα […]

Μια ιδέα να έχει κανείς από παλιότερες δουλειές του Γιάννη Κακλέα, χαρακτηρισμένες κατά δήλωσή του από έναν εσωτερικό θυμό, και ο λόγος που ο σκηνοθέτης πρότεινε στο Εθνικό Θέατρο να παρουσιάσει «Το παιχνίδι της σφαγής» του Ιονέσκο γίνεται προφανής: το έργο, γραμμένο στις αρχές του 1970, με επίκεντρό του μια πόλη γεμάτη ζωή και ανέμελους […]

Ολα ξεκίνησαν πριν από δυο χρόνια, την ημέρα που ο Ευάγγελος Λιβιεράτος, καθηγητής Χαρτογραφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, επιστρατευμένος στο ευγενές έργο της αναβάθμισης της Βιβλιοθήκης του ιδρύματος, βρέθηκε σε μια ιδιαίτερη πτέρυγά της, ονόματι Τρικόγλειος. Ο χώρος, που είχε πάρει το όνομά του από έναν ευπατρίδη ομογενή της Αιγύπτου, διερευνήθηκε ενδελεχώς από τον καθηγητή, μέχρι […]

Πριν από όλα, μια γυναίκα ώριμη, συντηρητικών αρχών, παντρεμένη, με δύο παιδιά. Κι έπειτα, ένας ανέμελος φοιτητής. Η ερωτική τους ιστορία μπλέκεται σε ένα βαγόνι του ηλεκτρικού, με σταθμούς το Μοναστηράκι, σημείο επιβίβασης εκείνης, και τον Αγιο Νικόλαο, όπου εκείνος διατηρεί μια γκαρσονιερούλα. Είναι μια ιστορία με συνηθισμένους ήρωες, που εν μέσω μιας χαοτικής Αθήνας […]

Στις μπροστινές σειρές το κοινό ήταν χωρισμένο σε άντρες και γυναίκες. Η συνύπαρξη των φύλων επιτρεπόταν στις πίσω θέσεις, τις οικογενειακές, που ήταν επίσης κατάμεστες. Το σημαντικότερο ωστόσο χαρακτηριστικό του Groovz Jazz Festival, της πρώτης μουσικής διοργάνωσης της Σαουδικής Αραβίας με την τζαζ στο επίκεντρό της, που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Intercontinental το Ριάντ από τις […]

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει: τα διαφημιστικά σποτ παρουσιάστηκαν (και αντιπαραθέτουν πλάνα με την Ανιές Βαρντά ή τον Τσε Γκεβάρα, σε ερωτήματα του στυλ «Τι συνέβη;» ή «Πώς αντέδρασες;»), οι παράλληλες εκδηλώσεις ανακοινώθηκαν (και περιλαμβάνουν από μουσικούς σινεμαραθωνίους μέχρι συζητήσεις για τη λογοκρισία στα social media), ενώ την ερχόμενη Τρίτη θα αρχίσει η ηλεκτρονική προπώληση […]

Ιάσονας Χανδρινός, ιστορικός Ενα πορτοκαλί σωσίβιο μετανάστη Το δικό μου αντικείμενο για το Μουσείο του Μέλλοντος θα ήταν ένα σωσίβιο μετανάστη. Αν μάλιστα υπήρχε χώρος στο μουσείο θα έφτιαχνα μια τεράστια προθήκη ώστε μέσα της να εκτίθεται ολόκληρο βουνό από σωσίβια που στοιβάζονταν στις ακτές των ελληνικών νησιών, με φόντο την εμβληματική φωτογραφία του Μάριου […]

Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του Κορνήλιου Καστοριάδη, μια επιπρόσθετη ιδέα για τη σκέψη του ίσως αξίζει να σχηματιστεί μέσα από τη γνώμη όσων συνδιαλέχτηκαν μαζί του. Στην επανέκδοση με τίτλο «Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη –“Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”» που επιμελήθηκε η δημοσιογράφος Τέτα Παπαδοπούλου, τα κείμενα για τον τιμώμενο συγκεντρώνονται στην τελευταία […]

Την πρώτη φορά που άκουσε τη φωνή του να βγαίνει μέσα από ηχεία τόσο δυνατά ώστε να ενθουσιάσουν τον ίδιο αλλά κι ένα ολόκληρο στάδιο ο Μπρούνο Μαρς ήταν μόλις τεσσάρων πέντε ετών. Είχε αναλάβει παρά την ηλικία του (ή ακριβώς εξαιτίας της) να διασκεδάσει τους θεατές ενός αγώνα ράγκμπι στη γενέτειρά του, τη Χαβάη, […]