Μοδινός Μιχάλης

Ο επονομασθείς πατέρας του νατουραλισμού Εμίλ Ζολά εκδίδεται και επανεκδίδεται σε τακτά διαστήματα στη χώρα μας. Και όχι χωρίς λόγο –ξέχωρα από τη γνωστή εμπλοκή του με την υπόθεση Ντρέιφους που μέρος της αποτελεί το τολμηρό και ρηξικέλευθο «Κατηγορώ». Στο έργο του, η λεπτομερειακή ανάλυση του κοινωνικού και φυσικού περιγύρου, η αποτύπωση του περιβάλλοντος με […]

«Γιατί, αναρωτήθηκε στρίβοντας απότομα για να αποφύγει ένα ψόφιο σκυλί, αγαπώ τόσο πολύ αυτό το μέρος; Μήπως επειδή εδώ η ανθρώπινη φύση δεν έχει προλάβει να μεταμφιεσθεί; Κανείς δεν θα μπορούσε να μιλήσει περί επιγείου παραδείσου εδώ πέρα. Ο παράδεισος παρέμενε ακλόνητος στο σωστό μέρος, στην άλλη πλευρά του θανάτου, ενώ εδώ ανθούσε η αδικία, […]

Τις τελευταίες δεκαετίες η πορτογαλική λογοτεχνική σχολή μάς έχει δώσει εντυπωσιακά μυθιστορήματα. Κυρίαρχα δομικά / μορφικά στοιχεία τους είναι η παραληρηματική πρωτοπρόσωπη αφήγηση, η συχνή πυκνή απουσία σημείων στίξεως, η αυτοψυχανάλυση των ηρώων, η αποσπασματική συνειδησιακή ροή και η ανακατασκευή του παρελθόντος μέσω ελάχιστα αντικειμενικών μνημονικών τεχνασμάτων. Εκτός από τον νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου, πρόχειρα έρχονται […]

Το μυθιστόρημα αυτό του Τζον Γουίλιαμς (1922-1994) μοιάζει ήδη από την πρώτη του σελίδα να σε αποτρέπει να το διαβάσεις. Μας δίνει εν περιλήψει τον βίο του πρωταγωνιστή –του πανεπιστημιακού Γουίλιαμ Στόουνερ, ενός αγροτόπαιδου που βρίσκεται το 1910 στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι προκειμένου να σπουδάσει Γεωπονία και αλλαξοπιστεί μέσω του Σαίξπηρ ασπαζόμενος τη μυστηριακή γοητεία […]

Οταν τον περασμένο Νοέμβριο μαινόταν η διαμάχη για την απονομή του Βραβείου Νομπέλ στον Μπομπ Ντίλαν, το αναγνωστικό κοινό ξαναήρθε σε επαφή με το όνομα του γεννημένου το 1938 κενυάτη συγγραφέα Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, ως μια ακόμη απόδειξη «αδικίας». Το όνομα του Νγκούνγκι είχε ξαναπαίξει στο παρελθόν, κυρίως σε καιρούς που η Σουηδική Ακαδημία έκανε […]

Το βιβλίο του Χανς Χέρμπερτ Γκριμ (1896-1950) που εκδόθηκε ως έργο άγνωστου συγγραφέα είναι ένα κεντροευρωπαϊκό παραμύθι με αξιώσεις αλήθειας ή αλλιώς ένας μύθος – ντοκουμέντο. Ο ξεχασμένος ήρωάς του (που είναι εν πολλοίς ο ίδιος) επανανακαλύφθηκε πολύ πρόσφατα με αφορμή και την εκατονταετία από την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου που άφησε πίσω του εκατομμύρια […]

Ο στοχαστής Ζακ Ελίλ το είχε διατυπώσει εξαίσια: «Η τεχνολογία έχει το δικό της μυαλό». Αυτονομείται αργά ή γρήγορα από τις αρχικές ορθολογικές παραδοχές που τη γέννησαν και ο άνθρωπος – παραγωγός της γίνεται υπηρέτης της, ανίκανος να ακολουθήσει τα μονοπάτια που εκείνη επιλέγει. Ποταμοί μελάνης έχουν χυθεί γύρω από το τεχνολογικό φαινόμενο ήδη από […]

Είναι περίεργο είδος συγγραφέα ο 48χρονος Ελβετός, εγκατεστημένος στο Λονδίνο, Αλέν ντε Μποτόν. Μπορεί να θεωρηθεί μεταμοντέρνος φιλόσοφος, κοινωνικός σχολιαστής, δοκιμιογράφος, εκλαϊκευτικός ψυχαναλυτής και σπανιότερα μυθιστοριογράφος. Τον είχα γνωρίσει από το έξυπνο βιβλίο του «Η τέχνη του ταξιδιού» που απελευθερώνει από ποικίλα στερεότυπα συνδεόμενα με την περιπλάνηση και την περιπέτεια. Ο Ντε Μποτόν δεν είναι […]

Με τα λευκώματα είμαστε συνήθως καχύποπτοι. Τα ξεφυλλίζουμε, τα χαϊδεύουμε, τα βάζουμε σε απόκεντρα ράφια, τα προσφέρουμε ως αμήχανα δώρα, αλλά σπανίως τα μελετάμε. Φταίει και ο όγκος τους, το βάρος τους ή και τα δύο μαζί έτσι ώστε συχνά καταλήγουν απλώς να συμβάλλουν στη διακόσμηση ενός καθιστικού (στα αγγλικά υπάρχει μάλιστα ο όρος coffee […]

Το 2004 ο Φίλιπ Ροθ δημοσίευσε ένα βιβλίο που προκάλεσε αμηχανία σε κοινό και κριτικούς (στην Ελλάδα κυκλοφόρησε τρία χρόνια αργότερα, σε μετάφραση Ηλία Μαγκλίνη και με επιμέλεια – σημειώσεις του Αχιλλέα Κυριακίδη). Στη «Συνωμοσία εναντίον της Αμερικής» φιλοτεχνούνταν αναδρομικά μια φιλοναζιστική Αμερική στα πρώτα χρόνια του πολέμου, όπου την προεδρία στις εκλογές του 1940 […]

Είναι πολλά και ποικίλα τα αρχέτυπα που έχουμε στον νου μας όταν ακούμε τη λέξη Βραζιλία και η πρώτη επαφή μας στα ελληνικά με τον σπουδαίο αυτό ρομαντικό συγγραφέα του ύστερου 19ου αιώνα μάς βοηθά να επιφέρουμε κάποιες διορθώσεις. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε σε συνέχειες το 1876, αλλά ο μυθιστορηματικός χρόνος είναι το 1859, όταν […]

Η λογοτεχνία των Αφροαμερικανών, από τον Τζέιμς Μπόλντγουιν έως την κάτοχο του Νομπέλ Τόνι Μόρισον, είναι ένα υπαρκτό κομμάτι της αμερικανικής παράδοσης, όπως άλλωστε και η ίδια η φυσική τους παρουσία στον Νέο Κόσμο. Μπορεί το «μαύρο» μυθιστόρημα να μην έχει φτάσει στα επίπεδα της αντίστοιχης θριαμβευτικής επιρροής σε τέχνες όπως η μουσική και ο […]

Οι εκδόσεις Αγρα συνεχίζουν συστηματικά να εκδίδουν νέους τίτλους του Ζορζ Σιμενόν (1903-1989) σε μεταφράσεις της κλασικής πλέον «σιμενολόγου» Αργυρώς Μακάρωφ προκειμένου να ολοκληρώσουν σταδιακά ένα είδος βιβλιοθήκης του –έργο τιτάνιο, δεδομένου του τεράστιου όγκου του έργου του. Βιβλία όπως Το μπλε δωμάτιο, Το χιόνι ήταν βρόμικο, Σεληνιασμός, Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να […]

Ο Σμούελ Ας ενηλικιώνεται περίπου παράλληλα με το Ισραήλ. Το 1948, όταν μετά τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο ιδρυόταν το νέο κράτος και το πρώτο κύμα Παλαιστινίων εγκατέλειπε πανικόβλητο τη χώρα, ήταν 13 χρονών: αρκετά μικρός για επιστράτευση αλλά και αρκετά μεγάλος για να θυμάται το τέλος της Βρετανικής Εντολής, την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του […]

Φαίνεται, παραδόξως, πως υπάρχει ποιητική παραγωγή στο Χαλιφάτο του ISIS, αντίθετα από ό,τι ισχυριζόταν ο Αντόρνο αναφερόμενος στο Αουσβιτς. Το ενδιαφέρον είναι ότι δεν υπάρχει μόνο ποιητική παραγωγή από «παθόντες», διωκόμενους, μετοίκους στην Εσπερία και εν γένει αντιστεκόμενους στον θρησκευτικό φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, αλλά και από τον χώρο των μαχητών της τζιχάντ, τους ίδιους […]

Το έχω ξαναγράψει σε αυτές τις στήλες ότι η ολλανδική λογοτεχνία μάς εκπλήσσει συχνά τις τελευταίες δεκαετίες με έργα πρωτότυπα, σκληρά, κυνικά, που αντιμετωπίζουν μετωπικά τις πραγματικότητες της ύστερης δυτικής κοινωνίας. Ο κλασικός πλέον Χάρι Μούλις μάς έρχεται αμέσως στο μυαλό. Κι ακόμη η Αννα Ενκβιστ, ο Αρνον Γκρούνμπεργκ, ο Χέρμαν Κοχ, ο Πέτερ Μπουβάλντα […]