Πιμπλής Μανώλης

Από την πρώτη ήδη σελίδα της νουβέλας του «Η ιστορία της Ειρήνης», ο Ερι ντε Λούκα μπαίνει στα βαθιά νερά της ελληνικής κρίσης. Βρίσκεται σε ένα ελληνικό νησί, είναι το 2012 ή 2013 και μιλάει για τους ανθρώπους, Ελληνες, που είχαν υπάρξει μετανάστες και αναγκάζονται να μεταναστεύσουν ξανά. «Να ξαναγυρνάς στη μετανάστευση είν’ ένα άλμα […]

Leonardo Padura Η διαφάνεια του χρόνου Μτφ. Κώστας Αθανασίου, Εκδ. Καστανιώτη, 2018, σελ. 573 Τιμή: 23 ευρώ Ο Κουβανός Λεονάρδο Παδούρα ξεκίνησε να γράφει ένα μυθιστόρημα που ήθελε να είναι όσο πιο καθαρόαιμο αστυνομικό γινόταν, έγραψε όμως, όπως συνήθως γίνεται στην περίπτωσή του, ένα σύνθετο αστυνομικό, κοινωνικό, ιστορικό και ψυχολογικό μυθιστόρημα που έχει ως αφετηρία […]

Συνήθως η αποτίμηση γίνεται μετά θάνατον. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ανθρώπους, ισχύει και για τα έργα τους, δηλαδή και για τα κινήματα, τα ιδεολογικά ρεύματα, τις πνευματικές και καλλιτεχνικές τάσεις μιας εποχής που αφήνουν τα ίχνη τους μέσα στον χρόνο. Από αυτή την άποψη, η βιογραφία του Πάνου Γαβαλά δικαίως γράφεται τώρα, που […]

Ο Λεονάρδο Παδούρα έχει δημιουργήσει ένα αρκετά φανατικό κοινό στη χώρα μας που, βρέξει – χιονίσει, αγοράζει τα βιβλία του, έρχεται να τον δει στις κατά καιρούς επισκέψεις του στην Ελλάδα που την αγαπάει και προσπαθεί να την επισκέπτεται σχετικά τακτικά. Το κοινό τον παρακολουθεί τόσο γιατί γράφει ένα είδος μυθιστορήματος που αναμειγνύει πολλά επιμέρους […]

Στον «Μεγάλο Αμπάι», ο Μιχάλης Μοδινός, γεωγράφος και περιβαλλοντολόγος μεταξύ άλλων, μυθιστοριογράφος και κριτικός λογοτεχνίας πλέον, πάνω απ’ όλα, αναζητούσε τις πηγές του Νείλου –του Μεγάλου Αμπάι, όπως τον λένε οι Αιθίοπες. Μαζί μ’ αυτό αναζητούσε τα βαθύτερα κίνητρα του ανθρώπου για την περιπέτεια, το ταξίδι, τη γνώση, την κατανόηση όσων δυσκολεύεται να κατανοήσει, στοχαζόμενος […]

Εχουν περάσει 240 χρόνια από τον θάνατο του Βολταίρου. Ο Βολταίρος πέθανε έντεκα χρόνια πριν από τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, την οποία ενέπνευσε και στην οποία διακηρύχθηκε η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, για την οποία είχε τόσο αγωνιστεί. Το κλασικό έργο του «Πραγματεία περί ανεκτικότητας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα […]

Κοινωνικοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Harvard και άλλα σημαντικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της Γαλλίας, της Γερμανίας, των ΗΠΑ, επίσης ο πρόεδρος του Ιδρύματος Μπουρντιέ Φραντς Σουλτχάις, συμμετείχαν σε διεθνή διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα στο κεντρικό κτίριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου με θέμα «Ο ρόλος των κοινωνικών επιστημόνων την εποχή της κρίσης». […]

Το έργο του Εντμόν Αμπού «Η Ελλάδα του Οθωνα» είναι, πρώτα απ’ όλα, ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα. Ο Αμπού έχει μεγάλο ταλέντο γραφής, είναι ευθύς, σαφής, παρατηρητικός και διαθέτει ένα έμμεσο, καυστικό χιούμορ που σπάει κόκαλα. Καταλαβαίνει κανείς εύκολα γιατί χρειάστηκαν 120 χρόνια για να εκδοθεί για πρώτη φορά στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Τολίδη, τη […]

Ο θρύλος της Πάπισσας Ιωάννας είναι γνωστός. Πρόκειται για μια γυναίκα που κατόρθωσε, κάπου γύρω στα 855, μεταμφιεσμένη σε άνδρα, να αναρριχηθεί στα ανώτατα αξιώματα της Εκκλησίας και να γίνει για λίγο Πάπας. Μέχρι που γέννησε παιδί, το οποίο έκανε με τον θαλαμηπόλο της, οπότε αποκαλύφθηκε. Το τέλος ποικίλλει, δεν συμφωνούν οι πηγές: κατά μία […]

Ο Δημήτρης Καλοκύρης, πάντοτε επινοητικός, πάντοτε άνθρωπος με χιούμορ και πάντοτε παιγνιώδης όχι μόνο σε αυτά που λέει αλλά και στα είδη του λόγου και της τέχνης που αναμειγνύει και μεταχειρίζεται, έφτιαξε πρώτα κάποια εικαστικά έργα και κατόπιν ένα βιβλίο, με κάθε εικόνα να αντιπροσωπεύει όχι χίλιες, αλλά περίπου πενήντα λέξεις. Αρχικά, ο μέχρι πρόσφατα […]

Οι λούστροι στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου μπορούσαν να συνεννοούνται σε εφτά οκτώ γλώσσες, γράφει ο Μαρκ Μαζάουερ. Μερικοί από τους λούστρους αυτούς ήταν Εβραίοι. Οπως εβραίοι ήταν αρκετοί τενεκετζήδες, ράφτες, υδραυλικοί, υπάλληλοι, μανάβηδες, μικροπωλητές, καραγωγείς. Αντίθετα με όσα άμεσα ή έμμεσα προπαγανδίζουν ορισμένοι κύκλοι, βρίσκοντας τα ευήκοα ώτα μιας σιωπηλής πλειοψηφίας προκατειλημμένων και ανενημέρωτων ακροατών, […]

Ο αντιγερμανισμός και ο φιλογερμανισμός φαίνεται πως είναι πολύ παλιά ιστορία. Τον 4ο αι. μ.Χ., ο εκ Κυρηναϊκής Συνέσιος, με τη διατριβή του «Περί βασιλείας», προέτρεπε τον βυζαντινό αυτοκράτορα να απαλλάξει την αυτοκρατορία από τα γοτθικά στίφη. Οι Γότθοι είχαν εμφανιστεί στα βόρεια σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και, αντίθετα από άλλους «βαρβάρους», είχαν στιβαρή στρατιωτική […]

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποτελεί πυρήνα της ελληνικής Ιστορίας από τον οποίο εξακτινώνονται δεκάδες πτυχές της που έχουν, κατά καιρούς, αποτυπωθεί με τη μορφή ειδικών μελετών, απομνημονευμάτων, ακόμη και μυθιστορημάτων. Η συμμετοχή του, με άλλα λόγια, στην ελληνική πολιτική ιστορία είναι τέτοιας εμβέλειας και έκτασης, που μόνο επιμέρους χαρακτηριστικά της μπορεί κανείς να συμπεριλάβει σε ένα […]

Στη Ρουάντα και στο Μπουρούντι, χώρες της Κεντρικής Αφρικής, τη δεκαετία του 1990 και ιδίως το 1994, έλαβε χώρα η πασίγνωστη σφαγή των Τούτσι από τους Χούτου, που χαρακτηρίστηκε, δικαίως, γενοκτονία, καθώς ειδικά στη Ρουάντα σφαγιάσθηκε το 70% του πληθυσμού της φυλής αυτής. Η προϊστορία των δύο αυτών χωρών είναι περίπου ίδια, καθώς υπήρξαν κτήσεις […]

Η ερωτηματική φράση «Πού μας πάει αυτό το αίμα;», την οποία δανείστηκε ο τίτλος του φρεσκοτυπωμένου βιβλίου του Γιάννη Παπακώστα, ανήκει στον Γιώργο Θεοτοκά, τον αρκετά ψύχραιμο παρατηρητή της Κατοχής και του Εμφυλίου, σε μια ημερολογιακή καταγραφή του την 1η Φεβρουαρίου 1944, μετά τον φόνο του Κίτσου Μαλτέζου. Ωστόσο, δεν παραπέμπει μόνο σε εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις, […]

Ο κόσμος τη γνώρισε ως μεταφράστρια του Ουμπέρτο Εκο. Οχι άδικα, αφού, όπως έλεγε και η ίδια, ήταν σαν παντρεμένη μαζί του καθώς τον μετέφραζε επί 35 χρόνια. Είχε μάθει τον τρόπο σκέψης του Εκο, όταν διάβαζε την αρχή μιας φράσης του συχνά ήξερε και πώς θα την τελειώσει. Και να σκεφτεί κανείς ότι η […]

Τάσος Λειβαδίτης Το εκκρεμές Εκδ. Μετρονόμος, 2017, Σελ. 151 Τιμή: 12,70 ευρώ Το έργο του σπουδαίου μας ποιητή Τάσου Λειβαδίτη επανεκδίδεται σταδιακά από τις εκδόσεις Μετρονόμος –έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας», «Εγχειρίδιο ευθανασίας», «Βιολέτες για μια εποχή», «Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα». Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το μοναδικό πεζογράφημά του, […]

Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος τον έχει χαρακτηρίσει «λυρικό ποιητή του ερωτικού λόγου». Δεν απέχει από τον κανόνα καθώς οι περισσότεροι κριτικοί του αποδίδουν την ιδιότητα του «λυρικού ποιητή». Εκτός ίσως από τον Δημήτρη Μαρωνίτη που προτιμούσε τη λέξη «δραματικός». Οπως και να ‘χει, ο Χριστόφορος Λιοντάκης είναι ποιητής στέρεος και με διάρκεια και η ποιητική του […]

Το ταξίδι, για την ιστορικό και πεζογράφο Λένα Διβάνη, έχει γίνει δεύτερη φύση. Οποτε της περισσεύουν χρήματα, εκεί επιλέγει να τα ξοδέψει, ειδικά όμως από το 2002 και μετά, κάνει και ορειβατικά ταξίδια με οργανωμένες αποστολές. Ηταν τότε που για να βοηθήσει ψυχολογικά μια φίλη της ορειβάτισσα που αισθάνθηκε φόβο για το επόμενο ταξίδι, αποφάσισε […]

Από το 2007 μέχρι το 2014 ο δημοσιογράφος Αλέξης Παπαχελάς, διευθυντής της εφημερίδας «Καθημερινή», συναντούσε τακτικά τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και έκανε μαζί του συζητήσεις περίπου της μιας ώρας, οι οποίες καταγράφονταν. Σκοπός να συγκεντρωθεί ένα μεγάλο υλικό συνεντεύξεων που θα δημοσιευόταν μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ο πρώτος τόμος του βιβλίου «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης […]

Λέμε ότι το 25% του ΑΕΠ που έχασε η Ελλάδα τα χρόνια αυτά της μνημονιακής κρίσης είναι ποσοστό απώλειας που αντιστοιχεί σε χώρα που εξέρχεται από πόλεμο. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πάντως, οι απώλειες ήταν πολύ μεγαλύτερες. Η Ελλάδα έχασε τότε το 5% του πληθυσμού της, περίπου το 65% του προπολεμικού της ΑΕΠ, σχεδόν 30% […]

Ο ιστορικός Βασίλης Κρεμμυδάς, που έφυγε χθες από τη ζωή στα 82 του χρόνια, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και γενικότερα του ελληνικού 18ου και 19ου αιώνα. Με εξειδίκευση στην οικονομική ιστορία, ο Βασίλης Κρεμμυδάς ανήκε στην πρώτη μικρή ομάδα ιστορικών (και με τον ίδιο σε πρωταγωνιστικό ρόλο) που […]

Τον Νοέμβριο του 1953, όταν ο Γιώργος Σεφέρης επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Αγία Νάπα στην Κύπρο, με οδηγό τον «ξενιστή» του Ευάγγελο Λουίζο, μαγεύτηκε. Και όπως σημειώνει ο πανεπιστημιακός Γιώργος Γεωργής, η Αγία Νάπα είναι το μόνο τοπωνύμιο με το οποίο τιτλοφόρησε δύο ποιήματά του: Αγιάναπα, α’, Αγιάναπα, β’ (περιλαμβάνονται στα «Ημερολόγια καταστρώματος, Γ’»). […]

Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Η νέα παγκόσμια αναταραχή», που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες από τις εκδόσεις Gutenberg, ο Κώστας Βεργόπουλος αναρωτιόταν αν το 2017 θα ήταν η χρονιά της νέας κρίσης, ακόμα βαθύτερης αυτή τη φορά, με επίκεντρο τώρα την Ευρώπη. Πράγματι, υπάρχουν τέτοιες ανησυχίες σε διεθνείς οικονομικούς κύκλους γιατί μπορεί η […]

Σε διαρκή ανοδική πορεία ο Ερίκ Βουγιάρ, κέρδισε χθες το μεγαλύτερης φήμης και κύρους γαλλικό λογοτεχνικό βραβείο, το Βραβείο Γκονκούρ. Το βιβλίο του «L’ordre du jour» («Ημερήσια διάταξη») που βραβεύτηκε ασχολείται με το Ανσλους, την προσάρτηση δηλαδή της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία το 1938. Οπως και σε προηγούμενα βιβλία του ο 49χρονος συγγραφέας καταπιάνεται […]

Γίνεται συχνά συζήτηση στις μέρες μας για την επίδραση που έχει ο ηλεκτρονικός υπολογιστής στα ίδια τα κείμενα, για το τι σημαίνει η ταχύτητα του γραψίματος και η ταχύτητα του σβησίματος (χωρίς ίχνη, μάλιστα) για την ίδια τη γραφή. Ομως διαπιστώνουμε ότι ένα παρόμοιο θέμα, το πόσο δηλαδή το μέσο της συγγραφής επηρεάζει την ίδια […]

Το τέταρτο βιβλίο του διηγηματογράφου Χρήστου Οικονόμου κάνει μια τομή σε σχέση με το προηγούμενο έργο του. Τα τρία πρώτα βιβλία, «Η γυναίκα στα κάγκελα» (Ελλ. Γράμματα, 2003), «Κάτι θα γίνει, θα δεις» (Πόλις, 2012, Κρατικό Βραβείο Διηγήματος), «Το καλό θα ‘ρθει από τη θάλασσα» (Πόλις, 2014) κινούνται σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο, έστω και αν […]

Το γνωστότερο έργο του Καζούο Ισιγκούρο είναι τα «Απομεινάρια μιας μέρας», το τρίτο από τα επτά μυθιστορήματα του ιαπωνικής καταγωγής Βρετανού που πήρε το Νομπέλ Λογοτεχνίας 2017 πριν από εννέα ημέρες. Στο μυθιστόρημα αυτό, που πήρε βραβείο Booker το 1990 και που έγινε ταινία το 1993 από τον Τζέιμς Αϊβορι με πρωταγωνιστές τον Αντονι Χόπκινς […]

Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε στην Αγγλία, από τις εκδόσεις IB Tauris, το νέο βιβλίο του Δημήτρη Τζιόβα με τίτλο «Greece in Crisis – The Cultural Politics of Austerity». Για την ακρίβεια, πρόκειται για συλλογικό έργο, του οποίου ο καθηγητής Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ είναι επιμελητής, όπως και συγγραφέας της εισαγωγής και του πρώτου […]

Τι είναι η «μεταμυθοπλασία»; Σύμφωνα με τον Κώστα Βούλγαρη, συγγραφέα του βιβλίου «Η μεταμυθοπλασία στη νεοελληνική πεζογραφία» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βιβλιόραμα, είναι «ένας σοβαρός μεταμοντερνισμός». Οπως ο ίδιος λέει στο «Βιβλιοδρόμιο», «ο μεταμοντερνισμός ήταν μια εσπευσμένη και πρόχειρη απάντηση στην κρίση του μοντερνισμού με σκοπό την υπέρβασή του». Ομως: «Η σχετική συζήτηση […]

Σε παλαιότερες εποχές η ποίηση ήταν το πιο προβεβλημένο κομμάτι του έντεχνου λόγου και οι καλύτεροι ποιητές γνωστοί παντού. Σήμερα ισχύει το αντίθετο και οι ποιητές, ακόμα και εκείνοι που είναι παγκόσμιου βεληνεκούς, σπάνια ξεπερνούν ως προς τη φήμη τα σύνορα της χώρας τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν, ούτε ότι η ποίηση […]

Η Ελλάδα τής είχε δώσει το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης για την ποίηση της Κικής Δημουλά στα σερβικά. Η Σερβία την είχε τιμήσει με το Μεγάλο Επαθλο της Ενωσης Συγγραφέων και Μεταφραστών για το σύνολο του έργου της. Και της είχε απονείμει τον τίτλο της επίτιμης πρέσβειρας των Γραμμάτων για τη συμβολή της στη σύσφιγξη των […]

Εχουμε συχνά την τάση να θεωρούμε ότι όσο παλιότερο είναι ένα κείμενο, τόσο δυσκολότερη είναι η πρόσληψή του από έναν σημερινό αναγνώστη, όχι μόνο γλωσσικά αλλά ιδίως νοηματικά και συναισθηματικά. Και είναι αλήθεια ότι οι εποχές αλλάζουν, κάτι που γινόταν σε μια άλλη εποχή δεν είναι αναγκαστικά κατανοητό σήμερα ούτε συγκινεί με τον ίδιο τρόπο. […]

Το γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα που τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 έβγαλε σημαντικούς συγγραφείς και βιβλία έδωσε για ένα διάστημα την εντύπωση μιας σημαντικής υποχώρησης. Δύο από τους πρωτοπόρους εκείνης της περιόδου, ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ και ο Ζαν-Κλοντ Ιζό, αριστεροί και οι δύο (διαφορετικών αποχρώσεων) που ήταν 25άρηδες τον Μάη του ’68, πέθαναν νέοι. […]