Τσάκωνας Παναγιώτης

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – απευθυνόμενος στην επέτειο της μεγάλης νίκης των Οθωμανών στη μάχη της Καλλίπολης σε τούρκους αξιωματικούς και οπλίτες – σχετικά με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο θύμωσαν μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης αλλά και της πολιτικής τάξης στην Κύπρο, ενώ στην Ελλάδα ερμηνεύτηκαν – ειδικά από εκείνους που […]

Είναι αλήθεια ότι η μη επίλυση της πολύχρονης ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης οφείλεται κατά κύριο λόγο στην Τουρκία. Υπήρξαν πράγματι στο παρελθόν υπαναχωρήσεις από την πλευρά της Τουρκίας σε ειλικρινείς προσπάθειες της ελληνικής πλευράς, με χαρακτηριστικότερη εκείνη του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ στην πρόταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1975 για από κοινού προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) […]

Η βεβαία επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές στην Τουρκία κλείνει τον κύκλο της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα που αφορά στο εάν τη συμφέρει ή όχι η επανεκλογή του τούρκου προέδρου. Ανοίγει όμως έναν νέο κύκλο συζήτησης σχετικά με τις μελλοντικές επιλογές του απόλυτου κυρίαρχου στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας στο πεδίο […]

1      Πώς επηρεάζει την προεκλογική εκστρατεία του Ερντογάν το θέμα της υγείας του; Ενδιαφέρει τον κόσμο; Το εκμεταλλεύονται οι αντίπαλοί του; Ή αποτελεί ταμπού; Το θέμα της υγείας του Ερντογάν αποτέλεσε πρώτη είδηση για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Τουρκία, αλλά δεν επηρέασε ούτε την προεκλογική εκστρατεία του τούρκου προέδρου ούτε και αναμένεται […]

Ποια ελληνική στρατηγική είναι ενδεδειγμένη για την αντιμετώπιση της Τουρκίας την επαύριον των τουρκικών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών ανεξαρτήτως από το ποιος θα είναι ο νικητής; Ποια πολιτική από μέρους της Ελλάδας μπορεί να επιτύχει τους σημαντικότερους από τους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους της έναντι της αναθεωρητικής πολιτικής της γείτονος; Αν και η σταδιακή εγκατάλειψη […]

Στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα διακινείται όλο και συχνότερα η θέση ότι τη χώρα μας συμφέρει η επανεκλογή του κ. Ερντογάν και όχι του επικεφαλής της Συμμαχίας των Εξι της αντιπολίτευσης κ. Κιλιτσντάρογλου. Βασικό επιχείρημα της εν λόγω θέσης είναι ότι οι λάθος επιλογές του κ. Ερντογάν στην προσπάθεια αυτονόμησης της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας […]

Η απόφαση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να μην είναι υποψήφιος στις επικείμενες εκλογές συνοδεύτηκε από διάφορες αποτιμήσεις για τη συνεισφορά του στην πολιτική ζωή του τόπου. Από τις πλέον ενδιαφέρουσες ήταν εκείνες που επιχειρούσαν να εντοπίσουν τις διαφορές μεταξύ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Κώστα Καραμανλή. Τα συμπεράσματα ήταν συντριπτικά υπέρ του πρώτου, ειδικά […]

Τι επιθυμούμε να προκύψει από τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία; Καλύτερα «ο διάβολος που γνωρίζεις» (the devil you know) υποστηρίζουν κάποιοι, οπότε η επανεκλογή Ερντογάν προτείνεται ως η προτιμότερη εξέλιξη για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αλλωστε ο κ. Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και πιθανότερος αντίπαλος του κ. Ερντογάν, δεν δίστασε στο παρελθόν […]

Στο αντίστοιχο περυσινό αφιέρωμα όπου φιλοξενήθηκαν οι προβλέψεις μας για το επερχόμενο 2022 σημειώναμε ότι η Τουρκία δεν θα παραμείνει μόνον η σημαντικότερη απειλή για την ασφάλεια της Ελλάδας αλλά και ότι οι εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις που θα συνέχιζε να δέχεται το «καθεστώς Ερντογάν» – και οι οποίες θα εντείνονταν – δεν θα συνεπάγονταν ούτε την […]

Η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα την πλήρη άρση του εμπάργκο εξαγωγών και μεταφορών αμυντικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία αφού πρώτα διαπίστωσε ότι συνεργάστηκε με την αμερικανική κυβέρνηση για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που αφορούν τους κανονισμούς για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και κυρίως ότι έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να απαγορεύσει στα ρωσικά στρατιωτικά σκάφη την […]

Το πρώτο πεδίο ανάπτυξης του νέου γεωτρύπανου της Τουρκίας θα αφορά – ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρόεδρος Ερντογάν – γεώτρηση εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων απέναντι από τον κόλπο της Αττάλειας. Είναι ενδιαφέρον, αν και αναμενόμενο, ότι η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε την οργή του εμπνευστή της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τζιχάντ Γιαϊτζί που θεώρησε ότι με τον τρόπο αυτό ο […]

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία προσέφερε πράγματι στην Τουρκία την ευκαιρία, εκτός από τη δικαιολόγηση της μη συμμετοχής της στις κυρώσεις της Δύσης, να εκμεταλλευτεί τόσο τη σημαντική γεωπολιτική της θέση όσο και τη στενή σχέση της και με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές προκειμένου να «πουλήσει» στη Δύση, κυρίως στις ΗΠΑ, υπηρεσίες διαμεσολάβησης στην προοπτική […]

Σε αντίθεση με τη σύγχρονη συζήτηση στη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με τις στρατηγικές επιλογές των κρατών – μικρών και μεγάλων – όταν αντιμετωπίζουν μια σημαντική εξωτερική απειλή, ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα όσον αφορά τη στρατηγική αντιμετώπισης της τουρκικής απειλής εξακολουθεί να περιστρέφεται γύρω από το παρωχημένο δίπολο «αποτροπή» ή «κατευνασμός». Μάλιστα, όσοι με περισσή βεβαιότητα επιμένουν […]

Στο αντίστοιχο περσινό αφιέρωμα όπου φιλοξενήθηκαν οι προβλέψεις μας για το επερχόμενο 2021 προειδοποιούσαμε ότι για το εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον της Μεσογείου οι «πολυ-κρίσεις», δηλαδή η ταυτόχρονη ανάπτυξη παραδοσιακών και σύγχρονων απειλών και προκλήσεων, θα αποτελούσαν τη «νέα κανονικότητα». Σημειώναμε επίσης ότι η Ελλάδα επιβάλλεται να επαγρυπνεί και να προετοιμάζεται θεσμικά καθώς υφίσταται πληθώρα τρόπων […]

Πέρα από κάποιες επιφυλάξεις ή/και αντιρρήσεις που εκφράστηκαν από την αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συζήτησης στο ελληνικό κοινοβούλιο σχετικά με την αμυντική συμφωνία που υπέγραψε η χώρα μας με τη Γαλλία, το αποτύπωμα της αμυντικής αυτής συμφωνίας είναι αναμφίβολα θετικό και στρατηγικά ισχυρό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η μείζων αντιπολίτευση αναγνώρισε τη […]

Με αφορμή την 47η επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο ο τούρκος πρόεδρος θα ηγηθεί μιας πολυπληθούς κυβερνητικής, στρατιωτικής και κομματικής αποστολής (μαζί και τον εθνικιστή εταίρο του Μπαχτσελί) που θα βρεθεί στα Κατεχόμενα και μαζί με τον εκλεκτό του, επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας, Τατάρ θα ανακοινώσει τα επόμενα βήματα των τουρκικών σχεδιασμών: άνοιγμα της […]

Στις συναντήσεις του αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στο πλαίσιο των συνόδων των G7, του ΝΑΤΟ και των συζητήσεων Ευρωπαϊκής Ενωσης – Ηνωμένων Πολιτειών επιβεβαιώθηκε η επιστροφή των διαταραγμένων διατλαντικών σχέσεων στην κανονικότητα, συμφωνήθηκαν και προσδιορίστηκαν οι απειλές (Ρωσία) και οι – συστημικές – προκλήσεις (Κίνα) και σε μεγάλο βαθμό τέθηκε το νέο πλαίσιο κανόνων που είναι σκόπιμο να […]

Δεν ήταν η πρώτη φορά που υψηλός εκπρόσωπος της Ελλάδας επιλέγει να τοποθετηθεί απέναντι στον ομόλογό του της Τουρκίας με δυναμικό τρόπο. Για όσους δεν (θέλουν;) να θυμούνται, ανάλογη τοποθέτηση είχε λάβει χώρα πριν από μια δεκαετία στο Ερζερούμ της Τουρκίας και μάλιστα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Είναι ενδιαφέρον ότι κοινό στοιχείο μεταξύ της τοποθέτησης […]

Πρόσφατα, υπό τις συνεχιζόμενες κραυγές των ακραίων του δημόσιου λόγου για τα ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, το Ελληνικό Ιδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) δημοσίευσε μια έκθεση με τίτλο: «Τουρκία: Ενας Προβληματικός Εταίρος». Η μελέτη αφορά σε μια συνολική, λεπτομερή και στηριγμένη στα πραγματικά δεδομένα και σε επίσημες διεθνείς πηγές καταγραφή της «προβληματικής» συμπεριφοράς […]

Ποιος είναι ο πιο αξιόπιστος ευρωπαίος σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής; Εάν η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που θα σκεφτεί ως απάντηση σε αυτό το ερώτημα ο νέος αμερικανός πρόεδρος – αλλά και η γραφειοκρατία για θέματα εξωτερικής πολιτικής στην Ουάσιγκτον – η χώρα μας θα έχει […]

Επιβαρυμένη από την κρίση της πανδημίας του COVID-19 η Ελλάδα καλείται στη χρονιά που έρχεται «να ξεπεράσει τον εαυτό της» καθώς πρέπει με περιορισμένα μέσα και δυνατότητες να αντιμετωπίσει τις απειλές, τις προκλήσεις και τους κινδύνους ασφάλειας που προέρχονται από ένα όλο και συνθετότερο και συνεχώς μεταβαλλόμενο – ακόμα και ρευστοποιούμενο – μεσογειακό περιβάλλον ασφάλειας. Ηδη από […]

H στρατηγική έντασης που ακολούθησε η Τουρκία έναντι της Ελλάδας για μεγάλο χρονικό διάστημα κατέληξε στη δημιουργία πρόσθετων επιβαρύνσεων σε διάφορα – συνδεόμενα με την Ελλάδα – μέτωπα της εξωτερικής της πολιτικής: στις σχέσεις της με συγκεκριμένες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου (Ισραήλ, Αίγυπτο) και με συγκεκριμένα αραβικά κράτη (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) καθώς και στις σχέσεις […]

Τα δεδομένα που θα διαμορφώσουν το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσον αφορά στο ενδεχόμενο σοβαρών κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία. Η διαχείριση του -υπαρξιακού για κάποια κράτη-μέλη – προβλήματος της πανδημικής κρίσης της COVID-19 έχει οδηγήσει στη μεγέθυνση των προβλημάτων που προκύπτουν από την «αντιευρωπαϊκή» συμπεριφορά της Ουγγαρίας και της […]

Δύο ημέρες μετά τη διεξαγωγή των αμερικανικών εκλογών, το ενδεχόμενο εκλογής του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζο Μπάιντεν στο αξίωμα του 46ου προέδρου των ΗΠΑ είναι εξαιρετικά πιθανό. Τι συνεπάγεται η επικράτηση του Τζο Μπάιντεν για τα ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος, κυρίως για τις σχέσεις της χώρας μας με έναν προκλητικό γείτονα, η συμπεριφορά του οποίου δείχνει τουλάχιστον […]

Από την επομένη ήδη της ανακοίνωσης της συμφωνίας Ελλάδας και Τουρκίας για την έναρξη διερευνητικών συνομιλιών κάποιοι από τους «μόνιμα ανησυχούντες» περί τα ελληνοτουρκικά έστερξαν να δηλώσουν την αντίρρησή τους: «Δεν είναι δυνατόν να συναντηθούν διπλωμάτες από τις δύο πλευρές ενώ ο κ. Ερντογάν εξακολουθεί την υψηλή ρητορική έναντι της Ελλάδος». «Δεν είναι δυνατόν η […]

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν θα παραμείνει μέχρι και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου στο μονοπάτι της ελεγχόμενης και συνεχώς κλιμακούμενης «στρατηγικής έντασης» που έχει επιλέξει απέναντι στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά με νεότερη NAVTEX που δεν θα αμφισβητεί το ελληνικό επιχείρημα για πλήρη επήρεια του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελλορίζου […]

Στην ιστορία της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης (τουλάχιστον όσον αφορά στη σύγχρονη εκδοχή της μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’70) τρεις ήταν οι κύριες προσεγγίσεις που φαίνεται να υιοθετούν οι διαμορφωτές αποφάσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής καθώς και οι δημοσιολογούντες περί την εξωτερική πολιτική. Η πρώτη έχει επιτυχημένα ονομαστεί «πολιτική της ακινησίας», η δεύτερη θα μπορούσε […]

Η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους στην Ανατολική Μεσόγειο συνιστά επαναφορά της λογικής (έναντι του παράλογου και «γεωγραφικά σουρεαλιστικού» τουρκολιβυκού Συμφώνου) και κυρίως ισχυρό δείγμα αποκατάστασης της έννομης τάξης υποδεικνύοντας ότι ο τρόπος οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών είναι δυνατός μόνον σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου μεταξύ αντικείμενων […]

Δυστυχώς, όσο κλιμακώνεται, τόσο σε επίπεδο ρητορικής όσο και σε επίπεδο επιθετικής συμπεριφοράς, η πίεση στη χώρα μας από έναν πολλαπλά πιεζόμενο (τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό) Ερντογάν, τόσο πληθαίνουν οι υποστηρικτές της δυναμικής στρατιωτικής «απάντησης» στον προκλητικό Σουλτάνο. Σύμφωνα μάλιστα με μια πρόσφατη μέτρηση της κοινής γνώμης, τη στρατιωτική απάντηση προκρίνει το […]

Στον δημόσιο διάλογο που ακολούθησε τη συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (AOZ) μεταξύ της Ελλάδας και Ιταλίας – της πρώτης συμφωνίας που υπογράφει η Ελλάδα με γειτονική της χώρα – αναδείχτηκαν μια σειρά από θετικά στοιχεία. Πρώτο από αυτά το γεγονός ότι δύο σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη πέτυχαν, ακολουθώντας το μονοπάτι του διεθνούς δικαίου, εγκαταλείποντας μαξιμαλισμούς του παρελθόντος […]

Η επιτυχής αντιμετώπιση της «υβριδικού χαρακτήρα» απειλής που δέχτηκε η Ελλάδα στις αρχές Μαρτίου στα χερσαία σύνορά της στον Εβρο από μετανάστες καθοδηγούμενους από το καθεστώς Ερντογάν δεν συνιστά παρά μια – προσωρινή μόνον – επιτυχία απέναντι σε ένα ακόμη σύμπτωμα του μεταναστευτικού προβλήματος και όχι στο ίδιο το πρόβλημα. Το ίδιο ισχύει και για την Ευρωπαϊκή […]

Η πανδημία COVID-19 που ενέσκηψε σε παγκόσμιο επίπεδο – σκληρή «σαν του θανάτου τη γροθιά», όπως λέει ο Γκάτσος στην «Αθανασία» – επέφερε δραματικές αλλαγές όχι μόνο σε θέματα υγείας αλλά και παγκόσμιας οικονομίας καθώς και κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης δοκιμάζοντας τα όρια των δύο μεταπολεμικά κυρίαρχων θεωρητικών προσεγγίσεων στις διεθνείς σχέσεις. Για τους θιασώτες του πολιτικού […]