Τα Μνημόνια δεν λήγουν στις 20 Αυγούστου για τα νοικοκυριά. Τα δύσκολα για τους φορολογουμένους όχι μόνο δεν έχουν περάσει, αλλά είναι μπροστά καθώς θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι στο τούνελ της υπερφορολόγησης των εισοδημάτων και της ακίνητης περιουσίας τους για πολλά ακόμα χρόνια και με νέους μεταμνημονιακούς φόρους.

Τα νοικοκυριά θα δεχθούν μία ακόμα φορολογική επίθεση. Θα ξεκινήσει με τον νέο λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ που θα έρθει τον επόμενο μήνα, θα συνεχιστεί με τις ανατροπές στους φόρους μεταβίβασης στις αρχές του 2019 και τις δύο νέες αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, για να κορυφωθεί με το μαχαίρι που θα μπει στο αφορολόγητο όριο τον Ιανουάριο του 2020.

Το νέο κύμα φόρων που θα χτυπήσει τους φορολογουμένους απλώνεται σε τέσσερα μέτωπα:

1 ΕΝΦΙΑ Μέχρι τα μέσα Σεπτέμβριου, δηλαδή λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου, θα έρθει ο λογαριασμός του φετινού ΕΝΦΙΑ. Ο φόρος θα έχει υπολογιστεί με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες, τις προσαρμογές που έγιναν στα δύο κλιμάκια του βασικού φόρου, ενώ για τον συμπληρωματικό φόρο θα ληφθεί υπόψη νέο αφορολόγητο όριο των 250.000 ευρώ.

Σχεδόν 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν μεγαλύτερα ποσά φόρου σε σχέση με πέρυσι λόγω των νέων αντικειμενικών αξιών. Μάλιστα, για περισσότερους από 200.000 το ραβασάκι του ΕΝΦΙΑ θα είναι ιδιαίτερα βαρύ, καθώς θα γράφει έξτρα φόρο που υπερβαίνει ακόμα και τα 200 ευρώ. Το μάρμαρο των νέων αντικειμενικών αξιών θα πληρώσουν οι ιδιοκτήτες που έχουν στην κατοχή τους μεσαία ακίνητη περιουσία. Σε πολλά προάστια του Λεκανοπεδίου, όπου οι τιμές ζώνης κινούνται μεταξύ 1.100 έως 2.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, οι αντικειμενικές έκαναν άλμα κατά 200, 300 και 550 ευρώ το τετραγωνικό. Αυξήσεις, που θα ανεβάσουν σημαντικά τη λυπητερή του ΕΝΦΙΑ. Υπολογίζοντας τον φόρο ανά τετραγωνικό μέτρο με βάση τις νέες αξίες προκύπτουν αυξήσεις που φθάνουν στα 1,9 ακόμη και στα 3,2 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο διαμερίσματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μόνο για ένα διαμέρισμα επιφάνειας 100 τ.μ. θα προκύψει πρόσθετος φόρος 190 ή 320 ευρώ. Και βέβαια αυτή η επιβάρυνση αφορά ένα μόνο ακίνητο. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει στην κατοχή του και άλλα περιουσιακά στοιχεία ή αν πιάνεται στον συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος θα ανέβει ακόμη περισσότερο λόγω αύξησης της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας, τότε το φετινό ραβασάκι του ΕΝΦΙΑ θα είναι καυτό. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν θα γλιτώσουν από τον εφιάλτη του ΕΝΦΙΑ. Ο φόρος που πληρώνουν για την ακίνητη περιουσία τους θα αλλάξει δύο ακόμη φορές. Μία το 2019 και μία το 2020 λόγω των δύο ακόμη αναπροσαρμογών που θα γίνουν στις αντικειμενικές αξίες. Μάλιστα, το επόμενο έτος σχεδιάζεται να υπαχθούν στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ και τα αγροτεμάχια. Αυτό σημαίνει ότι θα φουσκώσει ακόμη περισσότερο ο φόρος που ήδη πληρώνουν περισσότεροι από 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι πιάνονται στην παγίδα του συμπληρωματικού φόρου. Επίσης, πολλοί ιδιόκτητες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν για πρώτη φορά συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ, καθώς η αξία των αγροτεμαχίων θα ανεβάσει πάνω από το αφορολόγητο όριο τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας τους.

2 Μεταβιβάσεις ακινήτων. Την Πρωτοχρονιά του 2019, ενεργοποιούνται οι νέες αντικειμενικές αξίες για όλους τους φόρους και τα τέλη που βαρύνουν την ακίνητη περιουσία. Προκαλείται ντόμινο επιβαρύνσεων. Αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές ακινήτων θα γίνουν ακριβότερες στις περιοχές όπου οι τιμές ζώνης τράβηξαν την ανηφόρα. Σε λιγότερο από πέντε μήνες, οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα αυξηθούν έως και 50%. Για παράδειγμα, η αγορά ενός διαμερίσματος 100 τετραγωνικών στην Κερατέα επιβαρύνεται σήμερα με φόρο μεταβίβασης 1.701 ευρώ. Από την 1η Ιανουαρίου 2019 για το ίδιο ακίνητο ο φόρος εκτοξεύεται σε 2.551,50 ευρώ, με αύξηση 50%. Το φορολογικό τοπίο των μεταβιβάσεων θα αλλάξει και το 2019 και το 2020 μετά τις αλλαγές που έχουν προγραμματιστεί στις αντικειμενικές αξίες.

3 Αντικειμενικές αξίες. Οι ανατροπές στη φορολογία των ακινήτων θα συνοδευτούν με δύο ακόμη αναπροσαρμογές στις τιμές ζώνης προκειμένου αυτές να ευθυγραμμιστούν πλήρως με τις τιμές της αγοράς. Ως απώτερο χρονικό περιθώριο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξίσωσης ορίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2020, ενώ οι απαραίτητες αλλαγές να έρθουν σε δύο δόσεις: μία το 2019 και μία άλλη το 2020. Στο στόχαστρο θα βρεθούν οι εκατοντάδες περιοχές ανά την ελληνική επικράτεια στις οποίες οι τιμές ζώνης διατηρήθηκαν και μετά την πρόσφατη τροποποίηση στο επίπεδο των 550-700 ευρώ. Η κυβέρνηση για καθαρά πολιτικούς λόγους απέφυγε να ανάψει μεγάλες φωτιές στον φετινό ΕΝΦΙΑ προχωρώντας σε μικρές προσαρμογές της τάξεως των 50-100 ευρώ στις λαϊκές συνοικίες του Λεκανοπεδίου και τις περισσότερες περιοχές της περιφέρειας. Ετσι, πέταξε την «καυτή πατάτα» των αυξήσεων στην επόμενη κυβέρνηση. Η κυβέρνηση που θα υποχρεωθεί να υλοποιήσει το μεταμνημονιακό προαπαιτούμενο μέσω του νεοσύστατου «αυτοτελούς τμήματος εκτιμήσεων και προσδιορισμού αξιών ακινήτων» θα τροποποιήσει όλα τα βασικά κριτήρια που καθορίζουν την αντικειμενική αξία ενός ακινήτου και όχι μόνο τις τιμές ζώνης. Αυτό σημαίνει ότι επίκεινται αλλαγές:

n Στους συντελεστές εμπορικότητας, οι οποίοι πέραν της οριζόντιας αλλαγής που έγινε το 2016 ουσιαστικά παραμένουν σε εξωπραγματικά επίπεδα για περισσότερα από 10 χρόνια, δεδομένου ότι έχουν αλλάξει οι συνθήκες στους εμπορικούς δρόμους.

n Στους συντελεστές παλαιότητας, οι οποίοι επίσης αλλοιώνουν σε μεγάλο βαθμό τη φορολογητέα αξία των ακινήτων. Είναι ενδεικτικό ότι εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής παλαιότητας σε ένα ακίνητο 50 ετών με ένα ακίνητο 26 ετών.

4 Αφορολόγητο όριο. Το τελειωτικό χτύπημα για τους φορολογουμένους θα έρθει τον Ιανουάριο του 2020. Το αφορολόγητο θα μειωθεί κατά 3.000 ευρώ και από τα 8.636 ευρώ που ανέρχεται σήμερα για έναν φορολογούμενο χωρίς παιδιά θα προσγειωθεί απότομα στα 5.682 ευρώ. Το κούρεμα στο αφορολόγητο όριο θα φέρει έξτρα φόρο έως 650 ευρώ σε νοικοκυριά με πενιχρά εισοδήματα, χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους που προσπαθούν να επιβιώσουν με 500-600 ευρώ τον μήνα. Ακόμα και στην περίπτωση που επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και ενεργοποιηθούν τα αντίμετρα, δηλαδή η μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή στο 20% από 22% που είναι σήμερα και εφαρμόζεται για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ καθώς και η νέα κλίμακα της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, ο έξτρα φόρος για τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα της τάξεως των 8.000-10.000 ευρώ κυμαίνεται από 350 έως 470 ευρώ. Υπολογίζεται ότι με τη μείωση της έκπτωσης φόρου που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο, πάνω από 1 εκατ. μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες θα πληρώσουν για πρώτη φορά φόρο για τα εισοδήματά τους.