Δεν υπάρχει μεσιτεία στη λύπη

Δεν μπορεί να γίνεις σχολιαστής του θανάτου. Είναι ακέραιο, αβυσσώδες γεγονός, έξω από λογικές και συναισθηματικές κλίμακες. Οι απώλειες των ανθρώπων, η συντριβή, η αναπόφευκτη ενοχή γιατί εσύ επιζείς ενώ ο άλλος χάθηκε. Οι άνθρωποι διεκδικούν όλο τον θρήνο γιατί η απώλεια είναι πρωτίστως εξατομικευμένη. Κανείς δεν μπορεί να εξουσιοδοτηθεί για τη δική σου προσωπική λύπη. Δεν υπάρχει μεσιτεία στη λύπη. Δεν υπάρχει ζύγι για το μέγεθος της απώλειας, την οδύνη, την προσπάθεια επούλωσης. Είναι κατανοητοί ακόμα και οι «ιδιοκτήτες» του θρήνου. Οι νομείς της λύπης. Ακόμα και αυτοί που διακηρύττουν τον θρήνο τους, που προβάλλονται διά του πόνου, του δίκιου του άλλου. Αυτού που έχασε αγαπημένο πρόσωπο ή αυτού που χάθηκε. Οι διεκδικητές ολόκληρης της λύπης είναι συνηθισμένα, παρεπόμενα φαινόμενα της τραγωδίας. Ομως και παρ’ όλα αυτά, πρέπει να υπάρξει και μια περιοχή αποφάσεων. Οχι ισοδύναμων της απώλειας, αλλά λογικών αποφάσεων που σιγά σιγά θα αρχίσουν κάποιας μορφής αποκατάσταση. Οι πρώτες επείγουσες αποζημιώσεις στους πληγέντες, η εντατική δουλειά των συνεργείων της ΔΕΗ, των συνεργείων ύδρευσης, οι υλοτομήσεις και τα κορμοδέματα για τις ενδεχόμενες πλημμύρες, η διάνοιξη δρόμων, η κατεδάφιση αυθαιρέτων, η κήρυξη αναδασωτέων, η διάνοιξη των δρόμων προς τη θάλασσα κ.λπ. Αλλά επίσης, το δυσκολότερο, η επέκταση των δράσεων και στο υπόλοιπο, ευτυχώς άκαυτο, παραλιακό, βορειοανατολικό μέτωπο της Αττικής. Γιατί πλην ελαχίστων εξαιρέσεων έχουμε ευρύτατα φαινόμενα ασύντακτης, ασυνάρτητης, αυθαίρετης δόμησης. Μεικτής δασικής, αστικής δόμησης. Ολα αυτά και άλλα πολλά όπως η περιφρούρηση, η επέμβαση στους τοξικούς κινδύνους κ.λπ. είναι οι μικρές, σε σχέση με την τραγωδία, δράσεις που όμως πρέπει να γίνουν με πείσμα, αμεσότητα, συνέχεια. Η επιστημονική έρευνα στη δομή της καταστροφής, στην πολιτική όσο και στην επιχειρησιακή λειτουργία κ.λπ., όλα αυτά δεν αποτελούν την ισοδύναμη απάντηση στην οδύνη, ούτε ισοσκελίζουν την εθνική λύπη, το εθνικό πένθος. Εντούτοις δεν μπορεί να ενοχοποιούνται με αντιπολιτευτική τύφλωση. Κάθε λογική απόφαση, κάθε λειτουργική δράση βαφτίζεται ως «κοροϊδία», ως προσπάθεια «απόκρυψης ευθυνών», ως προσπάθεια «αλλαγής ατζέντας». Υπάρχει ένα κοντόφθαλμο αντιπολιτευτικό μένος που ουσιαστικά θέλει την ακινησία. Θέλει να καθηλώσει την πολιτική λειτουργία πάνω στην πυρά. Να μην παρθεί καμιά απόφαση, γιατί όλες είναι υποδεέστερες της καταστροφής. Οντως είναι μικρότερες της καταστροφής αλλά από κάπου πρέπει να ξαναρχίσεις. Και η απόφαση, η εθνική απόφαση είναι να ξαναρχίσεις.

Ο ισχυρός σεισμός του 1981 οδήγησε στην αναθεώρηση, το 1984, του αντισεισμικού κανονισμού και στη βελτίωση των κατασκευών. Ο μεγάλος σεισμός του 1999 με τους 143 νεκρούς, επίσης οδήγησε στη μεγαλύτερη υποχρεωτική ενίσχυση των αρχιτεκτονημάτων, ανέπτυξε πιο αξιόπιστες κατασκευαστικές τεχνικές. Οι φωτιές στη Σάμο έχουν οδηγήσει σε ένα μεγάλο κίνημα εθελοντισμού και δασικής περιφρούρησης. Αποφάσεις, επιλογές, ίσως μικρές, λιγότερο εντυπωσιακές του ολέθρου, που όμως αναλύουν το φαινόμενο, επιτρέπουν την επινόηση της λύσης. Τι άλλο;