Βαριά σκιά στο κυβερνητικό αφήγημα για το τέλος των Μνημονίων ρίχνουν και πάλι οι αναταράξεις στην αγορά ομολόγων μετά το νέο άλμα των αποδόσεων των δεκαετών τίτλων πάνω από το 4%. Τα σχέδια νέας εξόδου στις αγορές παραμένουν κλειδωμένα στο συρτάρι και οι εξελίξεις στην Ιταλία έρχονται να υπενθυμίσουν ότι ο «διάλογος» με τις αγορές μπορεί να αποδειχθεί ακόμα δυσκολότερος από τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, ιδίως όταν η έξοδος δεν είναι «καθαρή».
Ενάμιση μήνα μετά την απόφαση του Eurogroup και τα νέα μέτρα διευθέτησης του χρέους, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων όχι μόνο δεν έχουν δραστικά αποκλιμακωθεί αλλά τραβούν εκ νέου τον δρόμο της ανόδου. Η φωτιά στις αγορές άναψε, ακριβώς στην εστία την οποία οι αναλυτές παρακολουθούσαν με προσοχή από τον περασμένο Μάιο όταν η Λέγκα και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία συγκρότησαν κυβέρνηση με ατζέντα παροχών, η οποία δεν συνάδει με τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας.
 
ΦΩΤΙΑ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ. Την περασμένη Παρασκευή, η έναρξη των συζητήσεων για τον ιταλικό προϋπολογισμό του 2019 αναθέρμανε τις ανησυχίες της επενδυτικής κοινότητας, στέλνοντας τις αποδόσεις των ιταλικών δεκαετών ομολόγων πάνω από το 3%. Η απόδοση του δεκαετούς ιταλικού τίτλου άγγιξε ακόμα και το 3,102%, επίπεδο το οποίο αποτελεί το υψηλότερο των τελευταίων τριάντα ημερών, με συνολική άνοδο της τάξεως του 11% σε σχέση με το 2,7% στις αρχές Ιουλίου.
Η ιταλική κυβέρνηση φέρεται ότι προωθεί τόσο την καθιέρωση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τις ασθενέστερες τάξεις όπως επιθυμεί το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, όσο και την καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις – flat tax -, μέτρο το οποίο αποτελεί προτεραιότητα για τη Λέγκα. Τα δύο αυτά μέτρα κοστολογούνται στην περιοχή των 100-130 δισ. ευρώ σύμφωνα με αναλύσεις στον ιταλικό Τύπο και αναμένεται ότι θα δοκιμάσουν τις σχέσεις της ιταλικής κυβέρνησης με την Κομισιόν, όσον αφορά τις δεσμεύσεις για τους δημοσιονομικούς στόχους.
Ο υπουργός Οικονομικών της γειτονικής χώρας Τζιοβάνι Τρία έχει δηλώσει πως ο στόχος για δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω από 3% του ΑΕΠ θα παραμείνει σεβαστός, αλλά στον διεθνή Τύπο εγείρονται ερωτήματα για το εάν ο Τρία θα παραμείνει στη θέση του.
 
ΝΤΟΜΙΝΟ. Σε αυτό το κλίμα οι αποδόσεις των ελληνικών δεκαετών ομολόγων επέστρεψαν ήδη από την περασμένη εβδομάδα σε επίπεδα υψηλότερα του 4%, κλείνοντας την πόρτα των αγορών στο προσεχές διάστημα.
Αγγιξαν ακόμα και το 4,135%, το υψηλότερο των τελευταίων τριάντα ημερών, απομακρύνοντας ακόμα περισσότερο τα όποια σχέδια επανόδου του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές.  Η Ιταλία μπορεί να δείχνει τον δρόμο της ανόδου, αλλά δεν είναι η μοναδική πηγή ανησυχίας. Είχαν προηγηθεί η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία επαναβεβαίωσε το σήμα επιφυλακτικότητας έναντι των μακροχρόνιων προοπτικών του δημόσιου χρέους, όσο και τα σήματα της ΕΚΤ για την επικείμενη απώλεια του waiver και το οριστικό τέλος των σεναρίων ένταξης στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Κάπως έτσι, η Ελλάδα ετοιμάζεται να βγει από τον οκταετή κύκλο των Μνημονίων στις 20 Αυγούστου χωρίς να έχει ανακτήσει σταθερή και βιώσιμη επάνοδο στις αγορές, παρακολουθώντας με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στην Ιταλία. Το ιταλικό τσουνάμι, εφόσον δεν ανακοπεί, αναμένεται να χτυπήσει καταλυτικά τις αγορές το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου όταν οι αποφάσεις για την οικονομική πολιτική του επόμενου έτους αποτυπωθούν στον προϋπολογισμό και κριθούν στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου από την Κομισιόν (έως τις 15 Οκτωβρίου).
 
ΠΙΕΣΕΙΣ. Η Ελλάδα, ως ο πλέον αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης ακόμα και μετά το τυπικό τέλος του Μνημονίου, αναμένεται σε αυτή την περίπτωση να υποστεί έντονες πιέσεις, επηρεάζοντας – εκτός από την αγορά ομολόγων – ενδεχομένως και τις παράλληλες συζητήσεις με τους δανειστές για τα σχέδια παροχών της ελληνικής κυβέρνησης το επόμενο έτος. Η προθεσμία της 15ης Οκτωβρίου ισχύει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και για την έγκριση του ελληνικού προϋπολογισμού από την Κομισιόν και όπως είναι ήδη γνωστό, η κυβέρνηση καλλιεργεί προσδοκίες τόσο για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος στο τέλος του τρέχοντος έτους όσο και για καθιέρωση φορολογικών ελαφρύνσεων το 2019.
Κόντρα στις κυβερνητικές προσπάθειες δημιουργίας κλίματος δραστικής βελτίωσης των οικονομικών συνθηκών και προοπτικών, μετά τις 20 Αυγούστου δημοσίευμα της «Washington Post» καταγράφει τις προοπτικές παράτασης της λιτότητας για τέσσερις ακόμα δεκαετίες. «Υπό τους όρους του προγράμματος διάσωσης που ολοκληρώνεται σύντομα, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να διατηρεί πλεονάσματα τουλάχιστον 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Αλλες τέσσερις δεκαετίες λιτότητας», σημειώνεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας. Εγείρονται μάλιστα επιφυλάξεις για το κατά πόσο πράγματι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί νέο πακέτο βοήθειας από τους δανειστές στο μέλλον. Το χειρότερο είναι ότι «η Ευρώπη ίσως πανηγυρίζει τώρα κάνοντας λόγο για success story, όμως η Ελλάδα υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές αποτυχίες εκτός πολέμου ή επανάστασης», με συρρίκνωση της οικονομίας κατά 23,6% την τελευταία δεκαετία, σημειώνεται.