Η πρόσφατη πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική έχει ήδη χαρακτηριστεί ως ένα ιδιαίτερα καταστροφικό συμβάν με τεράστιες ανθρώπινες απώλειες και απροσμέτρητο πρόσθετο κοινωνικό κόστος που προκύπτει από την καταστροφή της κατοικίας και της επαγγελματικής δραστηριότητας πολλών συνανθρώπων μας. Μια καταπράσινη και ωραιότατη περιοχή της ιστορικής Αττικής γης έγινε πλέον «κρανίου τόπος».

Τέτοιου είδους φαινόμενα όμως δεν τελειώνουν απλά με το σβήσιμο της φωτιάς. Εξακολουθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα να επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων που επέζησαν και που ίσως ακόμη ζουν, εργάζονται και εκτίθενται σε καθημερινή εισπνοή ρύπων στην καμένη περιοχή.

Σχετικές μετρήσεις δεν έγιναν και είναι πιθανόν ότι δεν θα γίνουν, διότι, ως είθισται, επικρατούν άλλες προτεραιότητες. Είναι βέβαιον όμως ότι κάποιοι από τους ανθρώπους που εισέπνευσαν το «νέφος» της πυρκαγιάς εμφάνισαν ή και εμφανίζουν ακόμη ερεθισμό στα μάτια, στη μύτη, πόνο στον λαιμό, πονοκέφαλο, εύκολη κόπωση, βάρος στο στήθος, βήχα, απόχρεμψη, συριγμό στην αναπνοή, αναπνευστική δυσφορία ή δύσπνοια. Μικρά παιδιά, υπερήλικοι, άνθρωποι με ιστορικό άσθματος ή χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας είναι πιθανόν να εκδηλώσουν αρκετά έντονα αναπνευστικά συμπτώματα. Αύξηση του καρδιακού ρυθμού ή πόνος στο στήθος είναι επίσης πιθανά συμπτώματα σε ηλικιωμένα άτομα με ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος.

Η εισπνοή θερμού ξηρού αέρα με υψηλή συγκέντρωση ρύπων είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα ερεθιστική συνθήκη για την αναπνοή. Ποιοι είναι όμως οι ρύποι αυτοί;

– Μικροσωματίδια

– Μονοξείδιο του άνθρακα

– Αιωρούμενες οργανικές ουσίες

– Οξείδια του αζώτου που παράγουν όζο

Η μικροσωματιδιακή ρύπανση παραμένει στην καμένη περιοχή και στο εσωτερικό των καμένων σπιτιών για μακρύ χρονικό διάστημα. Οι μετρήσεις της ρύπανσης αυτής είναι απαραίτητες, διότι θα προσδιορίσουν με επιστημονική ακρίβεια τις οδηγίες και τα μέτρα προστασίας για την ασφαλή επανενεργοποίηση των πυροπλήκτων συνανθρώπων μας στην καθημερινή τους ζωή.

Με βάση τα παραπάνω, το Ερευνητικό Εργαστήριο «George D. Behrakis» της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος έχουν διαθέσει την επιστημονική τους υποδομή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πυρκαγιάς. Συγκεκριμένα:

– Για αξιολόγηση του επιπέδου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πληγείσες περιοχές τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων Αρχών ο τεχνολογικός εξοπλισμός και το ανθρώπινο δυναμικό του Εργαστηρίου, για 24ωρη καταγραφή της συγκέντρωσης μικροσωματιδιακών ρύπων σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές.

– Προσφέρεται δωρεάν λεπτομερής λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής και εκτίμηση από ειδικό πνευμονολόγο σε κάθε πυρόπληκτο, με ένα απλό τηλεφώνημα στο 210-6470.056. Η εξέταση θα διενεργείται στις εγκαταστάσεις του εργαστήριου στην οδό Ηπίτου 17 Β στην Πλάκα.

Τέλος, σημαντικές είναι και οι ψυχολογικές συνέπειες της καταστροφής. Η τραγική απώλεια συγγενικών προσώπων, η απώλεια κατοικιών και η έντονη απειλή της ζωής είναι πιθανό να προκαλέσουν διαταραχή μετατραυματικού στρες, καταθλιπτικά επεισόδια, κρίσεις πανικού και άλλες αγχώδεις διαταραχές. Η ψυχολογική υποστήριξη των κατοίκων της περιοχής από επιστήμονες ψυχικής υγείας αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας, που αφού απέτυχε στον τομέα της πρόληψης, οφείλει να υποστηρίξει αποτελεσματικά όσους επέζησαν της καταστροφής.

Ο Παναγιώτης Μπεχράκης είναι πνευμονολόγος – εντατικολόγος, διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος