Δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρύ, πιο αβάσταχτο, από το να χάνεις ένα παιδί. Οταν έχει γράψει όμως ένα τέτοιο κείμενο για σένα, έχεις παρέα τα βράδια. Eχεις φως να σε φωτίζει, δεκανίκι να σε κρατά, οξυγόνο να σε συντηρεί. Εχεις ένα φυλαχτό.

Ελειπε πολύ. Συνέχεια. Αλλά εμένα, δεν μου «έλειπε». Η αγάπη εκπέμπει πιο δυνατά από το τηλεοπτικό σήμα.

Στο «Φθινόπωρο», το πρώτο βιβλίο της τετραλογίας που έγραψε για να περιγράψει στην αγέννητη ακόμη κόρη του τον κόσμο που σε λίγους μήνες θα την υποδεχόταν, ο νορβηγός συγγραφέας Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ αναρωτιέται κάτι που δεν αναρωτιέται ποτέ ένα παιδί: τι είναι αυτό που κάνει τη ζωή να αξίζει. Μήπως είναι η αίσθηση τού να γυρίζεις το χερούλι της πόρτας και να τη σπρώχνεις για να ανοίξει, να τη νιώθεις να περιστρέφεται πάνω στους μεντεσέδες της, πάντα εύκολα και πρόθυμα, και να μπαίνεις σε ένα καινούργιο δωμάτιο; Ναι – απαντά – η πόρτα ανοίγει, σαν φτερό, κι αυτό και μόνο κάνει τη ζωή να αξίζει.

Μου έμαθε πως οι Ολυμπιακοί κύκλοι συμβολίζουν τις ανθρώπινες φυλές – κι ο τελευταίος όλη την ανθρωπότητα: Ολοι μας, από ένας κρίκος στης ζωής την εύθραυστη, αλλά αιώνια αλυσίδα. Η πάσα ουσία είναι η ισότητα και η συνύπαρξη, αλλιώς δεν αγωνιζόμαστε, απλώς πηδάμε παλούκια, σαν τα πιθήκια, με το συμπάθιο κιόλας.  

Ο Γιάννης και η Μαρίκα, όπως συνήθιζε να τη λέει. Την έμαθε να αγαπά και να παλεύει, να απολαμβάνει και να ψάχνεται, να γελάει, να κλαίει, να αμφισβητεί και να σέβεται. Της γνώρισε τον κόσμο του, το ποδόσφαιρο και τον στίβο, χωρίς πάντα να την πείθει. Της τραγούδησε γαλλικά τραγούδια. Της δίδαξε, με προφανή επιτυχία, ένα μάθημα βασικό: ότι το ταλέντο, για να αναπτυχθεί και να μη χαραμιστεί, πρέπει να συνοδεύεται από σεμνότητα, ευαισθησία, αυτοσαρκασμό και πολλή δουλειά. Την πήρε δυο χρονών από το χέρι και της έμαθε τη ζωή.

Δεν σας κάνω πλάκα, είναι γοητευτικός, ακόμα κι όταν περιγράφει νοσηλείες! Aχ, όντως, Νessuno mai…

Θέλω να σου δείξω τον κόσμο μας όπως είναι τώρα, καταλήγει ο Κνάουσγκορντ στην εισαγωγή του. Την πόρτα, το πάτωμα, τη βρύση και τον νιπτήρα, την καρέκλα του κήπου δίπλα στον τοίχο πίσω από το παράθυρο της κουζίνας, τον ήλιο, το νερό, τα δέντρα. Θα τα δεις με τον δικό σου τρόπο, θα γνωρίσεις πράγματα για τον εαυτό σου και θα ζήσεις τη δική σου ζωή, οπότε φυσικά αυτό που κάνω τώρα το κάνω κυρίως για μένα: το να σου δείξω τον κόσμο, μικρή, κάνει τη ζωή μου να αξίζει.

Γιάννη, αγαπημένε μας, κουράγιο. Και με το νου στο finish, εκεί που κρίνονται όλα.