Μεταχρονολογημένα και υπό την πίεση της μεγάλης τραγωδίας στο Μάτι, ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε χθες στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, όπου παρουσίασε τις αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στον τρόπο αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, με αναβάθμιση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε ξεχωριστό όργανο διαχείρισης κρίσεων με διευρυμένες αρμοδιότητες και ενίσχυση σε μέσα, προσωπικό και πόρους.

Περίπου τρεις εβδομάδες μετά τη φονική πυρκαγιά και την εκατόμβη θυμάτων, ο Πρωθυπουργός εμφανίζεται πλέον να έχει επίγνωση της καταστροφής, αφού μίλησε για «ανείπωτη τραγωδία» και «βαθύ τραύμα» που αφήνει η πυρκαγιά, ειδικά σε εκείνους που είχαν την πολιτική και επιχειρησιακή ευθύνη να διασφαλίζουν τη ζωή, πάνω απ’ όλα, αλλά και την περιουσία του κάθε πολίτη.

Ενώπιον της ηγεσίας της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής, του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη αλλά και του νέου γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Ταφύλλη, ο Αλέξης Τσίπρας κινείται πλέον με σαφώς αυτοκριτική διάθεση και όχι στη γραμμή «όλα έγιναν σωστά». Υποστήριξε ότι η κυβέρνηση και όσοι εμπλέκονται στη διαχείριση της κρίσης είναι υποχρεωμένοι να εξετάσουν προσεκτικά όλα όσα έγιναν.

«Να σκύψουμε βαθιά και προσεκτικά για να διδαχθούμε και να διορθώσουμε πιθανά κενά και παραλείψεις» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ συνεχίζοντας την έμμεση αυτοκριτική σημείωσε «στον καθένα που έδωσε εκείνο το κρίσιμο βράδυ τη μάχη με τη φωτιά για τη σωτηρία συνανθρώπων μας, όπως και στον καθένα από μας που έχουμε θέσεις ευθύνης, και σε μένα προσωπικά, αλλά σε εσάς, είμαι βέβαιος, ακόμη περισσότερο, υπάρχει ένα βασανιστικό ερώτημα: μήπως μπορούσαμε να κάνουμε κάτι παραπάνω και δεν το κάναμε;».

Την ώρα που η αποτελεσματικότητα της Πυροσβεστικής αλλά και της Αστυνομίας βάλλεται πανταχόθεν, ο Πρωθυπουργός ύψωσε ασπίδα απέναντι στους πυροσβέστες και τους αστυνομικούς που πολέμησαν με τις φλόγες το βράδυ της 23ης Ιουλίου και ζήτησε να μην ενοχοποιούνται. «Οφείλουμε… να πούμε και ένα μεγάλο “όχι” στις απόπειρες να ενοχοποιηθούν εκείνοι που έδωσαν τη μάχη. Εκείνοι που ήταν το κρίσιμο βράδυ στην πρώτη γραμμή. Που έζησαν την ανθρώπινη τραγωδία και τον ανθρώπινο πόνο» ανέφερε κάνοντας ειδική αναφορά στον υποπυραγό Ανδρέα Δημητρίου, ο οποίος έχασε τη γυναίκα του και το παιδί του στο Μάτι από τη λαίλαπα της πυρκαγιάς το κρίσιμο βράδυ που έδινε τη μάχη με τις φλόγες.

«Ούτε οι πυροσβέστες ούτε οι αστυνομικοί θα έπρεπε να μπαίνουν στο στόχαστρο μιας φτηνής και μακάβριας, πολλές φορές, πολιτικής αντιπαράθεσης για λόγους που δεν έχουν καμιά σχέση με την επιχειρησιακή αλήθεια, την οποία πρέπει να βρούμε, και θα τη βρούμε» υποστήριξε χαρακτηριστικά απλώνοντας δίχτυ προστασίας στους ένστολους, οι οποίοι καλούνται καθημερινά να παλέψουν με κάθε νέα εστία πυρκαγιάς σε όλη τη χώρα.

Απάντηση για τις εκλογές. Παράλληλα με τις εξαγγελίες, ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε και στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος τον κάλεσε να προκηρύξει άμεσα εκλογές.

Με προσεκτική διατύπωση και χαμηλούς τόνους, ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε τους πάντες να μην αναζητούν εξιλαστήρια θύματα αλλά να εστιάσουν την προσοχή στη διερεύνηση των αιτίων της τραγωδίας σε βάθος, ώστε να αντληθούν σωστά συμπεράσματα και μετά να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να μην επαναληφθεί ποτέ μια παρόμοια καταστροφή.

«Αυτό είναι το σημαντικό. Οχι να ζητάμε κάλπες πάνω στα αποκαΐδια» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ ζήτησε από την αντιπολίτευση να συμμετάσχει στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του φορέα για την Πολιτική Προστασία, με στόχο αυτή να μπορεί να αποτρέψει στο μέλλον τραγωδίες, όπως της 23ης Ιουλίου.

Αποστέλλοντας προσκλητήριο συνευθύνης στην αντιπολίτευση, κατέληξε: «Θα ήθελα να καλέσω το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων να αφήσουμε κατά μέρος αυτή την άγονη και μίζερη προσπάθεια αποποίησης ευθυνών για τη νοοτροπία και την πολιτική της αυθαιρεσίας, που καλλιεργήθηκε και επικρατεί εδώ και δεκαετίες στην πατρίδα μας. Είναι γνωστό σε όλους αυτό… Να συστρατευθούμε όλοι με ειλικρίνεια και χωρίς υπεκφυγές στη δύσκολη, πράγματι, αλλά αναγκαία προσπάθεια να μπει επιτέλους μια τάξη στην οικιστική αυθαιρεσία, να υπάρξει ένα τέλος και να μπει μια τάξη στην οικιστική αυθαιρεσία, που αποτελεί διαρκή κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια».

Τι αλλάζει στη διαχείριση έκτακτων αναγκών

Μετά το σοκ από την απώλεια δεκάδων χαμένων ζωών και την καταστροφή στο Μάτι, η κυβέρνηση – μεσούσης της θερινής περιόδου – κρίνει ότι είναι επιτακτικά αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο για την πολιτική προστασία. Η διαπίστωση που έκανε χθες ο Πρωθυπουργός μαρτυρά ότι το καταστροφικό αποτέλεσμα της φονικής πυρκαγιάς οδηγεί στη συνειδητοποίηση ότι πολλά δεν ήταν καλώς καμωμένα και η κρίση απλώς αποκάλυψε ότι ο κρατικός μηχανισμός ήταν «γυμνός». Η αναφορά Τσίπρα ήταν χαρακτηριστική: «Ενα από τα συμπεράσματα της πρόσφατης τραγωδίας στο Μάτι είναι ότι το σύστημα διαχείρισης έκτακτων αναγκών της χώρας μας έχει πια κλείσει τον κύκλο του», υποστηρίζοντας πως τώρα «απαιτείται η ριζική αναδιαμόρφωσή του στα πρότυπα των πλέον προηγμένων και έμπειρων στον τομέα αυτόν χωρών, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις νέες προκλήσεις».

Με βάση τον νέο σχεδιασμό, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με τη σημερινή της μορφή θα καταργηθεί και τη θέση της θα λάβει ένας νέος ενιαίος φορέας διαχείρισης έκτακτων αναγκών στα ευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα, φιλοδοξώντας να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής όσο και άλλες αναδυόμενες απειλές από ακραία φυσικά φαινόμενα. Πρόκειται για την Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτακτων Αναγκών (ΕΥΔΕΑ) με επικεφαλής διοικητή ο οποίος την ώρα της κρίσης θα έχει υπερεξουσίες, μέσα από διεύρυνση – με νόμο – των αρμοδιοτήτων του ώστε να διατάσσει την απομάκρυνση πληθυσμών, αν απαιτηθεί, και να έχει υπό τις εντολές του τμήματα των Ενόπλων Δυνάμεων ή και υπηρεσίες όπως το ΕΚΑΒ.

Ο επικεφαλής της Υπηρεσίας θα τελεί υπό την επίβλεψη ανεξάρτητης επιτροπής εμπειρογνωμόνων, ενώ η τοποθέτησή του στη νευραλγική θέση θα επικυρώνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής.

Επιστημονικό Συμβούλιο. Παράλληλα θα συγκροτηθεί ένα μόνιμο Επιστημονικό Συμβούλιο, ενταγμένο στη δομή της νέας Εθνικής Υπηρεσίας. Σε αυτό θα συμμετέχουν όλα τα επιστημονικά ιδρύματα και οι δομές της χώρας που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Σε αντιγραφή του μοντέλου «πολεμικών σχεδίων» των Ενόπλων Δυνάμεων, θα καταρτιστεί Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Εκτακτων Αναγκών που θα αποτελεί «οδηγό» προς όλους για τη διαχείριση εκτακτων αναγκών. Στο νέο σχήμα θα αξιοποιηθούν η εμπειρία και η τεχνογνωσία των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για τη συντεταγμένη προσφορά εθελοντών που θα λειτουργεί στη βάση σχεδιασμού και κανόνων. «Για να μην ξαναβρεθούμε ποτέ πια σε αμηχανία ή σε παραλείψεις ή σε κυνήγι μαγισσών ή σε πινγκ – πονγκ ευθυνών, γι’ αυτό πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη» ανέφερε σχετικά ο Αλέξης Τσίπρας, αποκαλύπτοντας ότι για τους απαιτούμενους πόρους έχουν ξεκινήσει επαφές και συνεννοήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) κι έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση μέσω πόρων από την ΕΤΕπ, το ΕΣΠΑ και το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που συνολικά θα φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ.

Εντύπωση ωστόσο προκάλεσε η διάθεση του Αλέξη Τσίπρα να κινηθεί συναινετικά ζητώντας τη συνεργασία και των άλλων κομμάτων για τον καλύτερο δυνατό τρόπο προετοιμασίας της πολιτείας για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

«Δεν θα κριθούμε από τη μιζέρια μιας πολιτικής αντιπαράθεσης μακάβριας πάνω στους νεκρούς μας, ούτε από τη μαύρη πολιτική επικοινωνία όσων κάνουν το λάθος να εμπλέκουν τον ανθρώπινο πόνο με την πολιτική σκοπιμότητα. Θα κριθούμε όλοι μας, και όσοι κυβερνάμε και όσοι ασκούν κριτική. Γιατί αυτό είναι το πλαίσιο της δημοκρατίας. Η κριτική πρέπει να είναι καλοπροαίρετη, αποδεκτή, εύλογη και τη χρειαζόμαστε» ανέφερε.