Τα τελευταία χρόνια, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήρε στα χέρια του τον έλεγχο του στρατού, της αστυνομίας, της Δικαιοσύνης και των μέσων ενημέρωσης. Εκλεισε στη φυλακή / απέπεμψε / φίμωσε, έναν προς έναν, όλους όσοι του αντιστέκονταν. Αλλαξε το Σύνταγμα ώστε να αποκτήσει, τον περασμένο μήνα, και τις εξουσίες του αρχηγού του κράτους και τις εξουσίες του αρχηγού της κυβέρνησης. Οταν όμως προσπάθησε να πάρει και τον έλεγχο της οικονομίας, ξεκίνησε η κατρακύλα. Η διπλωματική κρίση με τις ΗΠΑ, η προαναγγελθείσα από καιρό οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Τουρκία με αυτή την αφορμή, τον ωθεί τώρα, όπως σημείωνε η ανταποκρίτρια της «Le Monde» την ώρα που έφτανε στην Αγκυρα ο Σεργκέι Λαβρόφ, «βαθύτερα στην αγκαλιά της Ρωσίας». «Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στο έλεος της Μόσχας» διευκρίνιζε στη συνέχεια η Μαρί Ζεγκό.
«ΠΙΣΩΠΛΑΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ». Ο ίδιος πάντως επέμενε στην άρνηση και τις θεωρίες συνωμοσίας. Η τουρκική λίρα ανέκαμψε χθες από το ιστορικό χαμηλό στο οποίο έχει πέσει την Παρασκευή, μετά τον διπλασιασμό των δασμών στις τουρκικές εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ ως αντίποινα για τη συνεχιζόμενη κράτηση του αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον, αφού η κεντρική τράπεζα δεσμεύθηκε να παράσχει ρευστότητα και να μειώσει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τουρκικές τράπεζες: οι πιέσεις όμως στο τουρκικό νόμισμα συνεχίζονταν και η βουτιά του συνέχισε να προκαλεί αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές. «”Χτυπήθηκε, βυθίστηκε”, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Η οικονομική δυναμική της Τουρκίας είναι σταθερή, είναι ισχυρή και καλά εδραιωμένη» διακήρυξε ωστόσο ο Ερντογάν, προτού κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν να χτυπήσουν τον στρατηγικό τους εταίρο «πισώπλατα» και διαβεβαιώσει πως «στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν πολυάριθμοι οικονομικοί τρομοκράτες».
«Είναι πραγματικά ένα προδοτικό δίκτυο» δήλωσε με τη συνήθη φρασεολογία του. «Θα τους αντιμετωπίσουμε χωρίς έλεος. Θα κάνουμε αυτούς που διαδίδουν φήμες να πληρώσουν το απαραίτητο τίμημα». Το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε πως είχε ήδη εντοπίσει 346 λογαριασμούς στα σόσιαλ μίντια με δημοσιεύσεις σχετικές με τη συναλλαγματική ισοτιμία που, όπως είπε, δημιούργησαν αρνητική εικόνα για την οικονομία. Παράλληλα, εισαγγελείς της Κωνσταντινούπολης και της Αγκυρας άρχισαν έρευνες κατά υπόπτων για ενέργειες που «απειλούν την οικονομική ασφάλεια της Τουρκίας». Ενα νέο πογκρόμ μοιάζει να βρίσκεται προ των πυλών.
ΑΝΑΖΗΤΕΙ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ. Μέρες τώρα, ο Ερντογάν προσπαθεί να πείσει τους τούρκους πολίτες πως η κατρακύλα της λίρας δεν ανταποκρίνεται στην οικονομική πραγματικότητα, αλλά είναι αποτέλεσμα μιας «πολιτικής συνωμοσίας» την οποία υποδαυλίζει η Ουάσιγκτον. Μέρες τώρα, επίσης, απειλεί τις ΗΠΑ πως αν συνεχίσουν σε αυτόν τον δρόμο, θα αναζητήσει «νέους συμμάχους». Σε αυτό το πλαίσιο έφτασε χθες στην Αγκυρα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, για διήμερη επίσκεψη, με αφορμή τη διάσκεψη τούρκων πρεσβευτών και εκπροσώπων της Τουρκίας σε διεθνείς οργανισμούς που πραγματοποιείται έως την Παρασκευή στην Αγκυρα και το Ικόνιο. Το πρόγραμμά του συμπεριελάμβανε, σύμφωνα με τη «Σαμπάχ» και διαβουλεύσεις με τον τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου «για μια σειρά από ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των διμερών σχέσεων, της συνεχιζόμενης συριακής κρίσης, της διαδικασίας της Αστανα και της σχεδιαζόμενης αγοράς από την Τουρκία ρωσικών πυραύλων S-400».
Ο Ερντογάν έχει συγκαλέσει για τις 7 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη μία τετραμερή σύνοδο κορυφής για τη Συρία με τη συμμετοχή της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας – αν και προς το παρόν μόνον η πρώτη την έχει επιβεβαιώσει, Βερολίνο και Παρίσι δεν έχουν απαντήσει επίσημα. Οπως επισήμαινε η Μαρί Ζεγκό, η Συρία, και δη η τύχη της Ιντλίμπ, του τελευταίου θυλάκου που απομένει στον έλεγχο των ανταρτών, αναμενόταν να κυριαρχήσει στις συνομιλίες Λαβρόφ – Τσαβούσογλου. Η περιοχή, που βρίσκεται στα σύνορα με την Τουρκία, κινδυνεύει να βρεθεί στο στόχαστρο μιας προσεχούς επιχείρησης της Δαμασκού – με τη στήριξη των συμμάχων της στη Μόσχα και την Τεχεράνη. Είναι μια προοπτική που διόλου ικανοποιεί την Αγκυρα, η οποία φοβάται μεταξύ άλλων και μια νέα εισροή προσφύγων. Ο Ερντογάν όμως εξαρτάται πλέον απόλυτα από τη Ρωσία για τη διατήρηση της σφαίρας επιρροής του στη Βόρεια Συρία. Και δεν μπορεί πια να υπολογίζει στην αμερικανική στήριξη.
«Η Γερμανία θα ήθελε να δει μια οικονομικά ευημερούσα Τουρκία»
«Κανείς δεν έχει συμφέρον σε μια οικονομική αποσταθεροποίηση της Τουρκίας. Πρέπει όμως να γίνουν τα πάντα ώστε να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας»: αυτό το μήνυμα έστειλε χθες στην Αγκυρα η Ανγκελα Μέρκελ επισημαίνοντας πως «η Γερμανία θα ήθελε να δει μια οικονομικά ευημερούσα Τουρκία. Αυτό είναι το συμφέρον μας». Η Αγκυρα, επεσήμανε από την πλευρά του ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για τη βελτίωση των διπλωματικών της σχέσεων τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με τη Γερμανία, και αυτό θα βοηθούσε και στην ανακούφιση των οικονομικών δυσχερειών της. Οι δηλώσεις Μέρκελ και Μάας έμειναν ασχολίαστες από την Τουρκία – ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, πάντως (και γαμπρός του Ερντογάν), Μπεράτ Αλμπαϊράκ, επαίνεσε τον γερμανό υπουργό Οικονομίας, Πέτερ Αλτμάιερ, ο οποίος δήλωσε ότι οι δασμοί και οι πολιτικές κυρώσεων του Ντόναλντ Τραμπ καταστρέφουν τις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη και ότι η Ευρώπη δεν θα υποκύψει στις αμερικανικές πιέσεις για το Ιράν.