Αποστάσεις ασφαλείας συνεχίζουν να κρατούν οι επενδυτές από τα ελληνικά ομόλογα με τις πιέσεις στους ελληνικούς τίτλους να συντηρούν τις αποδόσεις πάνω από τα επίπεδα του 4,2% στο δεκαετές και άνω του 3,2% στο πενταετές. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος με δηλώσεις του (newpost.gr) εκτίμησε ότι τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας δεν επηρεάζουν την καθαρή έξοδο της ελληνικής οικονομίας από τα Μνημόνια. Την ίδια ώρα όμως ο γκουρού του γερμανικού χρηματιστηρίου Ντιρκ Μίλερ ή Mr. Dax, απαντώντας σε ερώτηση της Deutcshe Welle αν θα συμβούλευε δυνητικούς επενδυτές να τοποθετηθούν στην παρούσα φάση σε ελληνικά ομόλογα, ήταν κατηγορηματικός: «Ασφαλώς όχι. Διότι προτιμώ σοβαρές επενδύσεις, καλές επιχειρήσεις που έχουν αποδείξει σε βάθος χρόνου ότι μπορούν. Θεωρώ ότι οι επενδύσεις στην Ελλάδα δεν συνιστούν μια καλή επένδυση. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει ακόμη πολλά. Αλλά πρέπει να το κάνει η ίδια για τον εαυτό της. Είναι δύσκολο να επιχειρείς να το επιβάλεις αυτό από έξω».
Τις τελευταίες ημέρες, με το ορόσημο της 20ής Αυγούστου να πλησιάζει, τα δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο πυκνώνουν, όπως άλλωστε και οι δηλώσεις κορυφαίων παραγόντων στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης.
ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του ESM, μιλώντας στη διαδικτυακή έκδοση του «Spiegel», υπογράμμισε πως εάν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στον σωστό δρόμο. «Το τέλος του προγράμματος του ESM για την Ελλάδα είναι ο επίλογος. Η Αθήνα όμως θα παραμείνει στενά συνδεδεμένη με τον ESM. Με 204 δισ. ευρώ δάνεια διάσωσης είμαστε ο μεγαλύτερος πιστωτής» ανέφερε, αποσαφηνίζοντας πως η Ελλάδα θα παραμείνει υπό στενότερη παρακολούθηση από τον ESM και τους άλλους θεσμούς μετά το τέλος του Μνημονίου, σε σχέση με τα άλλα κράτη που μπήκαν σε πρόγραμμα.
Η επενδυτική κοινότητα πάντως, αν κρίνει κανείς από την πορεία των ελληνικών ομολόγων παραμονές της εξόδου από το Μνημόνιο, φαίνεται πως κρατά επιφυλάξεις. Η συγκυρία στις αγορές με την κρίση στην Τουρκία και η αγωνία για τη στάση που θα τηρήσει η ιταλική κυβέρνηση κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του επομένου έτους ανέδειξαν τις ευμετάβλητες σε εξωτερικούς παράγοντες συνθήκες. Παράλληλα όμως σε ένα πλήθος δημοσιευμάτων στον διεθνή Τύπο διατυπώνονται ουσιαστικές επιφυλάξεις για το κατά πόσο λύθηκαν πράγματι τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας ύστερα από οκτώ χρόνια Μνημονίων και το ποτήρι φαντάζει τουλάχιστον μισοάδειο. Κατά την εκτίμηση του Mr. Dax η εικόνα είναι χειρότερη.
«Ας πούμε ότι είναι το προσωρινά τελευταίο πακέτο διάσωσης. Να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα τα επόμενα χρόνια. Η κατάσταση για την Ελλάδα επ’ ουδενί έχει αλλάξει. Το χρέος είναι σε επίπεδα – ρεκόρ. Η οικονομία βρίσκεται 20% κάτω από τα επίπεδα του 2008. Εκτοτε έχουν αλλάξει σημαντικά οι συνθήκες. Για την Ελλάδα όμως η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά άσχημη. Η ανεργία και ειδικά των νέων είναι δραματικά υψηλή. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον γενικευμένης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, με τη διεθνή οικονομία να αναπτύσσεται σημαντικά. Για την Ελλάδα όμως δεν διακρίνω κάποια αισθητή βελτίωση της κατάστασης» δήλωσε στην Deutcshe Welle.
Ο ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ. Υστερα από αρκετές εβδομάδες σιωπηλής παρατήρησης των εξελίξεων, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επιχείρησε παραμονή Δεκαπενταύγουστου να δώσει μια νότα αισιόδοξης προσέγγισης.
«Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές, παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις στην τουρκική οικονομία. Η ευχή μας είναι οι γείτονες να ξεπεράσουν γρήγορα τα προβλήματά τους. Ωστόσο τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας δεν επηρεάζουν την καθαρή έξοδο της Ελλάδας από τα Μνημόνια» δήλωσε προσθέτοντας ότι η καθαρή έξοδος στηρίζεται:
◼ Στη συμφωνία του Eurogroup για τη ρύθμιση του χρέους.
◼ Στο μαξιλαράκι ρευστότητας (cash buffer) που έχουμε δημιουργήσει και διασφαλίζει την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου για τα επόμενα 2-3 χρόνια.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, ο σχεδιασμός της ελληνικής κυβέρνησης δεν επηρεάζεται από βραχυπρόθεσμες αναταράξεις στις χρηματαγορές και «στις 21 Αυγούστου η Ελλάδα ανοίγει νέα σελίδα – και αυτό είναι οριστικό».
ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ. Πέρα από τις δηλώσεις, σε πρακτικό επίπεδο η πτώση των τιμών των ελληνικών τίτλων και η άνοδος των αποδόσεών τους έχουν εξαναγκάσει σε επανασχεδιασμό των κινήσεων εξόδου στις αγορές. Στις αρχές του 2018, υπήρχε σχεδιασμός τριών εκδόσεων ομολόγων, εκ των οποίων υλοποιήθηκε μόλις η μία τον Φεβρουάριο με την έκδοση επταετών ομολόγων στο 3,5%. Οι αποδόσεις τους τις τελευταίες ημέρες κινούνται σταθερά πάνω από το επίπεδο της έκδοσης (πέριξ του 3,8%). Οι δύο επόμενες κινήσεις – είχαν προσδιοριστεί πέριξ της απόφασης του Eurogroup τον Ιούνιο και πέριξ της ημερομηνίας εξόδου από το τρίτο πρόγραμμα – συνεχίζουν να παραμένουν εκκρεμείς.
Στους κόλπους των δανειστών επικρατεί η εκτίμηση πως το οικονομικό επιτελείο θα αναγκαστεί να κάνει χρήση των κεφαλαίων που έχουν τοποθετηθεί στο μαξιλάρι ασφαλείας των 24,1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία έκθεση συμμόρφωσης της Κομισιόν, από τα 24 δισ. ευρώ, την επόμενη διετία θα χρησιμοποιηθούν τα μισά (12 δισ. ευρώ) για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του ελληνικού Δημοσίου. Μόνο και μόνο αυτή η εκτίμηση υποδεικνύει ότι ο δρόμος της εξόδου προς τις αγορές κάθε άλλο παρά ανοιχτός είναι.