Στο εξωτερικό η γαστρεντερίτιδα έχει δύο ονομασίες, καθώς συχνά την αποκαλούν και «στομαχική γρίπη». Ορισμένοι δε έχουν εφεύρει και μια ακόμη, αυτή της «καλοκαιρινής γρίπης», καθώς διαπιστώνεται έξαρση της νόσου τους θερινούς μήνες, όπως και της κοινής γρίπης κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Πολλοί διαφορετικοί μικροοργανισμοί (ιοί, βακτήρια, παράσιτα) μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, δηλαδή διάρροια, ναυτία, εμέτους, κοιλιακό άλγος, πιθανώς και πυρετό, τονίζεται από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ). Μάλιστα διευκρινίζεται ότι οι γαστρεντερίτιδες διακρίνονται σε ιογενείς και βακτηριακές.

Ειδικότερα, και σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς του Κέντρου, οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες προκαλούνται από μια ποικιλία ιών, με πιο συχνούς τους νοροϊούς. Η λοίμωξη από νοροϊούς χαρακτηρίζεται κυρίως από εμέτους και πιο σπάνια από διάρροια, ναυτία, κοιλιακό άλγος, μυαλγία, πυρετό και κεφαλαλγία. Τα συμπτώματα διαρκούν λίγες ημέρες. Κατά κανόνα δεν απαιτείται ειδική θεραπεία εκτός από την επαρκή πρόσληψη υγρών.

Σε ό,τι αφορά τον τρόπο μετάδοσης, οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες μεταδίδονται γρήγορα: «Από άτομο σε άτομο (μέσω ιών που μεταφέρονται με τα χέρια), μέσω μολυσμένων επιφανειών, αντικειμένων, τροφίμων ή νερού που μολύνονται από τα χέρια ασθενών, καθώς και αερογενώς, όταν ένας ασθενής κάνει εμετό και τα σωματίδια του ιού διασκορπίζονται στον αέρα (σαν ομίχλη) και μολύνουν άλλα άτομα που βρίσκονται στον ίδιο χώρο».

Αντιθέτως, όπως υπογραμμίζεται από τους ειδικούς του ΚΕΕΛΠΝΟ, οι βακτηριακές γαστρεντερίτιδες δεν μεταδίδονται τόσο εύκολα όσο οι ιογενείς από άτομο σε άτομο, αλλά μπορούν να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων όταν μολύνεται κάποιο τρόφιμο ή νερό.Τα συμπτώματα – που κατά κανόνα περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία, κοιλιακά άλγη, διάρροια, ναυτία και εμέτους – εμφανίζονται δύο με πέντε ημέρες έπειτα από την κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου ή νερού και μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η επαρκής πρόσληψη υγρών, ενώ η χρήση αντιβιοτικών περιορίζεται σε παιδιά και ενηλίκους με μειωμένη ανοσία.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι βακτηριακές γαστρεντερίτιδες μεταδίδονται με κατανάλωση μολυσμένου νερού, ωμού ή ατελώς ψημένου μολυσμένου τροφίμου, τροφίμου που μολύνεται από ασθενή ή φορέα χειριστή τροφίμων και τροφίμου κακώς συντηρημένου που επιτρέπει τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών.

 

Ασπίδα. Τα μέτρα προστασίας που συνιστούν οι ειδικοί του Κέντρου είναι τα εξής: α) να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και β) να καταναλώνουμε ασφαλή τρόφιμα και νερό. Σε περίπτωση ταξιδιού σε χώρες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα (κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού, αποφυγή κατανάλωσης ωμών ή ατελώς μαγειρεμένων τροφίμων κ.ά.). Τέλος, σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων γαστρεντερίτιδας για την αποφυγή μετάδοσης του νοσήματος συστήνεται για όσο διαρκούν τα συμπτώματα και για δύο τουλάχιστον ημέρες μετά την αποδρομή τους η αποχή από: α) τον χειρισμό τροφίμων, β) χώρους με συγχρωτισμό, γ) χώρους όπου συγκεντρώνονται ευπαθή άτομα όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί, οίκοι ευγηρίας κ.τ.λ.

Νόσος λεγεωναρίων. Μετά τα πρόσφατα κρούσματα νόσου των λεγεωναρίων στη χώρα μας, το ΚΕΕΛΠΝΟ ενημερώνει ότι η λεγεωνέλλωση είναι μία οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού, που προκαλείται από τα βακτήρια του γένους Legionella. Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι η νόσος δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, ούτε μέσω της χρήσης οικιακών κλιματιστικών ή κλιματιστικών αυτοκινήτων που διαθέτουν αερόψυκτο σύστημα. Σε ό,τι αφορά την εκδήλωση της νόσου και τα συμπτώματα, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι έχει δύο μορφές:

n τον πυρετό Pontiac, που αποτελεί αυτοπεριοριζόμενη λοίμωξη που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή και

n τη νόσο των λεγεωναρίων, που εκδηλώνεται κυρίως ως πνευμονία και είναι δυνητικά θανατηφόρος σε ποσοστό 5%-30% των κρουσμάτων περίπου.

Ειδικότερα, η λεγιονέλλα είναι «ένα βακτήριο ευρέως διαδεδομένο στη φύση, που απαντά στο υδάτινο περιβάλλον και δύναται να αποικίσει όλα τα συστήματα ύδρευσης, τόσο το δίκτυο παροχής θερμού όσο και το δίκτυο παροχής κρύου νερού (ιδανικές συνθήκες πολλαπλασιασμού παρουσιάζονται στο δίκτυο διανομής νερού σε θερμοκρασίες από 20ο C – 50ο C)».

Η μετάδοση της νόσου γίνεται με εισπνοή του βακτηρίου, όταν νερό που είναι μολυσμένο διασκορπίζεται στον αέρα υπό μορφή σταγονιδίων (αεροζόλ, ντους).

Για την πρόληψη της εμφάνισης της νόσου «απαιτείται η συστηματική λήψη κατάλληλων μέτρων για τη σωστή λειτουργία των υδραυλικών και κλιματιστικών εγκαταστάσεων με υδρόψυκτους πύργους ψύξης, ιδιαίτερα σε χώρους όπως ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, αθλητικές εγκαταστάσεις, υδάτινα πάρκα, νοσοκομεία, ιαματικά λουτρά, κρουαζιερόπλοια, αλλά και η αποφυγή δημιουργίας εστίας μόλυνσης στα σημεία των δικτύων όπου παρατηρείται συχνή αυξομείωση της θερμοκρασίας και εμφανίζονται εναποθέσεις αλάτων και ξένων σωμάτων γενικότερα σημειώνεται από το ΚΕΕΛΠΝΟ. Η συνήθης θεραπεία περιλαμβάνει την ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών.

Ατυχήματα στο νερό. Ο Αύγουστος είναι ο «πρωταγωνιστής» του καλοκαιριού, αποτελώντας παραδοσιακά τον αγαπημένο μήνα των παραθεριστών. Ετσι, τα ατυχήματα στο νερό, πολλά από τα οποία καταλήγουν σε θάνατο, αποτελούν μια θλιβερή επικαιρότητα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και  διαχρονικό ζήτημα δημόσιας υγείας. Γι’ αυτό και ο δρ Στάθης Αβραμίδης, επικεφαλής Αθλητικής Ναυαγοσωστικής ΕΟΥΔΑ, επίκουρος καθηγητής Εφαρμοσμένης Ναυαγοσωστικής (Ν. 407/90), ΣΕΦΑΑ – ΕΚΠΑ, στέλεχος ΚΕΕΛΠΝΟ, δίνει συμβουλές για διακοπές χωρίς ατυχήματα. Προειδοποιεί λοιπόν ότι «πολλοί παράκτιοι λουτρικοί χώροι δεν διαθέτουν ναυαγοσώστη. Ακόμη όμως και στην αντίθετη περίπτωση, οι λουόμενοι δεν πρέπει να στηρίζουν την ασφάλειά τους μόνον σε αυτόν.

Επιπλέον, οι γονείς δεν πρέπει να απομακρύνονται από τα παιδιά τους όταν κολυμπούν, ενώ μετά το φαγητό, μικροί και μεγάλοι πρέπει να απέχουν από την κολύμβηση για τρεις ώρες. Σοβαρούς κινδύνους εγκυμονεί και η κατανάλωση αλκοόλ, καθώς αποτελεί σοβαρή αιτία για τραυματισμό.

Ο δρ Αβραμίδης χαρτογραφεί και την ασφαλή ζώνη κολύμβησης, σημειώνοντας ότι οι λουόμενοι πρέπει να κολυμπούν σε μέγιστη απόσταση 50 μέτρων από την ακτή και παράλληλα με αυτή. «Ο λουτρικός χώρος, σύμφωνα με το ισχύον νομικό καθεστώς, δεν οφείλει να είναι οριοθετημένος με σημαδούρες για να διαχωρίζει την περιοχή των λουομένων και των μηχανοκίνητων σκαφών».

Εκείνοι που επιλέγουν να κολυμπήσουν σε απόμερη περιοχή, πρέπει να ενημερώνουν κάποιον για τον χρόνο επιστροφής τους, ενώ είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι βουτιές με το κεφάλι σε άγνωστα νερά.

«Αν είσαι Ατομο με Αναπηρία, κολύμπα στα ρηχά. Δεν υπάρχει σαφής εκπαίδευση που να θωρακίζει τον ναυαγοσώστη με γνώσεις για να αντιμετωπίσει ένα επείγον περιστατικό σε ΑμεΑ με νοητική ή φυσική αναπηρία» προειδοποιεί ο ειδικός.