Οι επικριτές της παγκοσμιοποίησης έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Πολλοί άνθρωποι είναι δυσαρεστημένοι λόγω της άνισης κατανομής των κερδών. Ωστόσο οι αδυναμίες που παρουσιάζουν η διαχείριση και η εκτέλεση δεν πρέπει να επισκιάσουν τα δυνητικά οφέλη της παγκοσμιοποίησης, όπως η προώθηση τεχνολογιών που αυξάνουν την παραγωγικότητα και η προώθηση της καινοτομίας.
Οπως τονίζουν οι ειδικοί στην έκθεση του ΔΝΤ για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές, η παγκοσμιοποίηση – μέσω του ελεύθερου εμπορίου, των ξένων επενδύσεων, των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των πνευματικών δικαιωμάτων – συμβάλλει σημαντικά στη διάδοση της γνώσης και της τεχνολογίας. Ο αυξημένος παγκόσμιος ανταγωνισμός που προάγει η παγκοσμιοποίηση συμβάλλει στην ανάπτυξη, καθώς δίνει κίνητρα για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και για καινοτομία. Η ενίσχυση της παραγωγικότητας μπορεί να αυξήσει τη μέση παραγωγή με χαμηλό κόστος. Η έκθεση για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές υπολογίζει ότι στις αναδυόμενες οικονομίες η γνώση από το εξωτερικό αποτελεί το 0,7% της ετήσιας ανάπτυξης στην παραγωγικότητα της εργασίας για την περίοδο 2004-14 και το 40% της περιφερειακής ανάπτυξης. Επιπλέον η διάδοση της γνώσης και της τεχνολογίας βοηθάει τις αναδυόμενες οικονομίες να βελτιώσουν τη δική τους έρευνα και ανάπτυξη.
Φυσικά η διασυνδεσιμότητα δεν μπορεί από μόνη της να προαγάγει την παραγωγικότητα και την καινοτομία. Για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, οι οικονομικοί παράγοντες θα πρέπει να συνδυάσουν τις ξένες τεχνολογίες με το ιδιαίτερο τοπικό στοιχείο, το οποίο δεν μπορεί να αποκτηθεί ή να μεταφερθεί μέσα από συνηθισμένα μέσα όπως βιβλία και συνεπώς δεν μπορεί να διαδοθεί ως δημόσια πληροφορία ή ιδιωτική ιδιοκτησία. Αν εκμεταλλευτούν την ιδιάζουσα γνώση και το τοπικό δυναμικό, οι χώρες μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη διάδοση της τεχνολογίας, ξεκινώντας με την υιοθέτηση, συνεχίζοντας με την προσαρμογή και τελειώνοντας με την εφεύρεση.
Για τις αναδυόμενες και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες η επιτυχία εξαρτάται από μερικούς συμπληρωματικούς παράγοντες: πρόσβαση στη χρηματοδότηση, υποδομές υψηλής ποιότητας, επαρκές και ειδικευμένο προσωπικό και ορθές διοικητικές και οργανωτικές πρακτικές. Είναι εμφανές ότι η παγκοσμιοποίηση μπορεί να προωθήσει την καινοτομία, την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη. Αντί να την περιφρονούν, περισσότερες χώρες θα έπρεπε να την εκμεταλλεύονται.
Ο Οταβιάνο Κανούτο είναι οικονομολόγος, πρώην αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και πρώην εκτελεστικός διευθυντής του ΔΝΤ