Μορφή διμερούς δεσμευτικής συμφωνίας λαμβάνει η «χείρα βοηθείας» που προσέφερε στην Ανγκελα Μέρκελ ο Αλέξης Τσίπρας όταν αποδέχτηκε το γερμανικό αίτημα για επιστροφή στην Ελλάδα των μεταναστών που παράτυπα έχουν φτάσει στη Γερμανία ενώ είχαν αιτηθεί ασύλου στην Ελλάδα.
Η επιλογή της καγκελαρίου να αναζητήσει διμερείς συμφωνίες με την Ελλάδα και την Ισπανία για επανεισδοχές (επιστροφές) προσφύγων, παρακάμπτοντας τη δυσκολία μιας συνολικής ευρωπαϊκής ρύθμισης, αποτέλεσε μονόδρομο για την ίδια, προκειμένου να εξουδετερώσει την απειλή του υπερσυντηρητικού κυβερνητικού της εταίρου. Και οι τρεις χώρες τάσσονται υπέρ της αναθεώρησης του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου το 2018, με στόχο να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία ανάμεσα σε μια δίκαιη κατανομή της ευθύνης και της αλληλεγγύης. Μέχρι τότε όμως κινούνται (επιδίωξη του Βερολίνου) διμερώς.
Eως την Τρίτη. Ηδη η Γερμανία υπέγραψε ανάλογη συμφωνία με τους Ισπανούς, ενώ μέχρι την Τρίτη αναμένεται να πέσουν οι υπογραφές και με την Αθήνα ενώ πιθανότατα θα ακολουθήσει συμφωνία και με τη Ρώμη. Οι αποφάσεις ελήφθησαν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια συνάντησης των τριών ηγετών. «Η Ελλάδα και η Ισπανία είναι έτοιμες να υποδεχθούν πίσω αιτούντες ασύλου που θα εντοπιστούν στο μέλλον στα γερμανοαυστριακά σύνορα από γερμανικές δυνάμεις, οι οποίοι έχουν καταχωριστεί στο σύστημα Eurodac από τις παραπάνω χώρες» αναφερόταν στο κείμενο ενώ γινόταν σαφές ότι και η Γερμανία «θα αποδεχθεί και θα ολοκληρώσει σταδιακά τις υποθέσεις οικογενειακής επανένωσης στην Ελλάδα και στην Ισπανία, με σκοπό την εγγύηση της οικογενειακής ενότητας».
Πολλοί ερμήνευσαν τότε την αποδοχή της γερμανικής απαίτησης ως εσκεμμένη υποχώρηση από τον Αλέξη Τσίπρα προκειμένου να κερδίσει ως αντάλλαγμα τη διατήρηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά που πλήττονται από το Προσφυγικό, αφού σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούσε η αναφορά ότι «τα κράτη – μέλη στα εξωτερικά σύνορα χρειάζονται περισσότερη κοινή στήριξη, σε οικονομικό επίπεδο αλλά και όσον αφορά δυνάμεις αστυνόμευσης και επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου. Θα ληφθούν γρήγορα θετικές δράσεις για τη στήριξη των πέντε νησιών του Αιγαίου στην Ελλάδα και για τη στήριξη της Ισπανίας».
Η κυβέρνηση πάντως, στην κριτική που δεχόταν ότι η χώρα αναγκάζεται να δεχτεί επιπλέον μετανάστες την ώρα που ήδη στα νησιά η κατάσταση είναι εκρηκτική, απαντούσε ότι οι ροές από τη βαλκανική οδό προς τη Γερμανία είναι ελάχιστες από την ώρα που οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης έχουν κλείσει τα σύνορά τους.
Παράλληλα σημείωνε ότι με βάση τη συμφωνία, η Αθήνα θα αποδεχθεί την επιστροφή περίπου 2.000 μεταναστών, αλλά το Βερολίνο δεσμεύεται να διεκπεραιώσει σταδιακά ανοιχτές περιπτώσεις οικογενειακής επανέενωσης και θα αποδεχτεί περισσότερα άτομα από εκείνα που θα στείλει πίσω.
Ο αριθμός. Συνεπώς δεν θα μεταβληθεί επί της ουσίας ο αριθμός όσων βρίσκονται στην Ελλάδα. «Ολα θα γίνουν γνωστά, επί της ουσίας πρόκειται για μια συμφωνία επί της διαδικασίας» εξηγεί σε συνομιλητές του ο αρμόδιος υπουργός Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος θα υπογράψει εκ μέρους της ελληνικής πλευράς πιθανότατα ακόμα και σήμερα, καθώς το πρόγραμμα των καλοκαιρινών διακοπών και για τους γερμανούς αξιωματούχους αποτέλεσε ένα επιπλέον διαδικαστικό εμπόδιο.
Ολα δείχνουν πάντως πως η επίτευξη μιας συνολικής ρύθμισης που θα επέλθει με τη μεταρρύθμιση των κανόνων για το άσυλο στην ΕΕ θα αργήσει και θα ξεπεράσει τον χρονικό ορίζοντα της αυστριακής προεδρίας, παρά την οδηγία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου για τη διαμόρφωση πρότασης για τον Κανονισμό του Δουβλίνου, αφού η Αυστρία ανήκει στις χώρες που τηρούν σκληρή στάση στο συγκεκριμένο ζήτημα.