Θάλασσα, ήλιος, χταποδάκι: η εμπειρία του «Greek summer» είναι, για ακόμα μια χρονιά, ειδυλλιακή για όσους τουρίστες βρέθηκαν στις ακτές του Ανατολικού Αιγαίου. Και το καλύτερο; Στην πλειονότητά τους, τα «μεγάλα πορτοφόλια» προέρχονται από τη γειτονική Τουρκία. Παρά τις δυσκολίες στις σχέσεις των δύο χωρών, την απαίτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την επιστροφή των Οκτώ και την άδικη κράτηση των δύο ελλήνων στρατιωτικών, που έληξε πριν από μερικές ημέρες. Αυτή η καλοκαιρινή συνύπαρξη αποτελεί μια πτυχή των ελληνοτουρκικών σχέσεων από αυτές που διαχρονικά δεν αλλάζουν – και είναι μόνο ένας κρίκος μιας οικονομικής αλυσίδας που, σε πολύ δύσκολες στιγμές, κράτησε όρθια τη νησιωτική Ελλάδα. Δημιουργεί, από μόνη της, ένα ακόμα δεδομένο: ό,τι κι αν πιστεύουν για τον Ερντογάν, στην Αθήνα δεν θέλουν να δουν την Τουρκία να καταρρέει.

Οσο ο τούρκος πρόεδρος αρνείται να παραδώσει τον πάστορα Μπράνσον, η οικονομική εξαθλίωση της γείτονος μοιάζει να πλησιάζει όλο και περισσότερο. Θεωρείται, δε, βέβαιο ότι θα έχει επιπτώσεις και στα καθ’ ημάς. Δεν είναι μόνο ότι οι Τούρκοι δεν θα προτιμούν πια τις ακριβές παραλίες της Ρόδου και της Λέσβου. Οι τελευταίοι μήνες αποδείχθηκαν ιδιαίτερα κρίσιμοι για τη θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Από τη μία, χρησιμοποιώντας τη συμφωνία των Πρεσπών, φιλοδοξεί να εμφανιστεί ως εγγυήτρια της ευρωπαϊκής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων και από την άλλη, οι επιδεινούμενες σχέσεις με τη Μόσχα μετά τις απελάσεις των ρώσων διπλωματών δημιούργησαν ένα επιπλέον πεδίο συνεννόησης ανάμεσα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον – ο σημερινός πρόεδρος, άλλωστε, βρήκε εύκολα και γρήγορα κώδικες επικοινωνίας με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ. Τι θα γίνει όμως αν πετύχει η προσέγγιση που επιχειρεί ο Ερντογάν προς τις ευρωπαϊκές δυνάμεις; Το σενάριο δεν είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας. Εδώ και αρκετά χρόνια, οι δεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την Τουρκία έχουν πάρει διαφορετικές μορφές. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές επένδυσαν στις τουρκικές τράπεζες, με την οικονομία της γείτονος χώρας να αποτελεί, μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, μία από τις πιο ραγδαία αναπτυσσόμενες σε όλον τον κόσμο. Παράλληλα, οι Βρυξέλλες κατάφεραν να συμφωνήσουν με την Αγκυρα για τις προσφυγικές ροές, ενώ ακόμα και στις πιο αντιδημοκρατικές εξάρσεις του Ερντογάν, στην Ενωση αποφάσισαν να στηρίξουν την Τουρκία, δίνοντας παράλληλα φωνή και βήμα στους αντιφρονούντες. Αλλωστε, κανείς δεν ξεχνά ότι η Ευρώπη έχει τα δικά της προβλήματα με τον Τραμπ. Εκτός των εμπορικών δασμών, ο αμερικανός πρόεδρος εκβιάζει πλέον ανοιχτά εταιρείες-κολοσσούς όπως η Harley-Davidson, ώστε να συνεχίσουν να παράγουν εξ ολοκλήρου στις ΗΠΑ.

Η Ελλάδα, ανάμεσα σε δύο ευερέθιστους ηγέτες, δεν έχει πολλά περιθώρια ελιγμών. Αν όμως η Ευρώπη πάρει θέση υπέρ της Τουρκίας, θα χρειαστούν ιδιαίτερα λεπτοί διπλωματικοί χειρισμοί έτσι ώστε η Αθήνα να κρατήσει τις καλές σχέσεις της με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, χωρίς να υπονομεύσει τη θέση της μέσα στην ΕΕ. Από την άλλη, αν το δυτικό μέτωπο εμφανιστεί ενωμένο, η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί σε ρόλο διαμεσολαβητή – καθώς όλοι γνωρίζουν πολύ καλά πως οι επιπτώσεις στον τουρισμό, καθώς και το σπάσιμο της συμφωνίας για το Προσφυγικό, θα επηρεάσουν πρώτα την ίδια. Ως εκ τούτου, παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις, καθώς η αποσταθεροποίηση της Τουρκίας σημαίνει, εκ των πραγμάτων, αποσταθεροποίηση ολόκληρης της περιοχής.