Επειτα από δύο χρόνια στο Βερολίνο, το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής μεταφέρει την έκδοση του 2018 στο Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο του Αμστερνταμ. Τρεις ημέρες συνομιλιών και  σχεδιαστικών παρουσιάσεων θα συμπληρώσουν τις τελετές απονομής βραβείων με τα οποία διακρίνονται σύγχρονα έργα και μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής σήμερα.

Ο φετινός κατάλογος με τις υποψηφιότητες των βραβείων για το 2018 αποτελείται από 536 έργα. Προέκυψε από το μεγαλύτερο πρόγραμμα αρχιτεκτονικών συμμετοχών, μέσα 1.000 εγγραφές και έργα που αφορούν 81 χώρες. Τα έργα αφορούν  ιδιωτικές κατοικίες, κέντρα εκπαίδευσης, την αστική υποδομή, την υγειονομική περίθαλψη, τη φιλοξενία, τον πολεοδομικό σχεδιασμό.

Η γεωγραφία των συμμετοχών δείχνει τη μεγάλη κινητικότητα στην Κίνα, καθώς τα αρχιτεκτονικά γραφεία υπέβαλαν τα περισσότερα έργα από οποιαδήποτε χώρα, ενώ στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία είναι οι χώρες που πρωτοστατούν. Οι διοργανωτές έλαβαν επίσης έναν αριθμό-ρεκόρ ολλανδικών συμμετοχών, με έργα όπως η στέγαση, οι μεταφορές και τα πανεπιστήμια. Επίσης το Ιράν έχει σημαντική εκπροσώπηση μέσα από τα έργα δεκαεπτά αρχιτεκτονικών γραφείων.

Οπως και τα προηγούμενα χρόνια, η εκδήλωση έχει τρεις κύριες κατηγορίες: ολοκληρωμένα κτίρια, μελλοντικά έργα και τοπία (αστικού  και αγροτικού περίγυρου). Τα δύο πρώτα υποδιαιρούνται σε μικρότερες ομάδες. Στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής του 2018, μέσα σε τρεις μέρες τον Νοέμβριο, οι ομάδες που έχουν επιλεγεί θα κληθούν να παρουσιάσουν τα σχέδιά τους σε κριτική επιτροπή 100 διεθνών κριτών, οι οποίοι θα καθορίσουν τα καλύτερα έργα εντός των ολοκληρωμένων και μελλοντικών κατηγοριών έργων.

Οι φιναλίστ θα παρουσιάσουν τα έργα τους στη «Σούπερ Κριτική Επιτροπή» που θα καθορίσει τους νικητές. Στα μέλη της επιτροπής ξεχωρίζουν η Νάταλι ντε Βρις του γραφείου MVRDV, o βραβευμένος με Πρίτζκερ Σερ Ντέιβιντ Ατζάντι, ο Λι Σιαντόνγκ και ο πρύτανης της αρχιτεκτονικής σχολής του Χάρβαρντ Μόχσεν Μοσταφαβί.

Μέσα από τη μεγάλη αυτή διοργάνωση τα αρχιτεκτονικά γραφεία  δεν ανανεώνουν επικοινωνιακά μόνο την εικόνα τους, προβάλλοντας το έργο τους. Οι επιλογές της κριτικής επιτροπής προσδιορίζουν και τις κατευθύνσεις της αρχιτεκτονικής πρακτικής. Δηλαδή την αναζήτηση νέων τρόπων σχεδιασμού του χώρου, τις πρωτοβουλίες εκσυγχρονισμού κτιρίων, τοπόσημων ή δημόσιων χώρων, την ανάπτυξη ή την οικιστική αξιοποίηση σε χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Το άχτιστο περιβάλλον των οποίων σαφώς και προσφέρει δυνατότητες αρχιτεκτονικής δημιουργίας που άλλοτε ισοσταθμίζουν τις παραμέτρους κέρδους με τη δημιουργική σύνθεση και άλλοτε το πρώτο υπερτερεί σε βάρος της δεύτερης.

Η αρχιτεκτονική σήμερα επανεξετάζει τη συνθήκη κατά την οποία στα τέλη του 20ού αιώνα αυξήθηκε η αίσθηση ότι οι πόλεις ήταν πολύ μεγάλες, πολύ ανώνυμες και πολύ απάνθρωπες. Τον 21ο αιώνα οι δημόσιοι χώροι, όπως τα πάρκα, λειτουργούν προς μία κατεύθυνση όχι μόνο για να χαλαρώσουμε. Πολλοί από τους αρχιτέκτονες επιμένουν και σε έναν ανανεωμένο σκοπό: την κοινωνική αλληλεπίδραση. Το δημόσιο πάρκο ως ζωτικός χώρος για διαπολιτισμική επαφή μεταξύ των γειτονικών περιοχών στην ολοένα και πιο ψηφιακή και διαχωρισμένη πόλη. Η ενθάρρυνση της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης είναι, όπως φαίνεται, αυτό που κάνει ένα πάρκο να χαρακτηρίζεται ως καλό για τον τον 21ο αιώνα.

Ο Πύργος Montparnasse – Studio Gang

Ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός του γαλλικού κράτους ζητούσε από τους συμμετέχοντες προτάσεις για τη μετατροπή του Πύργου του Montparnasse, που ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα κτίρια της πόλης από την ολοκλήρωσή του το 1973. Το νέο έργο έπρεπε να είναι καινοτόμο, δίνοντας νέα ταυτότητα στο διάσημο παριζιάνικο ορόσημο. Το γραφείο του Σικάγου Studio Gang και η επικεφαλής του, Τζιν Γκανγκ, ήταν από τους δύο φιναλίστ. Η πρότασή τους βασίζεται στην αειφορία και ενοποίησε τα ζητήματα της χρήσης, της άνεσης και της ενεργειακής απόδοσης, προσθέτοντας λύσεις για ποικίλες χρήσεις στο μέλλον με χώρους εργασίας και διαβίωσης εντός των ορίων της πόλης.

Η ουράνια κάψουλα στην Κίνα – PLP

Στον κόσμο του σχεδιασμού και της τεχνολογίας, οι επαγγελματίες συζητούν όλοι πώς θα φτάσουν οι άνθρωποι του μέλλοντος από το σημείο Α στο Β. Το λονδρέζικο γραφείο PLP εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο περιηγούμαστε στο περιβάλλον μας στον κάθετο άξονα, αλλάζοντας την τεχνολογία των ανελκυστήρων σε ουρανοξύστες. Το μελλοντικό τους πρόγραμμα αφορά έναν ουρανοξύστη στην Κίνα προτείνοντας το sky pod ως τον τρόπο για να ταξιδέψει κανείς σε έναν ουρανοξύστη και να τον δει περιμετρικά, από πάνω προς τα κάτω. Ως ένα είδος υβριδίου μεταξύ ανελκυστήρα και κυλίνδρου το sky pod διαθέτει μια πρωτοποριακή πλατφόρμα προώθησης βασισμένη στην τεχνολογία ενός συστήματος με μαγνήτες που ταυτόχρονα τραβά και απωθεί. Με αυτό το πολυκατευθυνόμενο και προσαρμόσιμο νέο σύστημα πλοήγησης, η μετακίνηση προς τα πάνω γίνεται μια διασκεδαστική περιπέτεια.

Το Κοινωνικό Κέντρο της νέας πόλης Σαντρά – Next Office, Ιράν

Το σύμπλεγμα βρίσκεται στην περιοχή του Σιράζ και είναι μία πρόταση οικιστική προερχόμενη από την ιρανική φίρμα Next Office. «Η προσέγγισή μας ήταν να χτίσουμε μια πόλη μέσα σε μια πόλη, να καταργήσουμε το συμπαγές σύνολο και να δημιουργήσουμε αστικό χώρο και κτιριακούς όγκους, μέσα από θραύσματα. Αυτοί οι όγκοι ανήκουν στην ίδια οικογένεια και εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα και μορφές. Είναι οι απόγονοι παραδοσιακών κατασκευών λάσπης – αχύρου με τις κεντρικές τους αυλές».

Εθνική Βιβλιοθήκη του Κατάρ – OMA

Ο Ρεμ Κούλχαας με το γραφείο του OMA συνεχίζει την παράδοση μεγάλων έργων σε νέες αγορές. Πρόσφατο επίτευγμά του η Εθνική Βιβλιοθήκη του Κατάρ. Περιλαμβάνει ένα σύμπλεγμα από βιβλιοθήκες της Ντόχα. Σε αυτή διατηρείται η Συλλογή Κληρονομιάς, με πολύτιμα κείμενα και χειρόγραφα σχετικά με τον αραβοϊσλαμικό πολιτισμό. Φιλοξενεί πάνω από ένα εκατομμύριο βιβλία και χώρο για χιλιάδες αναγνώστες σε μια έκταση 42.000 τ.μ. Η Βιβλιοθήκη είναι μέρος της Εκπαιδευτικής Πόλης, μια νέα ακαδημαϊκή πανεπιστημιούπολη που φιλοξενεί δορυφορικές πανεπιστημιουπόλεις από κορυφαία πανεπιστήμια και ιδρύματα από όλο τον κόσμο.

Εκπαιδευτικό χωριό Τατού, Κένυα – Boogertman and Partners

Το εκπαιδευτικό χωριό της Κένυας έχει σχεδιαστεί από το γραφείο με έδρα τη Νότια Αφρική για να εξυπηρετεί τις εκπαιδευτικές ιδιαιτερότητες στην Αφρική προάγοντας τη μάθηση και τη μελέτη. Το εκπαιδευτικό χωριό που συνορεύει με έναν μεγάλο αγροτικό οικισμό περιβάλλεται από τη χρυσαφένια σαβάνα. Περισσότερο από μια συλλογή σχολείων, το χωριό λαμβάνει υπόψη την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και τα τοπικά έθιμα, έχοντας μια πλατεία στο κέντρο του χωριού όπου μπορεί να συγκεντρωθεί η κοινότητα, καθώς και μια κοινοτική αίθουσα, βιβλιοθήκη και αθλητικό κέντρο. Μια μοναδική μπλε πέτρα που κόβεται με το χέρι χρησιμοποιείται ως μπλοκ τοιχοποιίας, χρησιμοποιώντας μία παραδοσιακή τεχνική. Το οπτικό πλέγμα χρησιμοποιείται ως λειτουργικό στοιχείο για την ηλιακή σκίαση, τις ράγες ασφαλείας και το κιγκλίδωμα.

Χώρος ανάπαυσης και δημόσια τουαλέτα, Νορβηγία – Haugen/Zohar Arkitekter (HZA)

Η τελευταία αρχιτεκτονική προσθήκη στα γραφικά τουριστικά δρομολόγια της Νορβηγίας είναι ένας χώρος ανάπαυσης που διαθέτει μια τουαλέτα και προβάλλει πάνω σε ένα αμφιθεατρικό πλάτωμα φτιαγμένο με χυτό σκυρόδεμα. Το στούντιο Haugen / Zohar Arkitekter (HZA) με έδρα το Οσλο σχεδίασε την περιοχή ανάπαυσης στο Ουρεντπλάσεν σε μια τοποθεσία κατά μήκος του Χελγκελαντσκίστεν, γραφική διαδρομή στη βόρεια περιοχή Γκίλντεσκαλ. Το σημείο είναι δημοφιλές στους τουρίστες και τους κατοίκους της περιοχής, καθώς αποτελεί φυσικό παρατηρητήριο για το χειμερινό βόρειο σέλας και τον θερινό ήλιο του μεσονυκτίου. Μια σειρά προκατασκευασμένων βημάτων από σκυρόδεμα σχηματίζει ένα αμφιθέατρο που εκτείνεται από τη βεράντα μέχρι την ακτογραμμή. Τα βήματα κλιμακώνουν σε μέρη για να δημιουργήσουν πλατφόρμες καθισμάτων που κοιτάζουν έξω από το νερό.

Πύργος νερού Σερμπίνκα, Μόσχα – IND Architects

O πύργος νερού στη Μόσχα της Ρωσίας μετατρέπεται σε μια ανανεωμένη περιοχή προορισμένη για την κοινωνικοποίηση των κατοίκων. Η ομάδα σχεδίασης αποφάσισε να δημιουργήσει ένα μέρος που θα έχει στόχο την ανάκληση παλιών αναμνήσεων και τη δημιουργία νέων. Για να ενεργοποιήσει τον ιστορικό εσωτερικό χώρο του πύργου νερού, η IND Architects δημιούργησε έναν αριθμό χώρων στους οποίους μπορούν να προβάλλονται εκθέσεις, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις σε ευέλικτες αίθουσες πολλαπλών χρήσεων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης ένα καφέ, έναν συνεργαζόμενο χώρο και μια μεγάλη αίθουσα που διαθέτει μια πρόσοψη που ανοίγει στον υπαίθριο χώρο για συναυλίες και αθλητικές εκδηλώσεις.