Σαν να μην πέρασε μια μέρα

Τυπικά, από σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται εκτός Μνημονίων. Πρακτικά, η εικόνα είναι διαφορετική.

Στις 10 Σεπτεμβρίου, τα τεχνικά κλιμάκια επανέρχονται στην Αθήνα, στις 14 Σεπτεμβρίου, αναφέρουν πληροφορίες, πιάνουν δουλειά οι επικεφαλής της «παλιάς» τρόικας, οι οποίοι σε επίπεδο προσώπων είναι ακριβώς οι ίδιοι. Δεν είναι «αξιολόγηση» αλλά «ενισχυμένη εποπτεία».

Στη βάση των ευρημάτων της αποστολής, στη συνέχεια, δεν θα εκταμιευθεί δόση από τον ESM αλλά θα απελευθερωθούν κεφάλαια από το Eurogroup στο πλαίσιο των αποφάσεων διευθέτησης του χρέους. Αν η διαπραγμάτευση «στραβώσει», το Eurogroup θα μπλοκάρει τα υπό αίρεση μέτρα για το χρέος, ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ ανά εξάμηνο.

Μια κατάσταση υβριδική, με μνημονιακά χαρακτηριστικά, όσο κι αν ξορκίζονται.

Οι μεταμνημονιακές συναντήσεις δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν θα γίνονται στο Χίλτον ή στα υπουργεία για λόγους σημειολογίας. Η ατζέντα των συζητήσεων παραμένει σχεδόν αμετάβλητη.

Σαν να μην πέρασε μια μέρα, η περικοπή ή μη των συντάξεων, η αύξηση ή μη του κατώτατου μισθού, η πρόοδος στις αποκρατικοποιήσεις, η πορεία εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, η τοποθέτηση μόνιμων γενικών γραμματέων και διευθυντών στο Δημόσιο βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας των διαπραγματεύσεων και οι δανειστές έχουν τον πρώτο λόγο. Χωρίς πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο έως και το 2022, δεν γίνεται κουβέντα για τίποτα πέρα από τα συμφωνηθέντα, αν υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη των δανειστών για «ευελιξία», αν τα νούμερα δεν βγαίνουν η κουβέντα δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα γυρίσει σε πρόσθετα μέτρα ακόμα και εάν η διαδικασία έχει το «καπέλο» της κανονικότητας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι κίτρινες κάρτες αρχίζουν να βγαίνουν.

Ηδη στην Αθήνα φτάνουν κύματα γκρίνιας από την πλευρά των δανειστών για τις προδιαγεγραμμένες νέες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των προγραμματισμένων αποκρατικοποιήσεων, με αιχμή το Ελληνικό, όπου έχει ήδη φανεί ότι και το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης όλων των διαδικασιών για την κρίσιμη επένδυση έως το τέλος του 2018 δεν πρόκειται να βγει.

Μεγαλύτερη δυσαρέσκεια προκαλούν τα σχέδια αύξησης του κατώτατου μισθού εδώ και τώρα και οι εξαγγελίες ακύρωσης του μέτρου των συντάξεων.

Στην κυβέρνηση, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ετοιμάζονται για «σκληρό μποξ» αναφορικά με το εάν θα αυξηθεί ή όχι ο κατώτατος μισθός από την 1η Ιανουαρίου 2019, μετράνε και ξαναμετράνε τα κουκιά των εσόδων και του πλεονάσματος και οι τεχνοκράτες φέρονται να μη βιάζονται να ξηλώσουν την ψηφισμένη περικοπή των συντάξεων. Οι πολιτικοί ξεκίνησαν να τάζουν.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο προσχέδιο προϋπολογισμού το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή την 1η Οκτωβρίου το μαχαίρι στις συντάξεις θα ενσωματώνεται. Οι τελικές αποφάσεις, στη βάση ασφαλών προβλέψεων για το πλεόνασμα, θα ληφθούν αργότερα, καθώς το σήμα στις αγορές κρίνεται καθοριστικό. Ο διάλογος μαζί τους είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα είναι πιο σκληρός σε σχέση με την τρόικα, όπου πολιτικά παζάρια και συνεννοήσεις μπορούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις να γυρίσουν το παιχνίδι. Οι αγορές όμως δεν γνωρίζουν από πολιτικά παζάρια.

Ανοιξαν το πουγκί

Παρ’ όλα αυτά χθες, στα κυβερνητικά προεόρτια της «εξόδου», κορυφαίοι υπουργοί έσπευσαν να ανοίξουν το πουγκί των παροχών και των υποσχέσεων. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης δήλωσε (ραδιόφωνο 24/7): «Μετά το τέλος του προγράμματος μπορούμε να κάνουμε ό,τι υπηρετεί τα συμφέροντά μας, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις που έχουμε ως μέλος της ευρωζώνης. Εχουμε τη δυνατότητα να διατυπώσουμε τα επιχειρήματά μας ότι η περικοπή των συντάξεων το 2019 αποφασίστηκε στη βάση εκτιμήσεων του ΔΝΤ ότι δεν μπορούμε αλλιώς να πιάσουμε τους στόχους. Οι εκτιμήσεις αυτές διαψεύστηκαν και αν τώρα πάρουμε τέτοια μέτρα, αυτό θα βλάψει την πορεία ανάκαμψης της χώρας. Το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό που δεν θα περιλαμβάνει περικοπή συντάξεων».

Κατηγορηματικός εμφανίστηκε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών (στο Θέμα FM). «Οσοι στοιχηματίζουν στην περικοπή των συντάξεων θα βρεθούν στην ίδια θέση με όσους περίμεναν την ενεργοποίηση του κόφτη» είπε, ανοίγοντας τη βεντάλια των παροχών και στον κατώτατο μισθό, όπου προανήγγειλε αυξήσεις εντός του 2018.

«Ο μέσος εργαζόμενος θα δει την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μέτρο που είναι ήδη ψηφισμένο, ενώ θα δούμε και αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στο 2018» δήλωσε.

Αναφερόμενος στην περικοπή των συντάξεων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος (στον Real FM) από την πλευρά του εκτίμησε πως «αυτή τη στιγμή δεν είναι αναγκαία».

Με την άδειά τους

Το σκηνικό που μεταφέρουν αρμόδιες πηγές από τους κόλπους των δανειστών είναι ρευστό. Κλειδωμένο δεν θεωρείται τίποτα. Αφού μετρηθούν «τα νούμερα», το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, με την «άδεια» των δανειστών, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στο πλαίσιο κατάθεσης του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.

Λίγο-πολύ, μια τέτοια κατάσταση περιέγραψε και ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες με αφορμή την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος. Πέρα από τα καλά λόγια, όταν οι ερωτήσεις έφτασαν στο επίμαχο θέμα των συντάξεων οι απαντήσεις ήταν μετρημένες.

Οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, είπε, «πρέπει να γίνουν σεβαστές». Από την άλλη πλευρά, πρόσθεσε, η Ελλάδα είναι μια «κανονική» χώρα και στις 16 Οκτωβρίου, όταν ο ελληνικός προϋπολογισμός του επόμενου έτους θα εξεταστεί από την Κομισιόν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου «θα δούμε τα δημοσιονομικά περιθώρια για να ληφθούν οι αποφάσεις».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις (στο capital.gr), δήλωσε πως «πρώτα πρέπει να δούμε αν πραγματικά υπάρχει αυτός ο δημοσιονομικός χώρος και μετά να υπάρξει διανομή και όχι αντίστροφα». Χωρίς έγκριση των δανειστών, δεν προχωρά τίποτα.

Κρας τεστ

Στο μεταμνημονιακό τοπίο, δεν συνιστά είδηση ότι οι μνημονιακού τύπου δεσμεύσεις παραμένουν. Μεταρρυθμίσεις οι οποίες δεν ολοκληρώθηκαν εγκαίρως, πρόσθετες δεσμεύσεις όπως η διπλή νέα προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών τη διετία 2019-20 ώστε να εξισωθούν με τις αγοραίες τιμές, υποχρεώσεις οι οποίες διαρκώς αναβάλλονται, όπως η πλήρης εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του κράτους προς τους ιδιώτες και η απόδοση όλων των εκκρεμών συντάξεων. Ολα αυτά θα μπουν στην ατζέντα της πρώτης μεταμνημονιακής διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης με τους εκπροσώπους της Κομισιόν (θα έχουν τον κύριο λόγο), του ESM, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.

Κατώτατος μισθός και περικοπές στις συντάξεις βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Η κυβέρνηση θέλει αύξηση του κατώτατου μισθού από το 2018, αλλά οι δανειστές εγείρουν ενστάσεις.

Οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, έχει συμφωνηθεί να προκύπτουν στη βάση συγκεκριμένης διαδικασίας και συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος (έναρξη αποτύπωσης της κατάστασης στις αρχές του κάθε έτους, αποφάσεις το καλοκαίρι, ενεργοποίηση το επόμενο έτος), με την αύξηση της παραγωγικότητας να δείχνει τον δρόμο. Η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα όμως μειώνεται, επομένως κατά την εκτίμηση κυρίως του ΔΝΤ, περιθώριο αυξήσεων δεν υφίσταται.