Εντείνεται η πολιτική και κοινωνική κρίση στη Βενεζουέλα και στη Νικαράγουα, απ’ όπου χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν καθημερινά να φύγουν. Και η έξοδος αυτή προκαλεί ήδη μια έκρηξη ξενοφοβίας σε όλη την περιοχή.
Κλειστές ήταν χθες οι τράπεζες στη Βενεζουέλα, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζεται να αφαιρέσει πέντε μηδενικά από το νόμισμα της χώρας και να θεσπίσει το νέο «κυρίαρχο μπολίβαρ». Μια ανάλογη κίνηση είχε γίνει και το 2008, όταν ο τότε πρόεδρος Ούγκο Τσάβες είχε αφαιρέσει τρία μηδενικά από το νόμισμα και είχε θεσπίσει το «ισχυρό μπολίβαρ». Τα πράγματα είναι τώρα ακόμη πιο περίπλοκα, καθώς ο πρόεδρος Μαδούρο θέλει να συνδέσει τους μισθούς, τις τιμές και τις συντάξεις με το petro, ένα ψηφιακό νόμισμα που ανακοινώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο.
Αλλες μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν αύξηση κατά 3.000% του κατώτατου μισθού και αύξηση της τιμής του πετρελαίου ώστε να φτάσει στα διεθνή επίπεδα και να καταπολεμηθεί έτσι το λαθρεμπόριο καυσίμων. Οι ουρές το Σαββατοκύριακο στο Καράκας ήταν μεγαλύτερες από συνήθως, καθώς οι πολίτες αποθηκεύουν προϊόντα λόγω ανασφάλειας για το μέλλον, ενώ για σήμερα έχει προκηρυχθεί από την αντιπολίτευση γενική απεργία. Μετά και τις προειδοποιήσεις όμως οικονομολόγων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ότι ο πληθωρισμός θα υπερβεί φέτος το 1 εκατομμύριο τοις εκατό, όποιος μπορεί φεύγει από τη χώρα.
Εκατοντάδες χιλιάδες Βενεζουελάνοι έχουν διασχίσει τους τελευταίους μήνες τα σύνορα με τη Βραζιλία και την Κολομβία. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Μισέλ Τέμερ αποφάσισε να στείλει τον στρατό στα σύνορα μετά τον εμπρησμό από το πλήθος ενός προσφυγικού καταυλισμού στην πόλη Παρακαΐμα, σε αντίποινα για μια ληστεία που φέρονται να έκαναν τέσσερις Βενεζουελάνοι. Τα βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν πόσο εξημμένα είναι τα πνεύματα. «Δεν ανεχόμαστε άλλο αυτούς τους κακοποιούς που κλέβουν τα σπίτια μας και παρενοχλούν τις γυναίκες μας» φωνάζει ένας κάτοικος σε ένα από τα βίντεο αυτά. Η Κολομβία, η οποία έχει δεχθεί γύρω στο ένα εκατομμύριο πρόσφυγες, περιμένει την άφιξη ενός πλοίου-νοσοκομείου του αμερικανικού Ναυτικού για την παροχή περίθαλψης στους πρόσφυγες. Ο Ισημερινός έχει επιβάλει περιορισμούς από το περασμένο Σάββατο στην είσοδο προσφύγων, ένα μέτρο που αναμένεται να λάβει και το Περού μετά την είσοδο 20.000 Βενεζουελάνων και τη σύλληψη πέντε ατόμων με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν να διαρρήξουν μια τράπεζα.
Την περασμένη Παρασκευή, ο πρόεδρος Μαδούρο ζήτησε από τους πολίτες να δείξουν εμπιστοσύνη στα οικονομικά μέτρα που λαμβάνει. Ο ίδιος όμως δεν έχει καμιά γνώση οικονομικών. Και ο βασικός οικονομικός του σύμβουλος είναι ο Αλφρέδο Σεράνο, ένας ισπανός αριστερός που πιστεύει ότι όλη η κρίση είναι δημιούργημα των Αμερικανών προκειμένου να απαλλαγούν από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Καράκας.
«Επικρατεί παντού χάος» λέει η Νέλι Μπάριτς, υπάλληλος σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, η οποία κάποτε υποστήριζε την κυβέρνηση. «Φοβάμαι ότι θα κλείσουν κι άλλες μικρές επιχειρήσεις και αυτό θα έχει επιπτώσεις στην ήδη ανεπαρκή παραγωγή».
«Δεν υπάρχουν πλέον αγαθά, κοιτάξτε τα άδεια ράφια» λέει ο Χοσέ Ραμόν Πέρες, που είναι οπωροπώλης. Μια άλλη πωλήτρια ανησυχεί πολύ για το τι θα συμβεί όταν αρχίσουν να εφαρμόζονται τα νέα μέτρα. «Οταν πω σε έναν πελάτη ότι αυτό που κόστιζε 3,4 εκατομμύρια μπολίβαρ θα κοστίζει πλέον 34 μπολίβαρ, δεν ξέρω πώς θα αντιδράσει».
ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ
Fake news και στην Κόστα Ρίκα
Η κρίση που έχει ξεσπάσει στη Νικαράγουα από τα μέσα Απριλίου – όταν ένα κύμα αντικυβερνητικών διαμαρτυριών καταπνίγηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας και ένοπλες ομάδες στην υπηρεσία του καθεστώτος – έχει προκαλέσει την έξοδο χιλιάδων ανθρώπων, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν καταφύγει στην Κόστα Ρίκα. Το περασμένο Σάββατο, εκατοντάδες άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους κρατούσαν σβάστικες, βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον τους. Η αστυνομία συνέλαβε 44 άτομα, ορισμένα από τους οποίους ανήκουν σε εξτρεμιστικές οργανώσεις.
Οπως γράφει η «El Pais», το μίσος απέναντι στους πρόσφυγες καλλιεργείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη γνωστή μέθοδο των fake news. Κυκλοφόρησαν έτσι πληροφορίες για δήθεν προνόμια που έχουν παραχωρηθεί στους πρόσφυγες, ενώ δημοσιεύτηκαν και φωτογραφίες από τον υποτιθέμενο εμπρησμό μιας σημαίας της Κόστα Ρίκα, οι οποίες είχαν τραβηχτεί στην πραγματικότητα από μια συναυλία πανκ του 2016.
Από τότε που ξέσπασε η κρίση, πάνω από 23.000 Νικαραγουανοί έχουν ζητήσει άσυλο στην Κόστα Ρίκα, μια χώρα που έδειχνε πάντα αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες. Και το βέβαιο είναι ότι οι διαδηλώσεις και η έξοδος δεν πρόκειται να σταματήσουν όσο ο Ντανιέλ Ορτέγα βρίσκεται στην εξουσία και χρησιμοποιεί εναντίον των αντιπάλων του τις ίδιες βίαιες μεθόδους που χρησιμοποιούσε κάποτε ο δικτάτορας Σομόζα εναντίον των ανταρτών Σαντινίστας – μεταξύ των οποίων βρισκόταν και ο σημερινός πρόεδρος.