Μια μέρα το ρεπορτάζ θα ανακαλύψει ποιος ή ποιοι έγραψαν το διάγγελμα του Πρωθυπουργού. Ο καθένας φυσικά μπορεί να κάνει τις υποθέσεις του, συγκρίνοντας σημεία του λόγου με κείμενα που έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε κομματικά έντυπα ή στο Διαδίκτυο. Μικρή σημασία όμως έχει αυτό. Γιατί την αποκλειστική ευθύνη για το βαθύτατα προσβλητικό και διχαστικό ύφος αυτού του διαγγέλματος τη φέρει εκείνος που το εκφώνησε.
Θα αφήσουμε κατά μέρος τις ποιητικές αναφορές, στο κάτω κάτω είναι θέμα γούστου. Αδιάφορες είναι και οι απειλές ότι οι κυβερνώντες δεν θα γίνουν Λωτοφάγοι: ποιος τους το ζήτησε; Υπάρχουν όμως δύο σημεία του λόγου που χρήζουν ιδιαίτερης αναφοράς. Επειδή προαναγγέλλουν ένα τοξικό κλίμα μέχρι τις εκλογές. Κι επειδή επιβεβαιώνουν ότι ο Πρωθυπουργός είναι επικίνδυνος και αδίστακτος.
Το ένα είναι η υπόσχεση του Αλέξη Τσίπρα ότι «δεν πρόκειται να αφήσουμε την Ιθάκη στα χέρια τους». Τι να σημαίνει άραγε αυτό; Οτι θα εξασφαλίσει με κάθε τρόπο ένα θετικό γι’ αυτόν αποτέλεσμα των εκλογών, όπως έκανε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν; Οτι θα καταργήσει εντελώς τις εκλογές και θα ανακηρύξει εαυτόν ισόβιο πρωθυπουργό στα πρότυπα του Σι Τζινπίνγκ; Η μεγαλομανία δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος. Αλλά εδώ έχουμε ευθεία απειλή, έστω και ρητορικά συγκαλυμμένη.
Το άλλο, το πραγματικά ανατριχιαστικό, σημείο του λόγου είναι εκεί όπου ο Πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι η δημοκρατία ευτελίστηκε επειδή «τραπεζίτες έγιναν πρωθυπουργοί και υπουργοί έγιναν τραπεζίτες». Η παραπλανητική λέξη «τραπεζίτης» χρησιμοποιείται για να λοιδορηθούν δύο άνθρωποι στους οποίους η Ελλάδα χρωστά εν πολλοίς τη σωτηρία της: ο Λουκάς Παπαδήμος και ο Γιάννης Στουρνάρας. Ο άνθρωπος που κόντεψε να καταστρέψει τη χώρα του (αν και ποτέ δεν είναι αργά) ασχημονεί εναντίον εκείνων που την κρίσιμη στιγμή όρθωσαν το ανάστημά τους κατά του λαϊκισμού.
Η περίπτωση Παπαδήμου έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία επειδή ο πρώην πρωθυπουργός έγινε και στόχος τρομοκρατικής επίθεσης. Στην πραγματικότητα λοιπόν ο Τσίπρας επιδοκιμάζει τους δράστες, αφού προσπάθησαν να σκοτώσουν τον άνθρωπο ο οποίος «ευτέλισε» τη δημοκρατία. Το πρόβλημα εδώ δεν είναι λοιπόν μόνο η έλλειψη σεβασμού. Δεν είναι μόνο η χρησιμοποίηση μιας λέξης που παραπέμπει αυτομάτως σε κάτι κακό μόνο σε παλιά εγχειρίδια της Αριστεράς ή στον Μίκι Μάους (και επιπλέον δεν έχει σχέση με τους συγκεκριμένους ανθρώπους, αφού ο διοικητής μιας Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι «τραπεζίτης»). Είναι η εν ψυχρώ καλλιέργεια της εκδικητικότητας και του μίσους.
Ο Αλέξης Τσίπρας διέψευσε χθες με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι κατάλαβε, άλλαξε, «ωρίμασε». Είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα συναινετικό, μετριοπαθές, ευρωπαϊκό πρόσωπο. Αντ’ αυτού, υιοθέτησε έναν εξτρεμιστικό λόγο. Η επιλογή είναι σαφής – αν ποτέ υπήρξε δίλημμα. Οπως άλλωστε και η ευθύνη.
Ας το πάρουμε λοιπόν ανάποδα: όταν σε καταγγέλλει ένας τέτοιος άνθρωπος, προσθέτει απλώς στο ενεργητικό σου άλλον έναν τίτλο τιμής.