Ενα μήνα μετά τη φοβερή 23η Ιουλίου 2018, τα εγκληματικά λάθη και οι παραλείψεις των ενόχων της ανείπωτης τραγωδίας στο Μάτι μοιάζουν να χάσκουν απογυμνωμένα από τις ίδιες φλόγες που οδήγησαν στον θάνατο 96 συνανθρώπους μας. Και το μόνο εμπόδιο, που ίσως μπορεί να προστατεύσει πολιτικά πρόσωπα από τον στιγματισμό τους ως υπεύθυνα της τραγωδίας, δεν είναι άλλο παρά ο νόμος περί ευθύνης υπουργών.

Περισσότεροι από 30 μάρτυρες, πέντε μηνύσεις από συγγενείς θυμάτων και τρίτα πρόσωπα, μία τεχνική έκθεση – καταπέλτης για εγκληματικά λάθη και μία σειρά δικονομικών – προανακριτικών ενεργειών για να διακριβωθούν όσα έγιναν και κυρίως για όσα δεν έγιναν πριν από έναν μήνα από εκπροσώπους αρμόδιων φορέων συνθέτουν το παζλ της μεγάλης εισαγγελικής έρευνας για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι.

Η Εισαγγελία. Την επόμενη της καταστροφικής φωτιάς και ενώ όλη η Ελλάδα κρατούσε την ανάσα της, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής, η εισαγγελική Αρχή άρχισε τη δική της έρευνα. Το έναυσμα έδωσε η παραγγελία της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου και η σκυτάλη πέρασε στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ηλία Ζαγοραίο, ο οποίος διεξάγει την πολυεπίπεδη έρευνα μαζί με τη συνάδελφό του Βαρβάρα Γνεσούλη.

Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδεται από τη Δικαιοσύνη στη συγκεκριμένη έρευνα είναι οι εντατικοί ρυθμοί με τους οποίους προχωρά, με σκοπό να ολοκληρωθεί ακόμα και μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ο ακριβής χρόνος ολοκλήρωσης της προκαταρκτικής εξέτασης θα εξαρτηθεί σε μέγιστο βαθμό από την υποβολή στην Εισαγγελία της έκθεσης του ανεξάρτητου πραγματογνώμονα που ορίστηκε, αλλά και του πορίσματος της αυτοψίας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

Αποτέλεσμα των εντατικών κινήσεων της Εισαγγελίας και της εξέτασης μαρτύρων από εμπλεκόμενους φορείς (Περιφέρεια, Δήμοι, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Αστυνομία κ.ά.), αλλά και απλούς πολίτες, θύματα ή οικείους θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς ήταν η «επανεστίαση» της έρευνας. Ενώ η αρχική παραγγελία αφορούσε τα αίτια της πυρκαγιάς, οι καταθέσεις των μαρτύρων, αλλά και οι μηνύσεις των θυμάτων φαίνεται να θέτουν υπό εξέταση όλες εκείνες τις υπηρεσιακές ενέργειες ή παραλείψεις που έλαβαν χώρα, είτε πριν από τις 23 Ιουλίου 2018 είτε μετά το ξέσπασμα της πυρκαγιάς και οι οποίες οδήγησαν αλυσιδωτά στην τραγωδία με τους 96 νεκρούς.

Η αυτοψία. Σημαντικός σταθμός στην έρευνα, που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, υπήρξε η πολύωρη – διάρκειας περίπου έξι ωρών – αυτοψία που διενήργησαν στην καμένη περιοχή η εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας της Αθήνας, προκειμένου να σχηματίσουν προσωπική αντίληψη του σκηνικού που εκτυλίχθηκε η τραγωδία πριν από ένα μήνα.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία και την επαφή με ανθρώπους που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν πλευρές της τραγωδίας, οι εισαγγελικοί λειτουργοί έγιναν κοινωνοί σοκαριστικών λεπτομερειών και πραγματικών περιστατικών, που αν και δεν μπορούν να αποτυπωθούν στα πορίσματά τους, ωστόσο αναπόφευκτα επιδρούν στην ένταση των προσπαθειών για τον εντοπισμό τυχόν ποινικών ευθυνών.

Πολύτιμος αρωγός των προσπαθειών της εισαγγελικής Αρχής αναμένεται να αποδειχθεί η συμμετοχή των ιδιωτών στην ποινική διαδικασία με την υποβολή μηνύσεων που στρέφονται κατά παντός υπευθύνου, κατονομάζοντας ακόμα και κορυφαία πολιτικά στελέχη της κυβέρνησης. Και αυτό γιατί μέσω των μηνύσεων αυτών και των αποδεικτικών μέσων (μάρτυρες, τεχνικοί σύμβουλοι) που επικαλούνται και προσκομίζουν συνδράμουν από την πλευρά τους στην ταχύτερη, αλλά και πιο ολοκληρωμένη συλλογή όλων των αναγκαίων στοιχείων, τα οποία θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση της πλήρους εικόνας για το τι πήγε στραβά στη διαχείριση του τραγικού συμβάντος.

Ηδη, πριν από λίγες ημέρες κατατέθηκε το πρώτο πόρισμα του τεχνικού συμβούλου Ανδριανού Γκουρμπάτση, αντιστρατήγου Πυροσβεστικής ε.α., ο οποίος διενήργησε πραγματογνωμοσύνη και αυτοψία κατ’ εντολήν δύο οικογενειών θυμάτων, που έχουν ήδη υποβάλει μήνυση με πληρεξούσιο δικηγόρο τον Αντώνη Φούσσα.

Στο πολυσέλιδο πόρισμά του ο τεχνικός σύμβουλος εντοπίζει μια σειρά από εγκληματικά λάθη, ενέργειες και παραλείψεις, οι οποίες σε συνδυασμό με τις στρεβλώσεις στην οργανωτική δομή του μηχανισμού της πολιτικής προστασίας της χώρας, είχε ως αποτέλεσμα να επηρεάσουν σημαντικά τον δασοπυροσβεστικό μηχανισμό κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς.

Το έλλειμμα. Ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης εντοπίζει λάθη και ευθύνες στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Αστυνομία, στους Δήμους και στις Περιφέρειες, χωρίς να αποκλείει από το κάδρο των ευθυνών και άλλες αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Το έλλειμμα εντοπίζεται κυρίως, σύμφωνα με τα ευρήματά του, στον συντονισμό, την επικοινωνία και τη συνεργασία των εμπλεκόμενων δυνάμεων Πολιτικής Προστασίας, η οποία δεν κατόρθωσε από τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου μέχρι και την έναρξη της τρέχουσας να είναι στην πράξη και όχι επί ασκήσεως κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένη και να βρίσκεται πάντα ετοιμοπόλεμη και σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας όταν οι περιστάσεις απαιτούν.

Οι εισαγγελείς, όπως όλα δείχνουν, έχουν ήδη διαμορφώσει μία πρώτη εικόνα για τα πρόσωπα εκείνα που προσεχώς θα βρεθούν ενώπιόν τους να δώσουν εξηγήσεις με την ιδιότητα των υπόπτων, πλην των πολιτικών προσώπων για τα οποία αποκλειστική αρμοδιότητα έχει η Βουλή. Η προσπάθεια που καταβάλλεται έχει στόχο οι όποιες εξηγήσεις δοθούν, όχι μόνο να αφορούν συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά και συγκεκριμένες λεπτομερώς προσδιορισμένες πράξεις ή παραλείψεις, που συνδέονται αιτιωδώς με την τραγωδία, συνθήκη που είναι ικανή και αναγκαία για να οδηγήσει τους ενόχους στο εδώλιο.