Εναν μήνα μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, οι έρευνες αρχίζουν σιγά σιγά να δείχνουν σοβαρές ευθύνες. Παραλείψεις, πλημμελείς αντιδράσεις, δυσλειτουργίες, λάθη. Ερχεται αναπόφευκτα η ώρα των δικαστηρίων.

Στην εξέλιξη αυτή συνηγορούν τα γεγονότα. Το βράδυ της πυρκαγιάς, ο Πρωθυπουργός επιστρέφει από το Μόσταρ και συγκαλεί σύσκεψη, που μεταδίδεται από την ΕΡΤ. Θεατρινίστικα, live, ζητεί υποτίθεται πληροφορίες και απαιτεί το πρωί να σηκωθούν τα πυροσβεστικά αεροπλάνα. Παίζει τον ρόλο του ηγέτη που επιχειρεί να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ενώ, πιθανότατα, έχει μερική έστω εικόνα της καταστροφής.

Την ίδια ώρα, τα ιδιωτικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για νεκρούς – αλλά η κυβέρνηση τα κατηγορεί ότι σπέρνουν τον πανικό. Πρέπει να ξυπνήσουμε την επόμενη μέρα, με το σοκ του αριθμού των θυμάτων, που αυξάνεται. Και με τις μαρτυρίες επιζησάντων, που επιβεβαιώνουν ανικανότητα και προσπάθεια συγκάλυψης.

Η θλίψη που σκέπασε τη χώρα περιείχε οργή και αποδοκιμασία. Αλλά η κυβέρνηση έπαιξε συστηματικά το παιχνίδι του αντιπερισπασμού. Πάντα φταίνε κάποιοι άλλοι. Επινοήθηκαν συνωμοσίες, εσωτερικοί ή και εξωτερικοί εχθροί, η οικολογία του πεζοδρομίου τα φόρτωσε στην κλιματική αλλαγή. Στο τέλος, η καταστροφή αποδόθηκε στα αυθαίρετα, στη Μεταπολίτευση, στους νεκρούς που ως γνωστόν είναι πάντα σιωπηλοί και σε έναν συγγενή κάποιου παλιού στελέχους της ΝΔ.

Προσπαθώντας να αποποιηθούν τις ευθύνες τους, ο Τσίπρας, η Δούρου, τα κυβερνητικά στελέχη, οχυρώθηκαν πίσω από αναισθησία και παχυδερμισμό. Πιέστηκαν ακόμα και για το αυτονόητο, να δώσουν στη δημοσιότητα μια πλήρως διασταυρωμένη λίστα με τα ονόματα των νεκρών.

«Το αίμα κυλάει, εκδίκηση ζητάει». Η φράση αυτή είναι από τα πιο δημοφιλή συνθήματα στις επετειακές διαδηλώσεις της Αριστεράς, όπου γίνεται μνεία νεκρών μαρτύρων της ιδεολογίας τους. Η εκδίκηση για αναίτια θύματα «της εξουσίας του κεφαλαίου» είναι ο κινητήριος συμβολισμός της σύγχρονης αριστερής αγωνιστικότητας.

Για τους νεκρούς στο Μάτι, ωστόσο, εκδίκηση δεν ζητάει κανείς από κανέναν. Η βουβή θλίψη, όμως, δεν μπορεί να μην εμπεριέχει την ανάγκη απόδοσης δικαιοσύνης. Η λογοδοσία είναι απαίτηση της δημοκρατίας. Κι η δημοσίευση, ψυχή της δικαιοσύνης – ας μην αρέσει στους εξουσιαστές και στους υπηρέτες τους, που επιδίωξαν τη σιωπή και τη λήθη στις κυβερνητικές μεθοδεύσεις.

Η άσκηση της εξουσίας είναι ευθύνη. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει ένα θεσμικό πλέγμα ελέγχου: για να αποδίδονται οι ευθύνες σε εκείνους τους δημόσιους λειτουργούς που αρνούνται να τις αναλάβουν. Στις δημοκρατικές κοινωνίες δεν υπάρχει ανεξέλεγκτη εξουσία.