Συνήθως μνημονεύεται η μισή ιστορία, η περίφημη φράση δηλαδή που είχε γράψει το 1787 ο Τόμας Τζέφερσον σε έναν φίλο του: «Αν ήταν στο χέρι μου να αποφασίσω κατά πόσον θα έπρεπε να έχουμε μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες ή εφημερίδες χωρίς κυβέρνηση, δεν θα δίσταζα ούτε μια στιγμή να διαλέξω το δεύτερο».
Υστερα ο Τζέφερσον έγινε πρόεδρος. Κι επειδή ο Τύπος συνέχισε να κάνει τη δουλειά του, να ελέγχει δηλαδή την εξουσία, ο βασικός συγγραφέας της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας θα αποφαινόταν είκοσι χρόνια αργότερα: «Δεν μπορούμε σήμερα να πιστεύουμε τίποτα απ’ όσα γράφονται σε μια εφημερίδα. Η ίδια η αλήθεια γίνεται ύποπτη όταν μεταφέρεται από αυτό το μολυσμένο όχημα».
Δύσκολο πράγμα να είσαι φιλελεύθερος. Γιατί πρέπει ανά πάσα στιγμή να υπερασπίζεσαι όλες τις ελευθερίες, με πρώτη την ελευθερία της έκφρασης, ανεξάρτητα από το ποιον αφορά. Πρέπει να υπερασπίζεσαι ακόμη και το δικαίωμα κάποιου να σε βρίζει, έλεγε ο Σταύρος Τσακυράκης, αφού η ύβρις δεν είναι τίποτα άλλο από ακατέργαστη αξιολογική κρίση. Και πρέπει φυσικά να το υπερασπίζεσαι με ακόμη μεγαλύτερη θέρμη όταν ασκείς εξουσία. Γιατί μόνο έτσι αποδεικνύεις ότι είσαι πραγματικός δημοκράτης.
Η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν τα έχει καλά με αυτές τις έννοιες. Η αντίληψή της για τα πράγματα είναι μανιχαϊστική: ή εμείς ή αυτοί, «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν», όπως είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας τον Σεπτέμβριο του 2015. Στην αντίληψη αυτή δεν χωράει η ανεξαρτησία της γνώμης. Οταν κάποιος λέει κάτι που δεν σου αρέσει, προφανώς κάποια διατεταγμένη υπηρεσία εκτελεί, κάποιον εχθρό σου υπηρετεί. Οταν ο Τσακυράκης εξέφρασε την άποψη ότι ένας υπουργός δεν μπορεί να μιλά με έναν υπόδικο, ο Τζανακόπουλος δεν αρκέστηκε να διαφωνήσει μαζί του. Κατήγγειλε την πολιτική του στράτευση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατηγόρησε τον καθηγητή ότι έπαιζε συνειδητά το παιχνίδι της αντιπολίτευσης!
Στην Ελλάδα του 2018 έχουμε τα εξής φαινόμενα. Ενας αριστερός υπουργός καταφεύγει στα δικαστήρια επειδή δεν του αρέσει η άποψη ενός αρθρογράφου (Κοτζιάς εναντίον «Athens Review of Books»). Ενας (ακρο)δεξιός υπουργός κατηγορεί έναν πυρόπληκτο ότι μιλάει σαν έναν ραδιοφωνικό σχολιαστή. Κάθε φορά που μια εφημερίδα ή ένας ραδιοτηλεοπτικός σταθμός ασκεί λιγότερο ή περισσότερο βίαιη κριτική στην κυβέρνηση, οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες κατηγορούν εν χορώ τα Μέσα αυτά ότι εκτελούν τις εντολές του Μητσοτάκη, του Μαρινάκη ή του Αλαφούζου. Κατά την άποψή τους, έντιμους και ακέραιους δημοσιογράφους απασχολούν μόνο εκείνες. Οι υπόλοιποι είναι υπηρέτες πολλών αφεντάδων.
Στις δημοκρατίες όμως δεν τίθενται τα διλήμματα του Τσίπρα: υπάρχουν και «αυτοί» και «εμείς». Ούτε του Τζέφερσον: υπάρχουν και κυβερνήσεις και εφημερίδες. Και μάλιστα, οι κυβερνήσεις αλλάζουν, ενώ οι εφημερίδες, αυτά τα «μολυσμένα οχήματα», παραμένουν στις επάλξεις. Γιατί η αλήθεια δεν είναι ύποπτη ποτέ.