Πρόωρη χαρακτηρίζουν ευρωπαϊκές πηγές τη συζήτηση αναφορικά με το εάν θα περικοπούν ή όχι οι συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019, όπως έχει ψηφίσει η κυβέρνηση μετά τον συμβιβασμό της Μάλτας τον Απρίλιο του 2017, παραπέμποντας στον Οκτώβριο για τις τελικές αποφάσεις.
Η δέσμευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για μαχαίρι 3 δισ. ευρώ στις συντάξεις δόθηκε στο Eurogroup της Μάλτας μετουσιώθηκε σε νόμο του κράτους λίγο αργότερα προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και πρωταγωνιστεί σε ένα μπαράζ δηλώσεων κυβερνητικών στελεχών μετά την «Ιθάκη», άλλοτε ως αιτία ρήξης με τους δανειστές, άλλοτε ως μέτρο το οποίο με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν θα ανασταλεί σύντομα.
Πληροφορίες αναφέρουν πως το σχετικό αίτημα έχει τεθεί ήδη από την κυβέρνηση Τσίπρα και υπάρχουν επ’ αυτού εκ του μακρόθεν διαβουλεύσεις, κυρίως με την πλευρά της Κομισιόν, ο ρόλος της οποίας είναι αναβαθμισμένος στη μεταμνημονιακή περίοδο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει στηρίξει το κυβερνητικό αφήγημα της εξόδου από τα Μνημόνια, έχει τον πρώτο λόγο στο καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, όχι όμως και τον τελευταίο. Οπως παρατηρούν ευρωπαϊκές πηγές, είναι πολύ πιθανό το ενδεχόμενο η Κομισιόν να δώσει το πράσινο φως για αναστολή του μέτρου των συντάξεων έως τον Ιούνιο του 2019, διευκολύνοντας ενδεχομένως τους εκλογικούς σχεδιασμούς του Μαξίμου και παραδίδοντας τη νάρκη των περικοπών στην επόμενη κυβέρνηση.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΕ. Στο τέλος της ημέρας το Eurogroup θα είναι αυτό το οποίο θα σφραγίσει ή θα τινάξει στον αέρα την όποια αρχική συμφωνία. Ο συνομιλητής μας υπενθυμίζει με νόημα τη στάση που κράτησε η Γερμανία στο Eurogroup του Ιουλίου, όταν η αναίρεση της δέσμευσης κατάργησης του ευνοϊκού καθεστώτος ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου από την κυβέρνηση στάθηκε αιτία νέων καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης, εξαιτίας των ενστάσεων που προέβαλε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς.
Επιπροσθέτως, σημειώνεται, δεν πρέπει να παραγνωρίζονται τα μηνύματα των υπόλοιπων θεσμών που πλαισιώνουν την Κομισιόν στην ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία. ESM, ΕΚΤ και ΔΝΤ έχουν πάρει σαφή θέση υπέρ της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί για τα επόμενα χρόνια, με τις δημόσιες τοποθετήσεις τους σε περίπτωση υπαναχώρησης έναντι των δεσμεύσεων να έχουν βαρύνουσα σημασία ως προς το εγχείρημα επανόδου της Ελλάδας στις αγορές. Το ΔΝΤ μάλιστα, ξεκάθαρα έχει δηλώσει πως η περικοπή των συντάξεων θα πρέπει να εφαρμοστεί. Στις 21 Σεπτεμβρίου άλλωστε αναμένεται η ετυμηγορία της Moody’s αναφορικά με την πιστοληπτική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας.
ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ. Σε αυτό το πλαίσιο, στις 10 Σεπτεμβρίου, την επομένη των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, οι εκπρόσωποι των δανειστών έρχονται στην Αθήνα για την πρώτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Η συζήτηση με τους δανειστές θα επικεντρωθεί στο θέμα των συντάξεων, χωρίς όμως να ληφθούν αποφάσεις, όπως εκτιμάται από ευρωπαϊκή πηγή. Κρίσιμες για τη λήξη των τελικών αποφάσεων θεωρούνται οι συνεδριάσεις του Eurogroup στις 7 Σεπτεμβρίου και την 1η Οκτωβρίου, ενώ η εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει γύρω στις 15 Οκτωβρίου, όταν η Κομισιόν θα αξιολογήσει το σχέδιο προϋπολογισμού του 2019 με οδηγό τις δημοσιονομικές εξελίξεις.
Ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, με δηλώσεις του (στον ραδιοφωνικό σταθμό France Info) συνέδεσε χθες τις μεταρρυθμίσεις με τη δυνατότητα επίτευξης πλεονασμάτων και ανάπτυξης. Η Ελλάδα, είπε, «είναι τώρα σε θέση, με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να δημιουργήσει πλεονάσματα και να έχει εκ νέου ανάπτυξη το 2019». Ο ίδιος, αρκετές φορές τις προηγούμενες εβδομάδες, έχει τονίσει ότι τα συμφωνηθέντα πρέπει να εφαρμοστούν αφήνοντας όμως παράθυρο ευελιξίας.
Στην κατεύθυνση των αποφάσεων των δανειστών καθοριστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν και οι εξελίξεις στην Ιταλία, μέτωπο στο οποίο ευρωπαϊκές πηγές δεν αποκλείουν να προκληθεί «χάος» από τον Σεπτέμβριο και μετά, όταν αρχίσουν να ξεδιπλώνονται τα σχέδια της ιταλικής κυβέρνησης για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική.
ΔΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΟΙ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ. Προς το παρόν, στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό οι υποσχέσεις δίνουν και παίρνουν. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος (στην ΕΡΤ) χαρακτήρισε «αντικειμενικά, μη αναγκαία τα μέτρα μείωσης των συντάξεων και του αφορολογήτου» με το σκεπτικό ότι και χωρίς την ενεργοποίησή τους ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα επιτευχθεί. Απέφυγε όμως να προδιαγράψει τις τελικές αποφάσεις λέγοντας πως «από εκεί και πέρα, το τι θα γίνει ή δεν θα γίνει νομίζω ότι είναι ένα ζήτημα που αφορά το οικονομικό επιτελείο, την κυβέρνηση, τον Πρωθυπουργό και πάρα πολύ σύντομα θα έχετε την απάντηση που θέλετε».
Από το υπουργείο Οικονομικών τηρείται σιγή ιχθύος. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ολοκληρώνει αυτές τις ημέρες τις διακοπές του και αναμένεται από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας να συγκαλέσει συσκέψεις προκειμένου, λαμβάνοντας υπόψη και τις εισηγήσεις των συναδέλφων του στο Υπουργικό, να υποβάλει στον Πρωθυπουργό την έκθεση με τις προτεινόμενες δημοσιονομικές παρεμβάσεις της επόμενης τριετίας. Η έκθεση αυτή επρόκειτο να παραδοθεί τον Ιούλιο, όμως οι σχεδιασμοί ακυρώθηκαν μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι.
Υπουργοί και βουλευτές της κυβέρνησης πάντως, με δημόσιες τοποθετήσεις τους τις τελευταίες ημέρες επιδίδονται σε πλειοδοσία παροχών με «επαναστατική» διάθεση σε ορισμένες περιπτώσεις. «Είμαστε σε μία μάχη με τους δανειστές, δεν είμαστε απλώς τα καλά παιδιά που εφαρμόζουν τα συμφωνηθέντα» είπε (Θέμα fm) ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, προαναγγέλλοντας μονομερείς ενέργειες εάν χρειαστεί. «Δεν πρέπει αυτό να γίνει μονομερώς, γιατί θα δώσει μια λάθος εικόνα στο διεθνές ακροατήριο» δήλωσε (Real fm) από την πλευρά του ο Φραγκίσκος Κουτεντάκης, επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.