Τα τελευταία χρόνια συνηθίζουμε να αποδίδουμε όλες τις τρομοκρατικές επιθέσεις που έχουν γίνει στην Ευρώπη στο ISIS. Ουσιαστικά, με αυτό τον τρόπο παίζουμε το παιχνίδι της προπαγάνδας της τρομοκρατικής οργάνωσης. Αν κάποιος παρατηρήσει προσεκτικά, τις περισσότερες φορές η τρομοκρατική οργάνωση έχει αναλάβει την «ευθύνη» για την επίθεση με αρκετές ώρες (κάποιες φορές και ημέρες) καθυστέρηση και αφού πρώτα βεβαιωθεί πως ο δράστης είναι νεκρός και δεν πρόκειται να υπάρξει κάποιος αντίλογος στην ανακοίνωσή τους. Για αυτό άλλωστε και στη στήλη της ετήσιας έκθεσης της EUROPOL για την τρομοκρατία στην Ευρώπη υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στις επιθέσεις που έχει οργανώσει, εμπνεύσει ή και διεκδικήσει το ISIS. Αυτή την τακτική, της εκ των υστέρων οικειοποίησης και αναγνώρισης επιθέσεων, την έχει χρησιμοποιήσει η οργάνωση κυρίως σε περιπτώσεις μοναχικών δρώντων.

Η χθεσινή επίθεση με μαχαίρι στο Παρίσι που άφησε πίσω της δύο νεκρούς (μέλη της οικογένειας του δράστη) φαίνεται πως ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Οι γαλλικές Αρχές υποστηρίζουν πως έχουμε να κάνουμε με έναν μεμονωμένο δράστη, ο οποίος είχε ψυχολογική ανισορροπία και θεωρούν τη δολοφονική επίθεση ως μία πράξη διαταραχής. Από την πλευρά της το ISIS, με μία ανακοίνωσή του στην ιστοσελίδα Amaq, έσπευσε να αναλάβει την ευθύνη, όταν έμαθε πως ο δράστης είναι νεκρός. Δεν έχει νόημα, ίσως ούτε και σημασία να προσπαθήσει κάποιος να ξεδιαλύνει αυτό το μπερδεμένο κουβάρι γύρω από τα πραγματικά κίνητρα του δράστη. Δεν έχει σημασία γιατί οι μοναχικοί δρώντες, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν άμεση σχέση με μία τρομοκρατική οργάνωση, όλο και πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια. Οι τρομοκράτες και μαζικοί δολοφόνοι που λειτουργούσαν μεμονωμένα θεωρούνταν ως ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ακροδεξιάς τρομοκρατικής σκηνής, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση Μπρέιβικ. Το τελευταίο διάστημα αυτή η τακτική έχει συνδεθεί με την ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση και τρομοκρατία στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ.

Το να προβλεφθεί και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των μοναχικών δρώντων είναι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για τις Αρχές Επιβολής του Νόμου στην Ευρώπη. Η παράμετρος της ψυχικής υγείας, η οποία έχει ενταχθεί δυναμικά στην έρευνα για τη ριζοσπαστικοποίηση και την τρομοκρατία, δίνει μία άλλη, ιδιαιτέρως ανησυχητική, διάσταση στο φαινόμενο. Δεν είναι τυχαίο πως στη Μεγάλη Βρετανία έχει σχεδιαστεί ένα ειδικό πρόγραμμα με τον τίτλο MAPPA (Multi Agency Public Protection Arrangements), το οποίο εστιάζει και στις περιπτώσεις ψυχολογικά διαταραγμένων βίαιων δραστών. Μία άλλη παράμετρος μη ισορροπημένης συμπεριφοράς που έχει συνδεθεί με επιθέσεις είναι αυτή της ενδοοικογενειακής βίας. Οπως γίνεται ευνόητο, η έμφαση σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να δοθεί στην πρόληψη και για να είναι αυτή αποτελεσματική θα πρέπει να περιλαμβάνει τη συμμετοχή πολλών και διαφορετικών δρώντων (δημοσίου και ιδιωτικού τομέα). Δυστυχώς στην Ελλάδα αυτή η διάσταση απουσιάζει, καθώς δίνουμε έμφαση στην πρόληψη των επιθέσεων ως έργο της Αστυνομίας. Η έγκαιρη αναγνώριση και αποτροπή των μοναχικών δρώντων περιλαμβάνει και τη συμμετοχή της κοινωνίας.

Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος με ειδικότητα στα θέματα ασφάλειας