Οι εσωκομματικές συζητήσεις και τα αγωνιώδη ερωτήματα βουλευτών δεν έχουν άλλο περιεχόμενο από τις αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και το πότε αυτές θα ανακοινωθούν από τον Αλέξη Τσίπρα. Οσοι διατηρούν κρυφές ελπίδες ότι μπορεί να βρεθούν στη λίστα των – οσονούπω – υπουργών, ψάχνουν να μάθουν πληροφορίες για τα ονόματα που συζητούνται. Οσοι διατηρούν υπουργείο ακούν με ενδιαφέρον τις εκτιμήσεις για τις πιθανές αντικαταστάσεις και κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα, διαμαρτυρόμενοι ενίοτε για τις πληροφορίες που τους θέλουν να φεύγουν από την κυβέρνηση.
Επί της ουσίας, από τις αρχές Ιουλίου όλη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και το Υπουργικό Συμβούλιο χορεύουν στον ρυθμό των διαρροών, ο οποίος γίνεται πιο έντονος όσο πλησιάζει η ώρα των ανακοινώσεων. Αυτά για όλους τους άλλους στο στρατόπεδο του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από δύο: Κατ’ αρχάς τον Πρωθυπουργό που σχεδιάζει τις αλλαγές και δευτερευόντως τον Πάνο Καμμένο, ο οποίος ως κυβερνητικός εταίρος που στηρίζει ή ρίχνει την κυβέρνηση, μετακινείται μόνο εάν το θέλει. Από τους άλλους, διαφαίνεται ότι Τσακαλώτος και Κοτζιάς είναι «αμετακίνητοι», ωστόσο ακόμα και αυτών η μετακίνηση έχει – τουλάχιστον – συζητηθεί.
Το ζητούμενο μετά τη μνημονιακή έξοδο αλλά και τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, δεν είναι άλλο από την αντιστροφή του αρνητικού κλίματος για την κυβέρνηση και την ανάκτηση του χαμένου εδάφους έναντι του βασικού πολιτικού αντιπάλου, ο οποίος επιδιώκει την αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές.
Η ανάκτηση του χαμένου εδάφους ωστόσο, απαιτεί πολιτική μάχη και τακτική για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου. Με δεδομένο αυτό, υπάρχουν δύο θέσεις – κλειδιά που αποτελούν τα κύρια εργαλεία για την πολιτική μάχη: η θέση του υπουργού Εσωτερικών και η θέση του γραμματέα στο κόμμα. Ο πρώτος θα τρέξει την πολλαπλή εκλογική διαδικασία και ο δεύτερος θα οργώσει την Ελλάδα για να ξαναπιάσει το νήμα με τους απογοητευμένους αναδιατάσσοντας τις κομματικές δυνάμεις σε όλα τα επίπεδα.
ΤΟ ΚΟΜΜΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας εκ των πραγμάτων έχει αρχίσει να ακούει με μεγαλύτερη καθαρότητα τη φωνή όσων υπενθυμίζουν πως «αν θες να έχεις την εξουσία για κάποιο διάστημα, πρέπει να έχεις το κόμμα για πάντα». Οι φωνές αυτές δεν ήταν λίγες, δεν ήταν μόνο από μια κατεύθυνση και ακούγονταν σε όλες – σχεδόν – τις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής όπου γινόταν λόγος για συλλογικότητα αποφάσεων και κόμμα – συνδιαμορφωτή της πολιτικής και όχι παρακολουθητή αποφάσεων που λαμβάνονται από μια επιτελική ομάδα στο Μαξίμου. Τώρα, στο αίτημα αυτό τα πρωθυπουργικά ώτα εμφανίζονται ευήκοα, επειδή ο ήχος της κάλπης πλησιάζει ανεξάρτητα από τον ακριβή χρόνο των εκλογών. Συνεπώς η επανεκκίνηση και η αντιστροφή που θέλει να επιτύχει ο Αλέξης Τσίπρας τον αναγκάζει να ρίξει τώρα βάρος στο κόμμα και ακολούθως να ασχοληθεί με την κυβέρνηση. Αλλωστε, πρώτα προγραμμάτισε Πολιτικό Συμβούλιο στην Κουμουνδούρου για να συζητήσει με τους κορυφαίους και οι ανακοινώσεις των αλλαγών στην κυβέρνηση θα ακολουθήσουν.
Η ΤΑΚΤΙΚΗ. Στο πεδίο της πολιτικής αναμέτρησης ο Τσίπρας καλείται να απαντήσει σε τρία επίπεδα. Πρώτα στο κόμμα, προτείνοντας για γραμματέα πρόσωπο το οποίο με «ειδικό βάρος» και «αδιατάρακτη σχέση» με τη βάση θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της περιόδου που ξεκινά από τη ΔΕΘ και μετά. Παράλληλα θα πρέπει η επιλογή αυτή να μη διαταράσσει ισορροπίες στην Κουμουνδούρου και να μπορεί να απορροφήσει κραδασμούς από ανταγωνισμούς ενοποιώντας σε ένα σχέδιο τις επιδιώξεις τάσεων στο εσωτερικό.
Ο ΡΗΓΑΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΡΗΓΑΔΕΣ». Κάτι τέτοιο άλλωστε συνέστησε – έμμεσα αλλά καθαρά – ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στη δήλωσή του για την έξοδο από τα Μνημόνια, όταν υποστήριξε: «Πρωτίστως ξέρουμε ότι δεν θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους μας χωρίς την κοινωνία δίπλα μας, χωρίς το κόμμα πλαισιωμένο από τους καλύτερους από εμάς».
Σε αυτή τη θέση, ο Αλέξης Τσίπρας αν και έχει ρήγα, καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε «ρηγάδες» και να ρίξει στη μάχη τα καλά χαρτιά του κόμματός του. Με αυτό το σκεπτικό θέλησε τώρα να βολιδοσκοπήσει τον Πάνο Σκουρλέτη. Πριν από το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να πείσει τον Νίκο Φίλη να αναλάβει γραμματέας αφήνοντας το υπουργείο Παιδείας. Τότε ο Φίλης είχε αρνηθεί. Εγκατέλειψε όμως το υπουργείο αργότερα λόγω Ιεραρχίας και Καμμένου. Και τώρα ο Πάνος Σκουρλέτης βάζει προϋποθέσεις προκειμένου να αναλάβει τη θέση του γραμματέα. Αν όμως επιμείνει στο «όχι», ποιος από τους «καλύτερους» θα αναλάβει να «τρέξει» το κόμμα;
Στο υπουργείο Εσωτερικών για να πάρει τη σκυτάλη από τον Πάνο Σκουρλέτη ακούγεται ο Χρήστος Σπίρτζης. Ο ίδιος πάντως μάλλον προτιμά το Υποδομών και Μεταφορών, οπότε αναζητείται στέλεχος με επάρκεια, αυτοδιοικητική εμπειρία και συμπάθειες πέραν του ΣΥΡΙΖΑ. Τέτοιο στέλεχος είναι ο Θοδωρής Δρίτσας με αυτοδιοικητική εμπειρία στον Πειραιά, αλλά κανείς δε γνωρίζει αν έχει διάθεση και πάλι να αναλάβει υπουργικό ρόλο.
Πληροφορίες θέλουν τον Νίκο Παππά να επιθυμεί να αφήσει στον Λευτέρη Κρέτσο το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, όχι όμως για το Εσωτερικών, αλλά για το χαρτοφυλάκιο των επενδύσεων που θα μπορούσε να «αποσχισθεί» από το Εθνικής Οικονομίας και τις αρμοδιότητες Χαρίτση. Ωστόσο παραμένει άγνωστο αν η «δυσανεξία» Τσακαλώτου τον κρατήσει – και αυτή τη φορά – έξω από το οικονομικό επιτελείο. Η επανεκκίνηση πολλές φορές ακούστηκε ως στόχος. Ο προηγούμενος ανασχηματισμός όμως δεν ήταν αποτέλεσμα επεξεργασίας, αλλά παραίτησης (Παπαδημητρίου – Αντωνοπούλου) και επέφερε ελάχιστες αλλαγές. Αυτό είναι που θέλει να αποφύγει τώρα ο Αλέξης Τσίπρας και γι’ αυτόν τον λόγο οι αλλαγές σε πολλά υπουργεία θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ. Η επανεκκίνηση πάντως απαιτεί δύο στοιχεία: το ένα είναι οι πολιτικές που θα πρέπει να αλλάξουν κινούμενες στην αντίθετη κατεύθυνση από εκείνες που επέβαλλαν οι δανειστές. Το δεύτερο στοιχείο είναι τα πρόσωπα που θα μπορέσουν να υποστηρίξουν την αλλαγή πολιτικής. Σε αυτή την κατεύθυνση ο Τσίπρας είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε ανανέωση του προσωπικού δίνοντας τη σκυτάλη σε νέα πρόσωπα, αλλά και αξιοποιώντας παλαιότερα που το όνομά τους αποτελεί εγγύηση στον κόσμο της Αριστεράς για πολιτικές με προοδευτικό πρόσημο υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Συνεπώς πρόσωπα που θεωρείται ότι δεν έχουν «φθαρεί» από το κόστος της μνημονιακής πολιτικής όπως οι Αριστείδης Μπαλτάς, Νίκος Φίλης, Θοδωρής Δρίτσας ή ο Νίκος Ξυδάκης, μαζί με νεότερους όπως ο Δημήτρης Λιάκος ή ο Κώστας Ζαχαριάδης αποτελούν τη δεξαμενή στελεχών από την οποία θα αναζητήσει στελέχη ο Τσίπρας για να εντάξει στο κυβερνητικό σχήμα, για μια εκλογική μάχη όπου το ιδεολογικό πρόσημο θα παίξει μεγάλο ρόλο.
ΟΙ ΑΝΕΛ. Οσο κι αν θελήσει πάντως ο Πρωθυπουργός να προσδώσει χαρακτήρα δομικό με τις αλλαγές που θα κάνει, το γεγονός και μόνο ότι όλα τα σενάρια εκκινούν από το ότι ο Πάνος Καμμένος είναι αμετακίνητος, εκ των πραγμάτων υπονομεύει κάθε αίσθηση επανεκκίνησης.
Η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ θεωρείται βέβαιο ότι – μετά την έξοδο από τα Μνημόνια – έχει φτάσει στα όριά της και αναμένεται να έχει «Μακεδονικό» τέλος αν η συμφωνία των Πρεσπών έρθει στη Βουλή.
ΤΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ. Αν και πολλοί το προβλέπουν, δεν αναμένεται να επιβεβαιωθεί η υπουργοποίηση στελεχών που θα σηματοδοτούσε άνοιγμα στον σοσιαλιστικό χώρο. Το όνομα της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου έχει ξανακουστεί, η Λούκα Κατσέλη από καιρό έχει συμπαραταχθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η υπουργοποίηση του Γιάννη Ραγκούση συναντά αντιδράσεις. Με αυτά δεδομένα θεωρείται βέβαιο ότι το βάρος θα πέσει στην προσέλκυση στελεχών με παρουσία και εμπλοκή στον χώρο της Αυτοδιοίκησης και τα οποία να προέρχονται από τον σοσιαλιστικό χώρο.
Την ίδια ώρα επιχειρείται (ή τουλάχιστον διαρρέει εντέχνως) και η προσέγγιση στελεχών που είχαν ως σημείο αναφοράς τον Κώστα Καραμανλή. Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Κώστας Μίχαλος, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της κυβέρνησης Καραμανλή Eυάγγελος Αντώναρος και η βουλευτής Κατερίνα Παπακώστα φέρεται να έχουν βολιδοσκοπηθεί. Από αυτούς μόνο το όνομα της Παπακώστα θα πρέπει να συγκρατήσει κανείς, καθώς έχει ψήφο σε μια Βουλή όπου η κυβερνητική πλειοψηφία είναι οριακή με τις 153 έδρες. Η διαδρομή της ως την πλειοψηφία περνάει και από τις Πρέσπες…