Η υπόθεση είναι γνωστή και είναι απαραίτητο να προσεγγιστεί με επιστημονικό και όχι με «λαϊκίστικο τρόπο». Τι εννοώ; Πριν από μερικές ημέρες βγήκε από τη φυλακή (με «υφ’ όρο απόλυση») ο επιχειρηματίας Φλώρος που είχε καταδικαστεί το 2017 από το Τριμελές Εφετείο Αθηνών σε 21 χρόνια κάθειρξη για την υπόθεση της Energa – Hellas Power (με ζημιά εκατομμυρίων του ελληνικού Δημοσίου).

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τίθεται σε ένα γενικό επίπεδο το εξής εκρηκτικό ερώτημα: η υφ’ όρο αποφυλάκιση του ανωτέρω επιχειρηματία ήταν προεχόντως ένα «κακό βούλευμα» του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Χαλκίδας (μια εσφαλμένη δικαιοδοτική κρίση) ή μήπως η επίμαχη αποφυλάκιση οφειλόταν περισσότερο σε δομικά ελαττώματα του Ν. 4322/2015 (πάνω στον οποίο στηρίχθηκε η επίμαχη απελευθέρωση);

Απαντώντας σε αυτό το ερώτημα θα ήθελα να κάνω τις ακόλουθες παρατηρήσεις:

1) Είναι ορθό, ότι η γρήγορη αποφυλάκιση για σοβαρούς λόγους υγείας καθιερώθηκε ένεκα ανθρωπιστικών θεωρήσεων για ασθενείς που είναι είτε καταδικασμένοι να πεθάνουν είτε χρειάζονται ειδική ιατρική υποστήριξη είτε είναι μεγάλης ηλικίας και η ασθένειά τους δεν τους επιτρέπει σταδιακά να κατανοούν όσα γίνονται γύρω τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνέχιση της έκτισης της ποινής στη φυλακή θα εμφανιζόταν ως μια εκδικητική εμμονή της πολιτείας («Γκμπάντι – Μπιτζιλέκη – Συμεωνίδου, Δίκαιο των ποινικών κυρώσεων»).

Ποιος λ.χ. θα μπορούσε να αρνηθεί μια τέτοια γρήγορη αποφυλάκιση, όταν ο καταδικασμένος πάσχει από ανθεκτική φυματίωση ή είναι τετραπληγικός (και αναφέρομαι σκόπιμα στα νοσήματα του άρθρου 110 Α παρ. 1 του ΠΚ);

2) Ομως με τον Ν. 4322/2015 παρασχέθηκε η δυνατότητα να αποφυλακίζεται κάποιος έστω και με ποσοστό αναπηρίας 67% και εφόσον έχει εκτίσει το 1/5 της ποινής του σε περίπτωση «πρόσκαιρης κάθειρξης» (και εδώ εντάσσεται και η περίπτωση του επιχειρηματία Φλώρου).

Τι μας ενοχλεί σε αυτήν τη ρύθμιση; Αρκεί απλώς να πιστοποιηθεί το ποσοστό αναπηρίας (67%) από το ΚΕΠΑ (Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας). Τότε το αρμόδιο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών δεν μπορεί αιτιολογημένα να απορρίψει τη γρήγορη αποφυλάκιση, υποστηρίζοντας λ.χ. ότι ο καταδικασμένος εξακολουθεί να είναι επικίνδυνος για την τέλεση καινούργιων αξιόποινων πράξεων (παρά την αναπηρία ή τα ψυχολογικά του προβλήματα).

Για να το πω πιο απλά: ουσιαστικά δεν αποφασίζει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών ούτε εκφέρει μια αυτόνομη δικαιοδοτική κρίση, αλλά το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας! Επομένως, αυτού του κακού νόμου έκανε χρήση ο ανωτέρω επιχειρηματίας. Ο νόμος τούτος είναι ολέθριος και είναι απαραίτητο να αλλάξει τάχιστα και εκτός από το ποσοστό αναπηρίας να σταθμίζεται και η επικινδυνότητα του καταδικασμένου (όπως ακριβώς γίνεται και κατά την παροχή ή όχι του ανασταλτικού αποτελέσματος της έφεσης κατ’ άρθρο 497 του ΚΠΔ).

Το συμπέρασμα; Ενα δυτικό κράτος δικαίου πρέπει να έχει ανθρωπιστική φιλοσοφία, αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να δίνει την εντύπωση ότι ευνοεί με τις ρυθμίσεις του συγκεκριμένους επιχειρηματίες!

Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ kalfelis@law.auth.gr