Οι βάσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ – ΤΕΙ δημοσιεύθηκαν. Η εξεταστική του Σεπτεμβρίου πλησιάζει. Μαύρες σκέψεις με κατακλύζουν. Εξηγούμαι γιατί. Ισχυρίζομαι και αποδεικνύω: το 70% των πτυχιούχων μας είναι λειτουργικά αναλφάβητα άτομα. Σας φαίνεται υπερβολικό; Αν έχετε κάποιες αμφιβολίες, ελάτε να βαθμολογήσουμε από κοινού τα γραπτά της εξεταστικής του Σεπτεμβρίου. Θα φρίξετε. Θα αναρωτηθείτε: μήπως πρόκειται για ειδική περίπτωση; Σας διαβεβαιώνω. Πρόκειται για τον κανόνα. Αν συνεχίζετε να έχετε αμφιβολίες, ελάτε μαζί μου να βαθμολογήσουμε τα γραπτά των υποψηφίων για το μεταπτυχιακό μας τμήμα, το οποίο δέχεται υποψηφίους – πτυχιούχους ανωτάτων σχολών από μια πάρα πολύ ευρεία γκάμα πανεπιστημιακών τμημάτων και με ελάχιστο βαθμό «λίαν καλώς». Θα ανατριχιάσετε. Οι πτυχιούχοι μας δυσκολεύονται να αρθρώσουν μια ολοκληρωμένη λογική πρόταση, ενώ η όποια επιστημονική σκέψη ή είναι ανύπαρκτη ή είναι προφανώς αποτέλεσμα παπαγαλίας.
Δημοσίευσα κάποτε στο ιστολόγιό μου απαντήσεις φοιτητών μου (ανώνυμα) σε ένα πραγματικά απλό ερώτημα, που θα μπορούσε να απαντήσει στοιχειωδώς ικανοποιητικά και ένας μη φοιτητής με κάποιες γενικές γνώσεις. Προκλήθηκε σάλος. Ισως γιατί γινόταν ευρύτερα γνωστό το μέγεθος του δράματος και οι απαντήσεις προκαλούσαν πολύ γέλιο. Δεν θα το επαναλάβω. Βασανίζομαι όμως από τώρα για εκείνα τα μελοδραματικά που σε λίγο θα διαβάζω: «Κύριε καθηγητά, είμαι επί πτυχίω, είναι το τελευταίο μάθημα, παρακαλώ βοηθήστε με». Αυτό το «επί πτυχίω» μου έχει δημιουργήσει εφιάλτες.
Ο hypocrite lecteur τούτου του σημειώματος θα αναζητήσει τις ευθύνες για το κατάντημα και δεν δυσκολεύομαι να υποθέσω ότι τις επιρρίπτει σε μας τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Δεν θα έχει απολύτως άδικο. Η ευθύνη είναι τεράστια για όλους εμάς που υπηρετούμε την ανωτάτη παιδεία. Δεν την απεκδύομαι στο μέτρο που μου αναλογεί.
Ελάτε όμως να διαβάσουμε τα αποτελέσματα για τις βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ – ΤΕΙ που μόλις ανακοινώθηκαν και θα διαπιστώσετε μια πολύ σημαντική ρίζα του κακού. Στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Ηπείρου εισήχθησαν υποψήφιοι με 3.034 μόρια (η γενική εικόνα είναι η ίδια για την πλειοψηφία των εισαγομένων στα ΤΕΙ αλλά και σε πολλά ΑΕΙ). Επιλέγω όμως να παρουσιάσω το συγκεκριμένο ΤΕΙ γιατί το εν λόγω Ιδρυμα βρίσκεται σε διαδικασία «πανεπιστημοποίησης» σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Ο φοιτητής που εισάγεται με μέσο όρο «3» είναι πραγματικά αγράμματος. Πικρή αλλά αδυσώπητη πραγματικότητα. Δεν πρέπει να οδηγηθεί στη βάσανο των σπουδών γιατί προφανώς δεν το μπορεί. Αυτός ο φοιτητής όμως θα είναι σε 4 χρόνια «επί πτυχίω» στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σε δόξα του αξιότιμου υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου, των ελληνικών ΑΕΙ αλλά και της ελληνικής κοινωνίας, που το μόνο όνειρο που την καθοδηγεί είναι το «χαρτί» για τον κλώνο της, ασφαλές διαβατήριο για μια θέση στον δημόσιο τομέα. Η αριστεία στον κολοφώνα της. Οι μεταρρυθμιστές της ανωτάτης παιδείας που την οδηγούν με φουσκωμένα τα πανιά πολύ πιο πίσω από τη δεκαετία του 1980.
Εκείνο που με θλίβει δεν είναι ο κ. Γαβρόγλου, ούτε η ελληνική κοινωνία. Κάθε γονιός έχει άλλωστε το δικαίωμα να ονειρεύεται το καλύτερο για τα παιδιά του. Οι διοικήσεις των ΑΕΙ όμως δεν έχουν να πουν κάτι για αυτόν τον ευτελισμό της ανωτάτης παιδείας; Για τον ευτελισμό της αριστείας; Πώς είναι δυνατόν να δημιουργούνται εν μία νυκτί πανεπιστήμια χωρίς κανέναν σεβασμό στα ακαδημαϊκά κριτήρια; Γιατί σιωπούν; Δεν έχουν να πουν κάτι επί του εγκλήματος που διαπράττεται;
Ο Ταλεϊράνδος, όταν οι Βουρβόνοι επανέκαμψαν στον γαλλικό θρόνο, μας έδωσε έναν από τους πλέον απαξιωτικούς αφορισμούς του: «Δεν έμαθαν τίποτα και δεν ξέχασαν τίποτε». Ακριβώς όπως τα πανεπιστήμιά μας. Η κρίση δεν μας δίδαξε τίποτα.
Ο Παπαγιάννης Δονάτος είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο