Η έντονη καούρα και το φούσκωμα είναι μόνο μερικά από τα ύποπτα συμπτώματα για πεπτικό έλκος. Και παρότι έως και σήμερα οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η πάθηση αυτή οφείλεται στα πικάντικα τρόφιμα και στο καθημερινό στρες, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει ως βασικό ένοχο ένα μικρόβιο, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η πάθηση έχει συνδεθεί και με την υπερβολική χρήση ασπιρίνης και μη στεροειδών αναλγητικών. Εκτιμάται δε ότι ο κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει 5-10% πιθανότητες να εκδηλώσει πεπτικό έλκος σε κάποια στιγμή στη ζωή του.
Εντύπωση, δε, προκαλεί η επισήμανση των επιστημόνων της Ιατρικής Σχολής της Mayo Clinic ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς, επτά στους δέκα που πάσχουν από πεπτικό έλκος δεν εκδηλώνουν πάντα εμφανή συμπτώματα. Αυτό εν τούτοις έχει ως συνέπεια σε κάποιες περιπτώσεις – και ακριβώς επειδή καθυστερεί η διάγνωση της νόσου – να επιδεινώνεται σταδιακά.
Καθώς λοιπόν τα συμπτώματα είναι ασαφή, οι επιστήμονες της έγκριτης Ιατρικής Σχολής των ΗΠΑ συνιστούν στους ασθενείς που ταλαιπωρούνται από επίμονες ενοχλήσεις – οι οποίες υποχωρούν όταν λαμβάνουν αναλγητικά αλλά έπειτα επιστρέφουν – να συμβουλεύονται τον γιατρό τους. Σημειώνεται ότι ο στομαχόπονος, η ναυτία ή η τάση προς εμετό, η δυσανεξία σε συγκεκριμένα τρόφιμα, τα κόπρανα με ίχνη αίματος και η απώλεια βάρους είναι επίσης σημάδια που πρέπει να υποψιάσουν όσους ταλαιπωρούνται από αυτά.
Ειδικότερα, και σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς της Mayo Clinic, «τα πεπτικά έλκη είναι ανοικτές πληγές που αναπτύσσονται στην εσωτερική επένδυση του στομάχου και στο άνω τμήμα του λεπτού εντέρου».
Εκτός από τη λανθασμένη εντύπωση ότι το πεπτικό έλκος είναι αποτέλεσμα κακής διατροφής – εξαιτίας κυρίως καυτερών φαγητών -, αντίστοιχα κατά το παρελθόν η διατροφή θεωρούνταν σημαντική προϋπόθεση για τη θεραπεία της νόσου. Πλέον, η αντιμετώπιση είναι διαφορετική, καθώς «ξέρουμε ότι λίγα είναι τα τρόφιμα που προκαλούν έλκος, επιδεινώνουν τα συμπτώματά του ή εμποδίζουν την επούλωσή τους» λέει ο κλινικός διαιτολόγος – βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος, προϊστάμενος στο Τμήμα Διατροφής του Νοσοκομείου Λαϊκό στην Αθήνα.
Σε κάθε περίπτωση ο Χάρης Δημοσθενόπουλος προτείνει στους ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται σε φάση έξαρσης να αποφεύγουν το μαύρο ή κόκκινο καυτερό πιπέρι, την ξερή κόκκινη πιπεριά και την πάπρικα. Επιπλέον, το αλκοόλ, το λεμόνι και το ξίδι φαίνεται να «ερεθίζουν» το στομάχι, γι’ αυτό είναι συνετό να καταναλώνονται σε περιορισμένες ποσότητες.
Το αλάτι και τα αλμυρά επεξεργασμένα προϊόντα (όπως είναι για παράδειγμα τα αλλαντικά και τα παστά) πρέπει να εξαιρούνται από το καθημερινό διαιτολόγιο. Ο καφές, το τσάι, τα αναψυκτικά με καφεΐνη και τα ανθρακούχα ποτά φαίνεται ότι επίσης εντείνουν την ενόχληση σε περίοδο έξαρσης των συμπτωμάτων, συνεπώς είναι καλό να αποφεύγονται.
Το κάπνισμα είναι ακόμη ένας επιβαρυντικός παράγοντας, με τους ειδικούς να επιμένουν στη διακοπή τής ούτως ή άλλως ιδιαίτερα βλαβερής για την υγεία συνήθειας.
Αντιθέτως, και σύμφωνα με τον Χάρη Δημοσθενόπουλο, οι τροφές που λειτουργούν καταπραϋντικά είναι το ψωμί, οι φρυγανιές, το άπαχο κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο και η γαλοπούλα (χωρίς την πέτσα), το ρύζι, τα ζυμαρικά και οι βραστές πατάτες. Τα λαχανικά είναι προτιμότερο να καταναλώνονται βρασμένα, τα φρούτα χωρίς τη φλούδα, ενώ η κομπόστα, η κρέμα και το ζελέ είναι οι καλύτερες επιλογές εάν ο ασθενής λαχταρά γλυκό.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τους ιατρούς της Mayo Clinic σε ορισμένες περιπτώσεις – ιδίως όταν οι ασθενείς παραμένουν αδιάγνωνστοι – το πεπτικό έλκος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Ειδικότερα, εκτός από γαστρορραγία, μπορεί να προκαλέσει διάτρηση στομάχου, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρής μόλυνσης της κοιλιακής κοιλότητας (περιτονίτιδας) του ασθενούς αλλά και πυλωρική στένωση (απόφραξη της εξόδου του στομάχου, επιπλοκή που αντιμετωπίζεται χειρουργικά).