Στις παραδόσεις θεωρίας διεθνούς εμπορίου συχνά ακούγεται η αντιφατική φράση που είναι ο τίτλος του άρθρου αυτού. Πράγματι, είναι σημαντικό να είσαι ασήμαντος διότι κανείς δεν ασχολείται μαζί σου και συνεπώς μπορείς να συμπεριφέρεσαι χωρίς πολλούς περιορισμούς. Επίσης, αν κάνεις κάτι, δεν προκαλείς έντονες αντιδράσεις. Ετσι μια μικρή χώρα έχει ευχέρεια κινήσεων διότι οι ενέργειές της δεν θα έχουν σημαντικές επιδράσεις σε άλλες χώρες και συνεπώς δεν θα αντιδράσουν.

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη ερμηνεία αυτής της φράσης που έχει εφαρμογή στην πολιτική ζωή. Ο ασήμαντος πολιτικός ξέρει πολύ καλά ότι είναι ασήμαντος ή το μαθαίνει πολύ γρήγορα. Οι ασήμαντοι πολιτικοί δεν έχουν πρωτότυπες ιδέες, ούτε σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό. Ετσι, αγωνίζονται να επιβιώσουν και εύκολα γίνονται θύματα καταστάσεων τις οποίες δεν έχουν την ιδεολογική καθαρότητα ή το σθένος  να αντιμετωπίσουν.

Αυτοί οι ασήμαντοι πολιτικοί μπορεί να είναι εξαιρετικοί επαγγελματίες, τρυφεροί οικογενειάρχες και πολύ καλοί φίλοι, αλλά το πολιτικό τους εκτόπισμα είναι ανύπαρκτο ή ελάχιστο. Ομως, παρότι δεν υπάρχει γνήσια ζήτηση για τις πολιτικές τους υπηρεσίες, υπάρχει ζήτηση για την ψήφο τους στη Βουλή και για τους λίγους ψηφοφόρους που μπορεί να εκπροσωπούν. Βέβαια, η έλλειψη πολιτικού εκτοπίσματος δεν σημαίνει και έλλειψη φιλοδοξίας και ματαιοδοξίας. Ετσι, τρίβονται στις καρέκλες της πολιτικής ηγεσίας ελπίζοντας σε κάποια θέση ή προβολή. Οι ασήμαντοι πολιτικοί, ακριβώς επειδή είναι ασήμαντοι, γίνονται πιόνια στα παιχνίδια της πολιτικής ηγεσίας, πάντοτε, βέβαια, με το αζημίωτο.

Ο αναγνώστης θα έχει ήδη καταλάβει ότι αναφέρομαι στον πρόσφατο κυβερνητικό ανασχηματισμό κατά τον οποίο έλαβαν υπουργικό θώκο άτομα με μηδενικό πολιτικό εκτόπισμα, πράγμα που εξηγεί την αγωνία του κ. Τσίπρα για το πώς θα επιβιώσει μερικούς ακόμη μήνες. Φυσικά, ο κ. Τσίπρας σφάλλει. Τι μπορεί να φέρουν στον ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση ο κ. Κουβέλης, η κυρία Ξενογιαννακοπούλου, η κυρία Παπακώστα ή η κυρία Ζορμπά πλην του ασήμαντου πολιτικού τους παρελθόντος;

Ο πρόσφατος ανασχηματισμός και ο κ. Τσίπρας μου θυμίζουν τον μηχανικό του συνεργείου που προσπαθεί να επισκευάσει τη μηχανή ενός τρακαρισμένου αυτοκινήτου με μεταχειρισμένα ανταλλακτικά που πήρε από μία μάντρα εγκαταλειμμένων αυτοκινήτων. Πόσο θα αντέξει;

Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, e-mail: tplianos@aueb.gr