Στη μια πλευρά της ζυγαριάς είναι η κάλπη. Στην άλλη τα πραγματικά δημοσιονομικά περιθώρια, οι δανειστές και οι αγορές. Μέγαρο Μαξίμου και οικονομικό επιτελείο επιχειρούν να βρουν τη χρυσή τομή και η εξίσωση αποδεικνύεται παραπάνω από δύσκολη. «Δεν μπορούν να υλοποιηθούν όλα» αναγνωρίζει πηγή του υπουργείου Οικονομικών στην ερώτηση εάν όλα όσα προαναγγέλλονται από κυβερνητικά στελέχη μπορούν να γίνουν πράξη.
«Αν δεν κοπούν οι συντάξεις, δεν θα εφαρμοστούν τα αντίμετρα» σημειώνει την ίδια ώρα ευρωπαϊκή πηγή, η οποία συγκαταλέγεται στην πλευρά των διαλλακτικών, όσων δηλαδή θεωρούν ότι με βάση την «ευέλικτη» προσέγγιση της Κομισιόν ενδέχεται, εφόσον τα δημοσιονομικά περιθώρια το επιτρέπουν και ξεπεραστούν – με κάποιον τρόπο – πολιτικοί σκόπελοι στο Eurogroup να συμφωνηθεί είτε αναβολή είτε σταδιακή εφαρμογή των μειώσεων. Η ζυγαριά παίρνει άλλη μορφή. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, πάνω στις οποίες κάνει τους σχεδιασμούς του το οικονομικό επιτελείο, οι συνολικές περικοπές και εξοικονομήσεις με κύριο όχημα τις συντάξεις αθροίζονται σε 3,020 δισ. ευρώ. Το μαχαίρι στις συντάξεις του Δημοσίου αποδίδει 1,121 δισ. ευρώ, στον ιδιωτικό τομέα 1,434 δισ. ευρώ, η περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις επικουρικές επιπλέον 232 εκατ. ευρώ, το πάγωμα των συντάξεων 95 εκατ. ευρώ, ενώ πρόσθετα 136 εκατ. ευρώ προκύπτουν από την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες, με τη συμπερίληψη των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών στο ετήσιο φορολογητέο αποτέλεσμα.
ΟΔΗΓΟΣ ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ. Υπό την προϋπόθεση ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ επιτυγχάνεται, η περικοπή των συντάξεων ανοίγει τον δρόμο για εφαρμογή των αντιμέτρων και αντίστροφα. Το Μεσοπρόθεσμο είναι και πάλι ο οδηγός.
Για την επέκταση του προγράμματος «Σχολικά Γεύματα» έχουν προβλεφθεί – στη λίστα των αντιμέτρων – 190 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία νέων μονάδων προσχολικής εκπαίδευσης 140 εκατ. ευρώ, για τον ανασχεδιασμό των οικογενειακών επιδομάτων και επιδομάτων τέκνων 250 εκατ. ευρώ, για το πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου 600 εκατ. ευρώ, για επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ, για δράσεις ενίσχυσης της απασχόλησης 250 εκατ. ευρώ και για βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης 240 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των «εξισορροπητικών παρεμβάσεων» φτάνει τα 1,990 δισ. ευρώ. Σβήνονται από τον χάρτη, αν δεν κοπούν οι συντάξεις, επανέρχονται στο προσκήνιο εν μέρει αν δεν γίνουν μόνιμες φοροελαφρύνσεις ή κατά το μέρος των περικοπών που τυχόν σταδιακά εφαρμοστεί. Από τις διαφορές των μέτρων και αντιμέτρων, τροφοδοτείται και ο λεγόμενος «δημοσιονομικός χώρος», ο οποίος σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο είναι της τάξεως των 868 εκατ. ευρώ (μετά την εφαρμογή μέτρων και αντιμέτρων) δημιουργώντας το περιθώριο – εφόσον συμφωνήσουν στα νούμερα και οι δανειστές οι οποίοι θέτουν τον πήχη χαμηλότερα – για μόνιμες παρεμβάσεις.
Ο δημοσιονομικός χώρος προκύπτει στη βάση πρόβλεψης, σύμφωνα με την οποία μετά την εφαρμογή μέτρων και αντιμέτρων το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει στο 3,96% του ΑΕΠ έναντι στόχου 3,5% του ΑΕΠ.
ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΡΙΕΤΙΑΣ. Μια πιθανή διέξοδο σε πολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα θα αποτελούσε, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η αναγωγή των παροχών σε ορίζοντα τριετίας. Στη βάση προβλέψεων για δημοσιονομικό χώρο πολλαπλάσιο τη διετία 2020-21, η κυβέρνηση θα μπορούσε να τάξει – χωρίς να γνωρίζει κανείς εάν θα εφαρμοστούν ποτέ – ελαφρύνσεις που φτάνουν ακόμα και τα 4 δισ. ευρώ. Από την επόμενη κυβέρνηση.
Προς το παρόν, πέραν των διαβεβαιώσεων πως δεν θα κοπούν οι συντάξεις, κυβερνητικές πηγές μεταφέρουν πληροφορίες σεναρίων φορολογικών ελαφρύνσεων (μείωση του πρώτου συντελεστή 22% σε 20% για τα φυσικά πρόσωπα, μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης και του ΕΝΦΙΑ έως και 30% !) καθώς και μειώσεων των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Τα κουκιά όμως είναι μετρημένα και οι δανειστές ακόμα δεν έχουν ανοίξει πλήρως τα χαρτιά τους.