Διμερή διάλογο χωρίς όρους ζητά από την Αθήνα ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Σε γραπτή συνέντευξή του σήμερα στα «ΝΕΑ» τονίζει ότι οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας δεν βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό σημείο τους, επιμένει ότι «η Ελλάδα μετατράπηκε σε “ασφαλές καταφύγιο” για τούρκους εγκληματίες, όπως οι οκτώ φυγάδες στρατιωτικοί», ενώ αφού δηλώνει βαθιά απογοητευμένος από τις αποφάσεις της ελληνικής Δικαιοσύνης σχετικά με τους Οκτώ σημειώνει ότι «είμαστε αποφασισμένοι στην προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε ότι οι φυγάδες πραξικοπηματίες θα εκδοθούν και θα δικαστούν στην Τουρκία».

Σε ό,τι αφορά το θέμα των υδρογονανθράκων στα κυπριακά θαλάσσια οικόπεδα, προειδοποιεί ευθέως την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι «εάν πιστεύουν ακόμα ότι δεν έχουν κάτι να χάσουν, κάνουν λάθος». «Συστάσεις» κάνει μάλιστα και στις εταιρείες που συμμετέχουν στις έρευνες. Υφος προειδοποιητικό χρησιμοποιεί επίσης όταν λέει ότι «κανένα ξένο κράτος, εταιρεία ή όχημα δεν μπορεί να πραγματοποιήσει μη εγκεκριμένη ερευνητική ή επιστημονική δράση στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες περιοχές που βρίσκονται πάνω της» και ανακοινώνει τουρκικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέλος, καταλήγει στέλνοντας ένα μήνυμα στις ΗΠΑ: «Η γλώσσα των απειλών δεν είναι αποδεκτή μεταξύ των συμμάχων».

Η τουρκική Δικαιοσύνη αποφάσισε την απελευθέρωση των δύο ελλήνων στρατιωτικών. Η απόφαση αυτή στην Ελλάδα χαιρετίσθηκε με καλή διάθεση προς την Τουρκία. Σημαίνει άραγε αυτό ότι ξεκινά μια νέα περίοδος στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;

Στην Τουρκία σεβόμαστε όλες τις αποφάσεις της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης μας. Σε αυτό το πλαίσιο, κι εμείς χαιρετίζουμε την πρόσφατη απελευθέρωση των στρατιωτικών αυτών.

Ομως, ακριβώς επειδή η τουρκική Δικαιοσύνη λειτουργεί ανεξάρτητα, αυτή η απόφαση σχετικά με τους δύο έλληνες στρατιωτικούς δεν πρέπει να ερμηνευθεί μέσω κάποιας πολιτικής οπτικής. Με άλλα λόγια, οι δικαστικές Αρχές δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας όταν εξετάζουν μια υπόθεση. Αυτή η υπόθεση ήταν και παραμένει ξεκάθαρα δικαστικό θέμα.

Δεν χρειάζεται να πούμε ότι αναμένουμε παρόμοια αμερόληπτη στάση από την ελληνική Δικαιοσύνη όσον αφορά τις υποθέσεις τούρκων πολιτών.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σήμερα; Ποια, κατά τη γνώμη σας, είναι τα μεγάλα εμπόδια;

Πρέπει να παραδεχθούμε ότι αυτή τη στιγμή οι σχέσεις των δύο χωρών δεν βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους. Εχουμε μακροχρόνια προβλήματα. Και δυστυχώς έχουν προστεθεί και νέα. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, οι ανώτατες ελληνικές Αρχές εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς την Τουρκία. Δυστυχώς, τα λόγια δεν έγιναν πράξεις. Η Ελλάδα μετατράπηκε σε «ασφαλές καταφύγιο» για τούρκους εγκληματίες, όπως οι οκτώ φυγάδες στρατιωτικοί που συμμετείχαν ενεργά στο αποτυχημένο πραξικόπημα. Περισσότεροι από 2.500 τούρκοι πολίτες έχουν ζητήσει άσυλο από την Ελλάδα μετά τις 15 Ιουλίου του 2016.

Ούτε οι προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ προς τη μειονότητα στους τομείς της εκπαίδευσης και της θρησκευτικής ελευθερίας υλοποιήθηκαν. Τα προβλήματα της μειονότητας δυστυχώς χειροτερεύουν, επίσης.

Οι διαμαρτυρίες προς το κοινό και προς τους τρίτους για τα διμερή προβλήματα είναι αντιπαραγωγικές. Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι σχέσεις μας σήμερα δεν είναι προς όφελος των χωρών μας. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης είναι σημαντική. Πρέπει να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας. Στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός Τσίπρας είχαν μια εποικοδομητική συνάντηση. Ο πρόεδρος Ερντογάν μετέφερε στον κύριο Τσίπρα την ετοιμότητά μας να ξεκινήσουμε ανταλλαγή υψηλόβαθμων επισκέψεων. Θα πρέπει να συνεχίσουμε τη διαδικασία του διμερούς διαλόγου δίχως όρους. Αυτός είναι ο τρόπος επίλυσης των προβλημάτων μας.

Περιμένετε ακόμα από την Ελλάδα να απελάσει τους οκτώ τούρκους στρατιωτικούς;

Είμαστε βαθιά απογοητευμένοι από τις αποφάσεις της ελληνικής Δικαιοσύνης που αρκετές φορές αρνήθηκε την έκδοση των πραξικοπηματιών.

Συμμετείχαν ενεργά σε απόπειρα πραξικοπήματος, η οποία προκάλεσε απώλεια ζωής πολλών αθώων, πολλούς τραυματισμούς, τον βομβαρδισμό του Κοινοβουλίου – ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη συνεδρίαση βουλευτών – και τη στοχοποίηση του εκλεγμένου προέδρου μας. Οταν συνειδητοποίησαν ότι απέτυχαν να ανατρέψουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνησή μας, αυτή η ομάδα των Οκτώ διέφυγε από τη χώρα υφαρπάζοντας παράνομα ένα στρατιωτικό ελικόπτερο.

Η ελληνική Δικαιοσύνη, αντίθετα με τους κανόνες και τις αρχές του διεθνούς δικαίου, αφήνει τους δράστες ατιμώρητους και παραβιάζει τα δικαιώματα των θυμάτων.

Πράγματι, τους τελευταίους μήνες, σε αυτούς τους οκτώ πραξικοπηματίες παραχωρήθηκε άσυλο και αφέθηκαν ελεύθεροι από τα ελληνικά δικαστήρια.

Η Ελλάδα έχει εκτεθεί ως χώρα που παρέχει «ασφαλές καταφύγιο» σε πραξικοπηματίες.

Η απελευθέρωση των προδοτών πραξικοπηματιών που συνωμότησαν για την ανατροπή της δημοκρατίας σε γειτονική χώρα, από μια χώρα η οποία υποστηρίζει ότι είναι το λίκνο της δημοκρατίας, δεν συνάδει ούτε με το διεθνές δίκαιο, αλλά ούτε και με τις καλές σχέσεις γειτονίας.

Παραμένουμε αποφασισμένοι στην προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε ότι οι φυγάδες πραξικοπηματίες θα εκδοθούν και θα δικαστούν στην Τουρκία.

Ενα από τα θέματα που θίγει διαρκώς η Τουρκία αφορά τις ανησυχίες της για τις έρευνες σχετικά με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ. Ποιες είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες η Τουρκία θα χρησιμοποιούσε στρατιωτική βία;

Αυτό το θέμα των υδρογονανθράκων αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα της κοντόφθαλμης προσέγγισης των Ελληνοκυπρίων, την οποία επιδεικνύουν στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό εδώ και μισό αιώνα. Βλέπετε, οι Ελληνοκύπριοι εξακολουθούν να συμπεριφέρονται λες και το νησί ανήκει μόνο σε εκείνους. Με τις μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο, παραβλέπουν τα απαράγραπτα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Οπως ακριβώς δεν είναι πραγματικά έτοιμοι να μοιρασθούν την εξουσία με την τουρκοκυπριακή πλευρά, έτσι δεν θέλουν να μοιρασθούν και τις φυσικές πηγές του νησιού.

Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα κατανοητό ότι δεν αποτελεί απλά θέμα μοιράσματος πιθανών εσόδων. Είναι πολύ πιο ουσιαστικό. Οι φυσικές πηγές του νησιού δεν ανήκουν μόνο στους Ελληνοκύπριους για να τα μοιρασθούν όπως αυτοί πιστεύουν, επειδή τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων είναι εγγενή. Αρα εκείνο που χρειάζεται είναι ένας μηχανισμός ο οποίος θα επιτρέπει στους Τουρκοκύπριους να συμμετέχουν επί ίσοις όροις στη λήψη αποφάσεων από την πρώτη φάση, όσον αφορά την έρευνα και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Αυτός είναι ο πυρήνας του θέματος.

Μαζί με τους Τουρκοκύπριους, η Τουρκία έχει προειδοποιήσει από την αρχή τους Ελληνοκύπριους να μην κάνουν τόσο ανεύθυνα βήματα. Εάν πιστεύουν ακόμα ότι δεν έχουν κάτι να χάσουν, κάνουν λάθος.

Η Τουρκία θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, καθώς και τα δικά της δικαιώματα και συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Στόχος μας παραμένει η εξασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. Οσο για τις εταιρείες που συνεργάζονται με τους Ελληνοκύπριους στο θέμα των υδρογονανθράκων, θα πρέπει να επανεξετάσουν τους υπολογισμούς κόστους – κέρδους και να επαναξιολογήσουν την κατάσταση.

Η χώρα σας συνδέει το θέμα αυτό με την επίλυση του Κυπριακού. Ενα από τα προβλήματα για τη λύση είναι η άρνησή σας να αποσυρθούν αμέσως τα τουρκικά στρατεύματα, παράλληλα με τα ελληνικά. Εάν επιτευχθεί λύση, γιατί αρνείται η Τουρκία να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της από την Κύπρο;

Κατ’ αρχάς, δεν είναι σωστό ότι συνδέουμε το θέμα των υδρογονανθράκων με το ευρύτερο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού. Αντιθέτως, δεν χρειάζεται να περιμένουμε για την επίλυση προκειμένου να καθιερώσουμε μηχανισμούς λήψης αποφάσεων για τους υδρογονάνθρακες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ας θυμηθούμε ότι, για τον σκοπό αυτόν, η τουρκοκυπριακή πλευρά πρότεινε την καθιέρωση ad hoc επιτροπής χρόνια πριν, το 2011.

Οσον αφορά μια μελλοντική επίλυση του Κυπριακού, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στην ασφάλεια και στην ευημερία σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Θεωρούμε επίσης ότι μόνο μια διαπραγματευτική λύση βασισμένη στον διάλογο και στη διπλωματία μπορεί να είναι βιώσιμη.

Δυστυχώς, η τελευταία διαδικασία για την επίλυση του Κυπριακού σταμάτησε πέρυσι τον Ιούλιο, όταν η Διάσκεψη για την Κύπρο έκλεισε χωρίς συμφωνία. Ο λόγος ήταν απλός: οι Ελληνοκύπριοι ακόμα δεν μπορούν να αποδεχθούν την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων. Χρειάζεται να τονίσω ότι η Διάσκεψη για την Κύπρο δεν αφορούσε αποκλειστικά τα στρατεύματα ή τις εγγυήσεις. Θα συζητούνταν όλα τα θέματα. Πρόοδος απαιτούνταν σε όλα τα διαπραγματευτικά κεφάλαια. Ομως η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έδειξε προθυμία να μοιρασθεί την εξουσία με τους Τουρκοκύπριους ως ίσους εταίρους. Την ίδια στιγμή, επέμεναν στο «μηδενικά στρατεύματα και μηδενικές εγγυήσεις». Και αυτό οδήγησε στο «μηδενικό αποτέλεσμα». Θα έπρεπε να είναι προφανές από την αρχή ότι μια τέτοια προσέγγιση δεν θα οδηγούσε ποτέ σε ένα αποτέλεσμα που θα είχε οφέλη για όλους.

Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία αυτή αποτελεί πλέον παρελθόν. Εδώ και έναν χρόνο σκεφτόμαστε και μελετάμε το τι μέλλει γενέσθαι, σε στενή συνεργασία με τους Τουρκοκύπριους, σύμφωνα με την έκκληση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Πρόσφατα μοιραστήκαμε το όραμά μας για το μέλλον της διαδικασίας επίλυσης με την κυρία Λουτ, την αξιωματούχο στην οποία ανέθεσε ο γενικός γραμματέας το καθήκον των διερευνητικών επαφών με τις δύο πλευρές για την Κύπρο και τους τρεις εγγυητές. Επειτα από τις επαφές της με τους άλλους δύο εγγυητές θα δώσει την αναφορά της στον γενικό γραμματέα.

Σε αυτήν τη φάση πιστεύουμε ότι θα ήταν καλή ιδέα για τις δύο πλευρές και τους εγγυητές να συζητήσουν ανεπίσημα τον δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσουμε και να συμφωνήσουμε επακριβώς στα θέματα που θα διαπραγματευθούμε. Χρειάζεται να κατανοήσουμε τις γενικές αρχές μιας μελλοντικής συμφωνίας. Πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε μελλοντική διαδικασία θα πρέπει να βασιστεί στη σημερινή πραγματικότητα στο νησί και στην εμπειρία που αποκομίσαμε από παλαιότερες διαπραγματεύσεις. Μια τέτοια διαδικασία πρέπει να αποσκοπεί σε ρεαλιστικές προσδοκίες και βιώσιμα αποτελέσματα.

Ας επανέλθουμε στο θέμα των ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Θα αντιταχθεί η Τουρκία σε έρευνες από την Ελλάδα και σε ποιες θαλάσσιες περιοχές;

Κατ’ αρχάς, η Τουρκία δεν αντιτίθεται σε οποιαδήποτε δραστηριότητα όσο δεν επηρεάζονται τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντά της. Σεβόμενες τη συμφωνία της Βέρνης του 1976, και οι δύο χώρες έχουν προσεκτικά αποφύγει την έρευνα καθώς και την εκμετάλλευση δραστηριοτήτων στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, η οποία δεν έχει ακόμα οριοθετηθεί, έως ότου βρεθούν βιώσιμες και περιεκτικές λύσεις σε όλα τα αλληλένδετα θέματα που προκύπτουν από το Αιγαίο.

Οσο για την Ανατολική Μεσόγειο, για διάφορους λόγους η λεκάνη αυτή έχει μετατραπεί σε περιοχή αστάθειας καθώς και περίπλοκων θεμάτων. Τα μαξιμαλιστικά και μη ρεαλιστικά σχέδια επιδεινώνουν περαιτέρω τα υφιστάμενα προβλήματα στην περιοχή. Εχω ήδη τονίσει τη θέση μας για το ζήτημα της Κύπρου στις προηγούμενες ερωτήσεις.

Περαιτέρω, ως η χώρα με τη μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία έχει νόμιμα δικαιώματα και ουσιώδη συμφέροντα στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Η Τουρκία έχει καταχωρίσει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο στον ΟΗΕ, τα δυτικά τερματικά σημεία της οποίας συνδέονται με τη μελλοντική λύση των διαφωνιών για το Αιγαίο. Μάλιστα, οι περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας δεν έχουν οριοθετηθεί ακόμα μεταξύ όλων των παράκτιων μερών στην Ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα. Αρα, ούτε τα μονομερή βήματα ούτε οι άκυρες διμερείς συμφωνίες ούτε τα μαξιμαλιστικά σχέδια μπορεί να έχουν οποιαδήποτε νομική επίπτωση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας και στη δικαιοδοσία βάσει του διεθνούς δικαίου για την υφαλοκρηπίδα της. Εν τέλει, μια ξεκάθαρη εικόνα των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας θα επιτευχθεί μόνο μέσω μιας δίκαιης οριοθέτησης μεταξύ όλων των μερών. Οπως στο παρελθόν, έτσι και σήμερα, η Τουρκία είναι έτοιμη να στηρίξει πλήρως την προσπάθεια για δίκαιη και ειρηνική επίλυση του θέματος.

Η Τουρκία ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα της στην Ανατολική Μεσόγειο. Κανένα ξένο κράτος, εταιρεία ή όχημα δεν μπορεί να πραγματοποιήσει μη εγκεκριμένη ερευνητική ή επιστημονική δράση στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες περιοχές που βρίσκονται πάνω της. Υπό αυτή την έννοια, η Τουρκία σύντομα θα ξεκινήσει τις δικές της δραστηριότητες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις περιοχές όπου διαθέτει τη θαλάσσια δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς και στη Μαύρη Θάλασσα.

Ισχύει ακόμα το casus belli για την Τουρκία σχετικά με το θέμα των 12 μιλίων;

Η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε ομόφωνα τη διακήρυξη αυτή στις 8 Ιουνίου 1995. Ηταν αντίδραση στην απόφαση που υιοθέτησε η Βουλή των Ελλήνων την 1η Ιουνίου 1995, η οποία εξουσιοδοτούσε την ελληνική κυβέρνηση να επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, όταν το θεωρήσει σκόπιμο.

Για κάθε δράση υπάρχει μια αντίδραση. Αυτός είναι ένας παγκόσμιος νόμος της φυσικής.

Αρα, η διακήρυξη της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης χρησίμευσε ως πολιτική προειδοποίηση εκ των προτέρων. Δεν είναι διακήρυξη πολέμου (casus belli), όπως σκοπίμως διαστρεβλώθηκε στην Ελλάδα.

Με τη διακήρυξη της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ξεκαθαρίσαμε απολύτως τη θέση μας για το εύρος των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο καθώς και την αποφασιστικότητά μας να προασπίσουμε τα νόμιμα και ουσιώδη δικαιώματα και συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο. Δεν έχει υπάρξει αλλαγή στη θέση της Τουρκίας.

Σε τι κατάσταση βρίσκεται η Τουρκία με τη μεταναστευτική κρίση; Είναι ακόμα σε ισχύ η συμφωνία του Μαρτίου του 2016;

Η παράνομη μετανάστευση αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα και έχει παγκόσμιες επιπτώσεις. Οι λύσεις βρίσκονται πέραν των μέσων μιας απλής χώρας και απαιτούν διεθνές μοίρασμα του βάρους. Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι όλες οι χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν σε κοινές προσπάθειες προκειμένου να εμποδίσουμε αλλά και να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που προκαλεί η παράνομη μετανάστευση.

Η Τουρκία, με άποψη και αποφασιστικότητα να εμποδίσει την παράνομη μετανάστευση, έχει ενισχύσει τους συνοριακούς ελέγχους, έχει εντείνει τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών επιβολής νόμου, έχει αυξήσει τα πρόστιμα για τους λαθροδιακινητές, προετοιμάζοντας το Σχέδιο Δράσης για τη Διακίνηση Παράνομων Μεταναστών. Εχει ξεκινήσει επιχειρήσεις για τη διάλυση των δικτύων των λαθροδιακινητών και έχει εντείνει τη δράση της τουρκικής Ακτοφυλακής και τη χωρητικότητα των κέντρων.

Δεδομένης της περίπλοκης και διασυνοριακής φύσης της παράνομης μετανάστευσης, η διεθνής συνεργασία και αλληλεγγύη είναι απαραίτητες για την εξεύρεση λύσης. Η Τουρκία επειδή έχει κατανοήσει τις παραμέτρους συμμετέχει σχεδόν σε κάθε διεθνή και περιφερειακή δραστηριότητα για το θέμα αυτό.

Λόγω των μεγάλων προσπαθειών της Τουρκίας, το 2017 περισσότεροι από 175.000 και έως τον Αύγουστο του 2018 σχεδόν 142.000 παράνομοι μετανάστες ταυτοποιήθηκαν. Επίσης, έως τον Αύγουστο του 2018, έχουν συλληφθεί 3.013 λαθροδιακινητές.

Η Τουρκία είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τις προσπάθειές της κατά της παράνομης μετανάστευσης και αναμένει ακόμα μεγαλύτερη υποστήριξη και συνεργασία από τη διεθνή κοινότητα.

Η Τουρκία είχε τρεις κύριους στόχους όταν πρότεινε τη συμφωνία της 18ης Μαρτίου: να αποφευχθεί η απώλεια ζωών στο Αιγαίο, να διαλυθούν τα δίκτυα διακίνησης παράνομων μεταναστών και να αντικατασταθεί η παράνομη μετανάστευση με νόμιμη.

Ενώ καθημερινά οι παράνομοι μετανάστες που έφθαναν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2015 ήταν 7.000, χάρη στην αποφασιστική δράση της Τουρκίας αυτοί οι αριθμοί μειώθηκαν σε λιγότερους από 50. Εάν η Τουρκία δεν είχε προτείνει τη συμφωνία της 18ης Μαρτίου, περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο παράνομοι μετανάστες θα είχαν εισέλθει σε έδαφος της ΕΕ από το 2016.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου, η επιστροφή παράνομων μεταναστών από τα νησιά και ο μηχανισμός «ένας προς έναν» λειτουργεί κανονικά. Μέχρι στιγμής έχουμε πάρει πίσω 1.681 παράνομους μετανάστες από τα νησιά, ενώ 14.998 Σύροι από την Τουρκία έχουν επανεγκατασταθεί στην ΕΕ.

Τώρα είναι σειρά της ΕΕ να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της που προκύπτουν από τη συμφωνία της 18ης Μαρτίου. Η απελευθέρωση της βίζας για τους τούρκους πολίτες, η ενεργοποίηση του Σχεδίου Εθελοντικής Ανθρωπιστικής Εισόδου, η κατανομή της δεύτερης δόσης των 3 δισ. ευρώ για τους σύρους πρόσφυγες, το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας καθώς και η επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης είναι μεταξύ των δεσμεύσεων της ΕΕ που ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί.

Εάν η Τουρκία διακόψει τις τεράστιες προσπάθειές της, το Αιγαίο θα γίνει για άλλη μία φορά διάδρομος παράνομων μεταναστών.

Τι περιμένετε από τη Σύνοδο Κορυφής στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ Ρωσίας, Γερμανίας, Γαλλίας και Τουρκίας τον Σεπτέμβριο;

Κύριος στόχος μας είναι να επιτύχουμε τη σύγκλιση της διεθνούς κοινότητας προκειμένου να βρεθεί βιώσιμη πολιτική λύση στην κρίση στη Συρία. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να καθιερώσουμε μια λειτουργική σύνδεση μεταξύ των διαδικασιών της Αστανά, του Σότσι και της Γενεύης. Πιστεύουμε ότι η Σύνοδος στην Ιστανμπούλ θα διευκολύνει παραγωγικές διαβουλεύσεις μεταξύ των ηγετών μας. Φυσικά, η Σύνοδος αυτή θα αποτελέσει και μια ευκαιρία για να συζητηθούν και άλλα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Μια τεχνική συνάντηση με τη συμμετοχή των ομάδων από τις τέσσερις χώρες σχεδιάζεται για τις αρχές Σεπτεμβρίου ώστε να συζητηθούν οι προετοιμασίες της Συνόδου.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ευρώπης; Και μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, ιδιαίτερα έπειτα από την επιβολή κυρώσεων σε δύο τούρκους υπουργούς από τις ΗΠΑ;

Θα χαρακτήριζα τη σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ πολυπρόσωπη.

Η σπονδυλική στήλη αυτής της σχέσης είναι η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας. Η Τουρκία έχει επιλέξει τη συμμετοχή στην ΕΕ ως στρατηγικό στόχο. Βλέπουμε το μέλλον μας στην ΕΕ. Δυστυχώς, η διαδικασία της ένταξής μας σήμερα έχει πολιτικοποιηθεί υπερβολικά. Κατά καιρούς ακούμε φωνές από την ΕΕ που υποστηρίζουν μια «ειδική συνεργασία» μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Εχουμε ήδη μια πολύ ιδιαίτερη συνεργασία με την ΕΕ. Ο βασικός μας στόχος είναι η πλήρης ένταξη. Η Τουρκία και η ΕΕ πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από συνεργάτες για το καλύτερο μέλλον της Ευρώπης.

Πρόσφατες προκλήσεις έχουν αποδείξει μετ’ επιτάσεως ότι η Τουρκία και η ΕΕ μοιράζονται μια κοινή γεωγραφική μοίρα. Εχουν αποδείξει επίσης ότι εάν δημιουργήσουμε ένα κλίμα ειλικρινούς συνεργασίας, μπορούμε να επιτύχουμε μεγάλη διαφορά. Εχοντας συνεργαστεί, σώσαμε χιλιάδες ζωές και προσφέραμε ασφαλείς και αξιοπρεπείς ζωές για εκατομμύρια. Αυτή η αλληλεξάρτηση μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο θα οικοδομήσουμε τις μελλοντικές μας σχέσεις.

Παρ’ όλα αυτά, η σχέση μας με την ΕΕ δεν είναι και δεν θα πρέπει να βασιστεί μόνο στη διαχείριση κρίσεων. Θα πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε ένα όραμα που απαιτεί βαθύτερη συνεργασία και δεσμεύσεις.

Καθώς η Τουρκία έχει γίνει μια περιφερειακή δύναμη και άρχισε να παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των διεθνών προκλήσεων, οι σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ έχουν επεκταθεί σε νέους τομείς. Συνεργαζόμαστε σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και η οικονομία. Η Τουρκία έχει πολύτιμες δυνατότητες και συμβάλλει στην ΕΕ σε αυτούς τους καίριους τομείς εδώ και δεκαετίες.

Από την άλλη, την 1η Αυγούστου 2018, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ αποφάσισε να επιβάλει κυρώσεις στους δύο υπουργούς μας για την κράτηση και σύλληψη ενός ατόμου, που είναι αντικείμενο δικαστικής διαδικασίας στην Τουρκία. Αυτή η απόφαση παραβλέπει τις αρχές των κανόνων δικαίου και της δικαστικής ανεξαρτησίας.

Αντιδράσαμε σε αυτή την απόφαση και ανακοινώσαμε την επιβολή κυρώσεων σε δύο αμερικανούς υπουργούς.

Η Τουρκία πιστεύει ότι η προτεραιότητα για την επίλυση προβλημάτων κάθε είδους στις διεθνείς σχέσεις θα πρέπει να αποδοθεί στον διάλογο και στη διαπραγμάτευση. Η γλώσσα των απειλών δεν είναι αποδεκτή μεταξύ των συμμάχων. Σε αυτό το πλαίσιο, εργαζόμαστε σκληρά και με καλή πίστη για να επιλύσουμε τα σημερινά προβλήματα με τις ΗΠΑ.

Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ δεν είναι μόνο σημαντικές για τα συμφέροντα των δύο χωρών αλλά και για τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα. Ελπίζουμε ότι τα προβλήματα θα επιλυθούν με κοινή λογική και καλή θέληση.

Πιστεύετε ότι η κατάσταση της οικονομίας στην Τουρκία θα οδηγήσει τη χώρα να ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ, όπως έγινε με την Ελλάδα πριν από οκτώ χρόνια;

Τα τελευταία 15 χρόνια η τουρκική οικονομία δοκιμάστηκε σε πολλές περιπτώσεις και έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά της.

Αυτό αποδείχθηκε και μετά την πρόσφατη διεθνή οικονομική κρίση.

Η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 5,8% κατά μέσο όρο την περίοδο 2002-2017.

Η αντοχή της τουρκικής οικονομίας προκύπτει από τις οικονομικές / δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που γίνονται στην Τουρκία τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Ο υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας πρόσφατα διεξήγαγε τηλεδιάσκεψη με ήδη υπάρχοντες αλλά και πιθανούς νέους ξένους επενδυτές. Δώσαμε ξεκάθαρα μηνύματα και εγγυήσεις για την αφοσίωσή μας στις αρχές της ελεύθερης οικονομίας.

Η δημοσιονομική πειθαρχία, οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς αποτελούν τις μόνιμες κατευθυντήριες γραμμές της τουρκικής οικονομίας.

Η κυβέρνησή μας και οι αρμόδιες Αρχές έχουν ήδη εφαρμόσει επαρκή μέτρα για να αντιμετωπίσουν την ευμετάβλητη κατάσταση στις ισοτιμίες και τις αγορές.

Επίσης ελήφθησαν μέτρα από την Κεντρική Τράπεζα της Δημοκρατίας της Τουρκίας και την Αρχή Κανονισμών και Επίβλεψης των Τραπεζών (BDDK).

Στοχεύουμε σε περισσότερη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω νέων μακροπρόθεσμων εποπτικών μέτρων και αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής.

Ολα τα υπουργεία μας και οι κυβερνητικές υπηρεσίες έχουν οδηγίες να ακολουθήσουν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εξοικονόμησης.

Ο τουρκικός τραπεζικός τομέας είναι από τους πιο ισχυρούς στον κόσμο, ικανός να διαχειριστεί τις σημερινές διακυμάνσεις. Δεν θα διστάσουμε να παράσχουμε υποστήριξη στον τραπεζικό τομέα, εάν χρειαστεί. Η Τουρκία δεν σκοπεύει να ζητήσει οικονομική βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι προσπάθειές μας να προσελκύσουμε άμεσες ξένες επενδύσεις συνεχίζονται όπως πριν. Ενα καλά υπολογισμένο σύστημα επενδυτικών κινήτρων περιμένει τους ξένους επενδυτές. Είναι η σωστή ώρα για εκείνους να εισέλθουν στην αγορά της Τουρκίας ή να ενισχύσουν την παρουσία τους.