Μπετόβεν. Σονάτες και παραλλαγές για πιάνο, Γιαν Μπάρτος, Supraphon, 2 CD

Ο Γιαν Μπάρτος εισέβαλε με ορμή στη διεθνή μουσική σκηνή. Επειτα από μια πολύ ενδιαφέρουσα «εισαγωγή» παίζοντας κοντσέρτα του Μότσαρτ πριν από λίγο καιρό, τώρα επιστρέφει με έργα του Μπετόβεν για σόλο πιάνο που αντιπροσωπεύουν το πλήρες εξελικτικό του φάσμα και στα οποία περιλαμβάνεται και το «ιερό δισκοπότηρο» του συνόλου του σχετικού ρεπερτορίου: η τελευταία σονάτα op. 111. Τολμηρή και η επιλογή των έργων ή τουλάχιστον ορισμένων εξ αυτών, τολμηρή και η απόφασή του να αναμετρηθεί διαμιάς με το σύνολο ουσιαστικά της γραφής του Μπετόβεν για πιάνο, που δεν αντικατοπτρίζει μόνο το έργο του ίδιου του συνθέτη, αλλά και την πρόοδο που αυτός επέφερε στη μουσική γραφή καθώς οι ερμηνευτικές και πνευματικές απαιτήσεις εξελίσσονται ανάλογα. Ο Μπάρτος έχει προφανώς πλήρη συνείδηση όλων αυτών, καθώς και των δυνατοτήτων του να αντεπεξέλθει με επιτυχία. Το αποτέλεσμα είναι ερμηνείες που πατούν πολύ γερά στα έργα, ταυτόχρονα ισχυρές και ευαίσθητες, τόσο όσο να μη χρειάζεται κανείς να σκεφτεί τίποτα όταν τις ακούει. Δεν ήρθαν για να φύγουν. Από την πρώτη στιγμή γίνεται αντιληπτό ότι αποτελούν προσθήκη στα όσα έχουν αφήσει πίσω τους πολύ μεγάλοι ομότεχνοί του του παρελθόντος. Συγκεντρωμένος στην ουσία, αδέσμευτος από προερμηνευτικές θεωρήσεις που συνιστούν αυτοσκοπό, ο Μπάρτος χτίζει έναν Μπετόβεν που φέρει το μεγαλύτερο από όλα τα χαρίσματα τα οποία απαιτεί ειδικά αυτή η μουσική: πείθει. Με όλα όσα αυτό προϋποθέτει για να συμβεί και τα οποία δύσκολα, ειδικά σήμερα, συναντά κανείς. Αν διαβάσει κανείς τα υπερθετικά σχόλια των δασκάλων του, όπως του Αλφρεντ Μπρέντελ, πριν ακούσει τον Μπάρτος να παίζει, έχει την αίσθηση ότι ενυπάρχει μια κάποια υπερβολή. Μόλις όμως τον ακούσει, καταλαβαίνει αμέσως τι πραγματικά συμβαίνει.

Σούμπερτ. Οκτέτο, Οκτέτο της Δρέσδης, Profil

Η ιστορία της μουσικής ερμηνευτικής γράφεται συχνά μέσα από παράξενους δρόμους. Αυτό συνέβη και εδώ: ήταν σε μια περιοδεία στο Χονγκ Κονγκ πριν από λίγα χρόνια όταν τα πρώτα όργανα της αρχαιότερης και, για πολλούς, ίσως της σημαντικότερης ορχήστρας του κόσμου, της Στατσκαπέλε της Δρέσδης, αποφάσισαν να παίξουν για πρώτη φορά και ένα πρόγραμμα μουσικής δωματίου στο περιθώριο των συναυλιών της ορχήστρας. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Οκτέτο της Δρέσδης. Και τώρα πραγματοποιεί μια εκπληκτική επίδειξη μουσικής ισχύος με τη ζωντανή ηχογράφηση του Οκτέτου του Σούμπερτ. Εργο από τα πιο σημαντικά του είδους του, προάγγελος της Μεγάλης Συμφωνίας, σύμφωνα με τον ίδιο τον Σούμπερτ, το Οκτέτο αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ερμηνευτικές προκλήσεις στο σύνολο της μουσικής δωματίου. Το να ακούει κανείς αυτούς τους σπουδαίους μουσικούς να το ερμηνεύουν είναι μια εμπειρία εντελώς ιδιαίτερη. Ο μοναδικός ήχος της Στατσκαπέλε είναι αμέσως αναγνωρίσιμος – λογικό, καθώς, ουσιαστικά, οι ίδιοι αυτοί μουσικοί είναι που διασφαλίζουν περισσότερο από κάθε άλλον τη μακρά ιστορική συνέχειά του (η ορχήστρα διαθέτει μία από τις πιο απαιτητικές μουσικές ακαδημίες στον κόσμο, μέσα από την οποία προέρχεται το μεγαλύτερο τμήμα των μουσικών της, διασφαλίζοντας έτσι τις μοναδικές αρετές της). Επιπλέον, το δέσιμο αυτών των μουσικών, ειδικά των πρώτων αναλογίων, είναι τέτοιο μέσα από τη δουλειά τους στην ορχήστρα, που πέραν της ίδιας της αξίας που ο καθένας εξ αυτών έχει, ως σύνολο δεν έχουν να ζηλέψουν το παραμικρό από τα πιο άρτια του είδους που είναι αφιερωμένα αποκλειστικά σε αυτόν τον σκοπό. Οσο για την αιωνίως καινοτόμο, ιδιοφυή αυτή μουσική, είναι κάτι σαν τον αέρα που αναπνέουν: ζουν μαζί της από τα νεανικά τους χρόνια. Και όλα αυτά μπορεί να τα ακούσει κανείς εδώ να ξετυλίγονται ζωντανά μπροστά του.