Η πρωτιά της Σιγκαπούρης στους πίνακες του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των 15χρονων μαθητών στα μαθηματικά, την ανάγνωση και τις επιστήμες (PISA) είναι γνωστή. Αποδιδόταν όμως συνήθως στο παραδοσιακό παιδαγωγικό σύστημα της χώρας, με τους καθηγητές να έχουν το γενικό πρόσταγμα, κι έτσι δεν ενδιέφερε ιδιαίτερα τους οπαδούς πιο φιλελεύθερων μοντέλων, όπως το φινλανδικό, που ενθαρρύνουν τους μαθητές να μαθαίνουν μόνοι τους. Ωσπου η χώρα ήρθε πρώτη και σε δύο νέες αξιολογήσεις της PISA. Η μία αφορούσε τη συλλογική επίλυση προβλημάτων. Η άλλη, τον βαθμό ικανοποίησης των μαθητών από τη ζωή τους.

Η Σιγκαπούρη απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1965. Είχε λίγους φίλους κι ακόμη λιγότερους φυσικούς πόρους. Πώς κατάφερε λοιπόν να γίνει ένα μεγάλο εμπορικό και χρηματοπιστωτικό κέντρο και ταυτόχρονα να έχει τα καλύτερα σχολεία του κόσμου; «Επενδύσαμε στον μοναδικό φυσικό πόρο που είχαμε», λέει ο πρωθυπουργός της στον «Εκόνομιστ». «Στο ανθρώπινο δυναμικό».

Αν η Ελλάδα αλλάζει την προσέγγισή της για το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε φορά που αλλάζει ο υπουργός, η Σιγκαπούρη επενδύει στη μακροπρόθεσμη έρευνα. Δοκιμάζει εξαντλητικά τις μεταρρυθμίσεις προτού τις εφαρμόσει. Παρακολουθεί τις νέες ιδέες και αναπροσαρμόζει τα σχολικά εγχειρίδια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ετοιμάζεται τώρα να λάβει μέτρα για τη βελτίωση της δημιουργικότητας και τη μείωση των πιέσεων που ασκούνται στους μαθητές.

Αυτό είναι το ένα μάθημα που έχει να διδάξει στον υπόλοιπο κόσμο. Το δεύτερο είναι η μείωση και ταυτόχρονη εμβάθυνση του προγράμματος σπουδών και η προσπάθεια να προοδεύει όλη η τάξη στην απορρόφηση της διδακτέας ύλης. Οποια παιδιά μένουν πίσω κάνουν υποχρεωτικά έξτρα μαθήματα. Αυτή η προσέγγιση εφαρμόζεται με ιδιαίτερη έμφαση στα μαθηματικά, αφού έχει αποδειχθεί ότι αν ένα παιδί δεν καταλάβει από νωρίς τις βασικές αρχές των μαθηματικών, στη συνέχεια είναι σχεδόν αδύνατο να αναπληρώσει τα κενά, όσο καλό δάσκαλο κι αν έχει.

Το τρίτο μάθημα, σημειώνει ο «Εκόνομιστ», είναι η διατήρηση του υψηλού επιπέδου των καθηγητών, οι οποίοι παρακολουθούν 100 ώρες σεμιναρίων τον χρόνο προκειμένου να ενημερώνονται για τις τελευταίες παιδαγωγικές τεχνικές. Υποβάλλονται φυσικά σε ετήσια αξιολόγηση. Και πληρώνονται καλά! Το τίμημα είναι ο μεγάλος αριθμός των μαθητών στην τάξη (36, έναντι 24 στον ΟΟΣΑ). Γενική πεποίθηση είναι όμως ότι καλύτερα να έχεις μεγάλες τάξεις με καλούς καθηγητές, παρά μικρές τάξεις με μέτριους καθηγητές.

Το σύστημα έχει ατέλειες. Τα παιδιά φοιτούν σε διαφορετικά σχολεία μετά τα δώδεκα χρόνια τους ανάλογα με το αν έχουν υψηλές ή μέτριες φιλοδοξίες. Αυτό που συντελείται όμως στη Σιγκαπούρη είναι μια πραγματική σιωπηλή επανάσταση. Τώρα που ο κ. Γαβρόγλου σκέφτεται να αλλάξει και πάλι το εξεταστικό σύστημα, εισάγοντας «πράσινες» και «κόκκινες» ζώνες, ας ρίξει μια ματιά στους πρωταθλητές. Η αντιγραφή εδώ όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά και ενθαρρύνεται.