Λένε πως τα είδωλα δεν πεθαίνουν ποτέ, γιατί η παρουσία τους ξεπερνά τα όρια της ύλης, του σώματός τους. Αν είναι έτσι, τότε η κηδεία της Αρίθα Φράνκλιν ήταν αυτό ακριβώς που έπρεπε να είναι, ένα ακόμη επεισόδιο από την παρουσία της ανάμεσά μας: ένα γεγονός γεμάτο λάμψη, αγάπη, γυναίκες, μουσική, γκόσπελ και μόδα.

Η βαλσαμωμένη σορός της Αρίθα τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας Τσάρλς Χ. Ράιτ και την εκκλησία της, τη Νιου Μπέθελ στο Ντιτρόιτ, την πόλη που δεν εγκατέλειψε ποτέ. Η κοσμοσυρροή ήταν απίθανη, μεγαλύτερη κι από τις τιμές που είχε αποδώσει το μουσείο στη Ρόζα Πάρκς μετά τον θάνατό της.

Οσοι έσπευσαν να χαιρετίσουν τις τελευταίες μέρες της πάνω στη γη αντίκρισαν την Αρίθα που ξέρουν. Η βασίλισσα άφησε το σώμα της να κοιμηθεί μέσα σε ένα επίχρυσο φέρετρο 14 καρατίων με βελούδινη φόδρα στο χρώμα της σαμπάνιας και, φυσικά, δεν εμφανίστηκε δυο μέρες συνεχόμενα με το ίδιο σύνολο. Η ίδια δεν μιλούσε ποτέ για το θάνατό της, αλλά οι συγγενείς της ήξεραν πως ούτε νεκρή δεν θα εμφανιζόταν μπροστά στο κοινό της χωρίς τα λαμπερά ρούχα και αξεσουάρ που αγαπούσε. Την πρώτη μέρα φόρεσε ένα κατακόκκινο σύνολο με Λουμπουτέν γόβες από κόκκινο λουστρίνι. Τη δεύτερη μέρα ένα σιέλ φόρεμα και ασημένια πέδιλα. Την τρίτη μέρα επέλεξαν γι’ αυτήν ένα ροζ χρυσό σύνολο με λεπτομέρειες κεντημένης ροζ δαντέλας, ροζ μαργαριτάρια και ένα ακόμη ζευγάρι Λουμπουτέν, γεμάτο ροζ χρυσές παγέτες.

ΡΟΖ ΚΑΝΤΙΛΑΚ. Την Παρασκευή, η Αρίθα άλλαξε ξανά, αυτή τη φορά στα ολόχρυσα. Δεκάδες ροζ Κάντιλακ και χιλιάδες άνθρωποι στοιχίστηκαν γύρω από τον ναό Γκρέιτερ Γκρέις για μια κηδεία τόσο μεγαλειώδη όσο η διασημότερη πολίτις της αυτοκινητούπολης που γέννησε τη Μοτάουν. Η οικογένεια της Αρίθα Φράνκλιν έκανε σαφές ότι ήθελε μια θρησκευτική τελετή, όχι ένα σόου. Και ήταν πράγματι ένας τρυφερός αποχαιρετισμός, με κατάνυξη και θρησκευτικότητα, που διήρκεσε σχεδόν… οκτώ ώρες. Ο κολλητός της, ο Σμόκι Ρόμπινσον, την αποχαιρέτησε βουρκωμένος, ο Στίβι Γουόντερ έπαιξε μια προσευχή στη φυσαρμόνικά του, οι αγαπημένες της γκόσπελ χορωδίες έψαλαν αγγελικά και οι συνάδελφοι της, όπως η Τσάκα Καν, η Φέιθ Χιλ κι η Τζένιφερ Χάντσον, εκτός από μερικά από τα αγαπημένα μας τραγούδια της, τραγούδησαν ύμνους όπως το «Amazing Grace».

«ΑΤΡΟΜΗΤΗ». Προσωπικότητες της αφροαμερικανικής κοινότητας μοιράστηκαν μνήμες από το πώς χρησιμοποίησε την επιτυχία της για το καλό της κοινότητάς της. «Είχε λεφτά, αλλά δεν μπορούσε να αγοράσει ένα παγωτό» είπε δακρυσμένος ο αιδεσιμότατος Τζέσε Τζάκσον για την εποχή που η Αμερική αγαπούσε τη φωνή της Αρίθα αλλά όχι το χρώμα του δέρματός της. Ηταν τόσο ατρόμητη, είπε, που σε μια συναυλία που έδωσε με τον Χάρι Μπελαφόντε για να μαζέψει χρήματα για τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η αστυνομία εισέβαλε κι έριξε δακρυγόνα στη μικρή αίθουσα ενώ ήταν στη σκηνή, αλλά δεν μπόρεσε να τη σταματήσει να τραγουδάει. Μα τώρα, σοβαρά, ποιο αέριο θα μπορούσε να σταματήσει τη φωνή της;

ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ. «Τι κάνεις μωρό μου;» είχε ρωτήσει η Αρίθα τον Μπιλ Κλίντον την τελευταία φορά που μίλησαν. Εμφανώς συγκινημένος, θυμήθηκε την τελευταία φορά που είδε τη φίλη του Αρίθα να τραγουδά, καταβεβλημένη από τον καρκίνο. «Πάλι αδυνάτισα» του γκρίνιαξε. «Οταν ήρθα χάρηκα που ήταν ανοιχτό το φέρετρο, γιατί ήμουν περίεργος να δω τι θα φοράει πάλι» είπε και βούρκωσε γελώντας.

Ο Ομπάμα δεν ήταν εκεί, πολλοί μάλλον θα τον περίμεναν, σίγουρα αυτοί που θυμούνται να τον πιάνουν οι κάμερες δακρυσμένο σε ερμηνείες της, όπως αυτή στην ορκωμοσία του το 2009. Ο πρώτος μαύρος αμερικανός πρόεδρος βρισκόταν μαζί με τον Τζορτζ Μπους τζούνιορ στην κηδεία του Τζον ΜακΚέιν. Βρισκόταν δηλαδή σε μια ευγενή αποστολή: να εκπέμψει ένα σημαντικό μήνυμα σε μια χώρα σε κρίση. Δεν έλειψαν όμως κι από το Ντιτρόιτ, έστω και με τους γραπτούς επικηδείους τους που αναγνώστηκαν στην τελετή. Ο Ομπάμα τα είπε όλα με λίγες λέξεις: «Η Αρίθα εξύψωσε τους πολλούς, έδωσε δύναμη και ενέπνευσε τους αδύναμους, τους αδικημένους και όλους όσοι είχαν ανάγκη από λίγη αγάπη».

ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΠΑΣΤΟΡΑ. Ο πάστορας Τσαρλς Χ. Ελις έγινε, άθελά του, το πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο της τελετής – και αν σε συζητάνε σε μια κηδεία, μάλλον δεν είναι για καλό. Ο κάπως ενθουσιώδης ιεροκήρυκας αγκάλιασε έναν έναν τους τραγουδιστές που συμμετείχαν στο tribute της Αρίθα Φράνκλιν. Οταν ήρθε η ώρα της Αριάνα Γκράντε να ερμηνεύσει το «You make me feel like a natural woman», την υποδέχτηκε με ένα σαχλό αστείο κι άφησε τα χέρια του να παρακάνουν βόλτα κοντά στο στήθος της. Αν και ο πάστορας απολογήθηκε λέγοντας πως έγινε εκ παραδρομής, πολλοί σχολιαστές έσπευσαν να τα ρίξουν στην παθούσα, κατηγορώντας την ότι προκάλεσε με το πολύ κοντό φόρεμά της. Αυτοί που χάνουν το αντρικό χέρι αλλά μετράνε τον ποδόγυρο, μάλλον δεν κατάλαβαν ποιας γυναίκας την κηδεία παρακολουθούσαν. Συμβαίνουν αυτά.