Φρέναρε περισσότερο η οικονομία στο δεύτερο τρίμηνο του 2018, με την ιδιωτική κατανάλωση να παραμένει καθηλωμένη και τις επενδύσεις να σημειώνουν νέα βουτιά. Το ΑΕΠ μεγεθύνθηκε μόνο κατά 0,2% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 1,8%, μια αύξηση που προήλθε κυρίως από την αύξηση των εξαγωγών και όχι από την κατανάλωση, και κυρίως από την προσέλκυση επενδύσεων που αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο.

Η κυβέρνηση ποντάρει πλέον στο τρίτο, καλό, τρίμηνο που περιλαμβάνει τους τουριστικούς μήνες για να επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη 2,3% φέτος, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, αν και η Κομισιόν έχει κατεβάσει τον πήχη για φέτος στο 1,9%. Συνολικά στο πρώτο εξάμηνο η οικονομία κινήθηκε με ρυθμό αύξησης 2,15% και για να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη της κυβέρνησης για φέτος θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον 2,5% στο δεύτερο εξάμηνο του 2018.

Παρά το γεγονός ότι η οικονομία κινήθηκε για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο με θετικό πρόσημο, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι για ένα ακόμη τρίμηνο οι επενδύσεις αποτελούν βαρίδι για την ανάπτυξη. Οι ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 5,4% το δεύτερο τρίμηνο του έτους σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι, ενώ παρουσίασαν μηδενική μεταβολή έναντι του πρώτου τριμήνου του 2018. Για ένα ακόμη τρίμηνο οι επενδύσεις καταγράφουν μείωση, μετά την απογοητευτική εικόνα που εμφάνισαν στο πρώτο τρίμηνο του έτους καταγράφοντας πτώση 10,3%. Με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ανήλθαν στα 5,1 δισ. ευρώ, επέστρεψαν στο επίπεδο δηλαδή που κινούνταν την αντίστοιχη περίοδο του 2016 και του 2017.

 

Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ. Η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει αναιμική. Στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, η κατανάλωση των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 1% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017, δηλαδή πολύ κάτω από τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, ενώ σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους ήταν παγωμένη.

ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ. Την αύξηση του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο στήριξαν κυρίως οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών που αυξήθηκαν κατά 9,4% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017. Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 7,2%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 12,2%. Σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,9% το τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου.

Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατέγραψαν αύξηση 4,3% από μείωση 3,1% που είχαν εμφανίσει στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν 1,7% και οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν 16,2%.

Σε απόλυτα νούμερα το ΑΕΠ έφτασε τα 45,340 δισ. ευρώ από 45,181 δισ. ευρώ που ήταν στο πρώτο τρίμηνο, ενώ όλα τα βλέμματα στρέφονται στις ταχύτητες που θα αναπτύξει η ελληνική οικονομία το επόμενο διάστημα. Για το 2019 ο πήχης έχει τοποθετηθεί στο 2,3%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και είναι πολύ πιθανό να παραμείνει έτσι και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2019 που θα κατατεθεί την 1η Οκτωβρίου στη Βουλή.

Τα στοιχεία για το ΑΕΠ αναμένεται να παίξουν ουσιαστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για τη δημοσιονομική πολιτική που θα ακολουθηθεί το επόμενο διάστημα και τα περιθώρια ευελιξίας που θα υπάρξουν για παροχές.

Είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει τα νούμερα για την πορεία του ΑΕΠ ενόψει των συζητήσεων με τους δανειστές, οι οποίοι επιστρέφουν στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας. Το οικονομικό επιτελείο θα υποστηρίξει κατά τις διαπραγματεύσεις ότι το πλεόνασμα θα κινηθεί πάνω από το 4% του ΑΕΠ, τόσο το 2018 όσο και το 2019. Σε αυτή την περίπτωση, δημιουργείται ένα δημοσιονομικό περιθώριο της τάξεως των 900 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η καταβολή έκτακτου μερίσματος μέσα στον Δεκέμβριο. Στο ίδιο μοτίβο, το οικονομικό επιτελείο θα επιχειρηματολογήσει ότι αντίστοιχος δημοσιονομικός χώρος, της τάξεως των 800-900 εκατ. ευρώ, δημιουργείται και για το 2019, επομένως μπορεί να χρηματοδοτήσει το πακέτο παροχών και ελαφρύνσεων που θα παρουσιάσει στη ΔΕΘ ο Αλέξης Τσίπρας.

Σε κάθε περίπτωση, νούμερο ένα για την κυβέρνηση που κινείται σε ρότα εκλογών είναι οι συντάξεις. Πολλοί υπουργοί έχουν προεξοφλήσει ότι θα αποφευχθεί το μαχαίρι στις συντάξεις από τον ερχόμενο Ιανουάριο. Αυτό βέβαια πρέπει να το πουν οι δανειστές και συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που θα κάνει φύλλο και φτερό τα στοιχεία με την πορεία των βασικών μεγεθών του προϋπολογισμού και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας. Από την πλευρά του ΔΝΤ όμως τα μηνύματα που έρχονται δεν είναι τόσο αισιόδοξα. Από τον περασμένο Ιούνιο, ο Πίτερ Ντόλμαν, επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου, είχε δώσει το στίγμα για την τύχη των συντάξεων προτάσσοντας τη μεταρρυθμιστική διάσταση των προνομοθετημένων περικοπών. Πληροφορίες αναφέρουν πως με αυτήν τη θέση θα επανέλθει στην Αθήνα στις 12 Σεπτεμβρίου, μετέχοντας στην πρώτη μεταμνημονιακή αποστολή ενισχυμένης εποπτείας. Οι πιέσεις που θα ασκήσει το ΔΝΤ επικεντρώνονται στην ανάγκη υλοποίησης μεταρρυθμίσεων.

Το πόσο θα μετρήσει η γνώμη του ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις του Σεπτεμβρίου θα φανεί αφού τον πρώτο ρόλο στη μεταμνημονιακή εποπτεία της Ελλάδας έχει η Κομισιόν. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής της αποστολής της Κομισιόν, έχει λάβει εντολές να τηρήσει «ευέλικτη» στάση στον βαθμό όπου δεν διαταράσσεται ο στόχος για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2019. Ο ESM από την πλευρά του μέχρι τώρα έχει εκπέμψει αυστηρά μηνύματα τήρησης των συμφωνηθέντων, ενώ η ΕΚΤ τηρεί πιο ουδέτερη στάση.