Σε οικονομική ασφυξία έχουν περιέλθει τα Κατεχόμενα της Κύπρου λόγω της κρίσης που μαστίζει την Τουρκία και της συνεχούς κατάρρευσης της τουρκικής λίρας. Το βόρειο κατεχόμενο τμήμα της Μεγαλονήσου είναι απολύτως εξαρτώμενο οικονομικά από την Αγκυρα, η οποία είναι και η μοναδική χώρα που το αναγνωρίζει ως κράτος. Οι κάτοικοί του υποφέρουν, οι μισθοί τους περικόπτονται ή δεν καταβάλλονται, ο πληθωρισμός καλπάζει, η αγοραστική τους δύναμη έχει μειωθεί δραματικά και έχουν φτάσει στο σημείο να εξετάζουν να αντικαταστήσουν την τουρκική λίρα στις συναλλαγές τους είτε με τη στερλίνα είτε με το ευρώ.
Η κατάσταση είναι απελπιστική και, όπως αναφέρουν οι ειδικοί στη Λευκωσία, αν μπορούσαν να αποφασίσουν οι Τουρκοκύπριοι θα χρησιμοποιούσαν είτε τη βρετανική στερλίνα, η οποία είναι ακόμα το νόμισμα των παράλληλων συναλλαγών, είτε το ευρώ, που τους συνδέει με την οικονομία των ελεύθερων περιοχών και κάνει πιο ομαλή τη μετάβαση σε μια ενιαία οικονομία μέσω της λύσης του Κυπριακού. Δεν έχουν όμως τη δυνατότητα να επιλέξουν εκείνο που τους συμφέρει, διότι η τουρκική κατοχή, σε ορισμένα τουλάχιστον θέματα, είναι και για αυτούς ιδιαίτερα επιβλαβής. Η πλειονότητα των φοιτητών στα Κατεχόμενα είναι τούρκοι πολίτες οι οποίοι χρησιμοποιούν ως κύριο νόμισμα την τουρκική λίρα, όπως επίσης και οι περισσότεροι τουρίστες προέρχονται από την Τουρκία. Αρα, σε περίπτωση υιοθέτησης άλλου νομίσματος, θα ήταν ένα ισχυρότατο πλήγμα για την οικονομία των Κατεχομένων, σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο που έχει αυτή η κατάσταση στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, σημειώθηκε ήδη μείωση στην κατανάλωση των αγορών των Τουρκοκυπρίων στα σουπερμάρκετ, στα φαρμακεία, στα είδη ρουχισμού κ.τ.λ.
ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ. Η κρίση έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο που ο «πρωθυπουργός» των Κατεχομένων Τουφάν Ερχιουρμάν ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την επιδότηση του γάλακτος για να μην αυξηθεί η τιμή του και την αποτροπή περαιτέρω αύξησης 41 κουρούς (υποδιαίρεση της τουρκικής λίρας, 1 τουρκική λίρα = 100 κουρούς). Ο Ερχιουρμάν επιμένει ότι μελετά μια σειρά από μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της νομισματικής κρίσης με την πτώση της τουρκικής λίρας. «Η μείωση των αποθεμάτων στο ταμείο σταθεροποίησης τιμών οδήγησε σε αύξηση 41 κουρούς στο πετρέλαιο, όμως προέβησαν σε νομικές ρυθμίσεις και η αύξηση αποτράπηκε» ανέφερε ο κ. Ερχιουρμάν. Ο κόσμος υποφέρει, οι τιμές τραβούν στην ανηφόρα και εκεί που ήταν φθηνότερες από τις ελεύθερες περιοχές, έχουν αυξηθεί. Ιδού μερικά παραδείγματα: Το πιο φθηνό τουρκικό ρύζι €1,35 το κιλό. Ρύζι πολυτελείας – έτοιμο γεύμα από Τουρκία 260 γραμμάρια €1,85. Καφές φίλτρου από Τουρκία 220 γραμμάρια €2,90. Κουκιά και φάβα μισό κιλό €1,40 έως €1,70. Τουρκοκυπριακό κοτόπουλο φτερούγες περίπου 250 γραμμάρια από €2,20 έως €2,40 η συσκευασία. Τουρκικής προέλευσης αναψυκτικό τύπου κόλα 40 έως 50 σεντ το τενεκεδάκι των 330 cl. Πλιγούρι από την Τουρκία 250 γραμμάρια 75 σεντ έως €1. Μακαρόνια από περίπου €1 έως €1,50 το συνηθισμένο πακέτο. Αυτές είναι μερικές ενδεικτικές τιμές σε μπακάλικα Τουρκοκυπρίων στην Πύλα (μεικτό χωριό με Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους).
Τώρα που είναι ακόμη καλοκαίρι στο νησί και υπάρχει και στα Κατεχόμενα τουρισμός η κατάσταση κρίνεται εξαιρετικά δύσκολη. Σκεφτείτε τι έχει να γίνει τον χειμώνα που σύντομα φτάνει και δεν θα έχει τουρισμό, λένε οι κάτοικοι: «Ζούμε σχεδόν όλοι εδώ και λίγες εβδομάδες από το μεγάλο ή το μικρό κομπόδεμα που είχαμε. Το βγάλαμε έξω, όπως μας είπε ο Ερντογάν. Μα δεν μας είπε τι θα γίνει όταν εξαντληθεί αυτό το κομπόδεμα» σημείωσε με έναν έξοχο προβληματισμό τουρκοκύπριος νεαρός.
Πιο ακριβά τα εξοπλιστικά προγράμματα
Για παράδειγμα, η συμφωνία για την απόκτηση ρωσικών S-400 αεροπορικών – αντιπυραυλικών συστημάτων είχε οριστικοποιηθεί σε 2,5 δισ. δολάρια, δηλαδή 8,75 δισ. τουρκικές λίρες. Σήμερα, το ίδιο συμβόλαιο θα κοστίσει στην Τουρκία 15,25 δισ. λίρες, περίπου 75% ακριβότερα! Ακόμα η Τουρκία αναμένεται να πληρώσει 97,6 δισ. τουρκικές λίρες, με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία, για την προγραμματισμένη αγορά 100 αεροσκαφών F-35, αντί 56 δισ. λιρών που είχε συμφωνηθεί.