Πόλεμος στη Συρία και πρόσφυγες, οικονομική κρίση και στήριξη, ανθρώπινα δικαιώματα και αποφυλάκιση κρατουμένων: μέσα από αυτό το ευρύ πλέγμα θεμάτων περνούν οι γερμανοτουρκικές σχέσεις. Εφτασαν στο ναδίρ με τις προεκλογικές επιθέσεις του Ερντογάν στη Γερμανία και την Ευρώπη. Αλλά η οικονομική κρίση, στην οποία μπήκε η Τουρκία, και ο ανοιχτός πόλεμος του Ερντογάν με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ υποχρεώνουν τον τούρκο πρόεδρο να στραφεί ξανά στην Ευρώπη – ελλείψει άλλων συμμάχων, καθώς το ΔΝΤ είχε στοχοποιηθεί προ καιρού από τον Ερντογάν.

Η αναζήτηση βοήθειας από την Ευρώπη περνάει μέσα από την ομαλοποίηση των σχέσεων της Αγκυρας με το Βερολίνο. Για τον στόχο αυτόν βρίσκεται από χθες στην Τουρκία ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας. Στα τέλη Σεπτεμβρίου είναι προγραμματισμένη επίσκεψη του προέδρου Ερντογάν στη Γερμανία.

Πριν από έναν χρόνο, τον Σεπτέμβριο του ’17, η καγκελάριος Μέρκελ στην τηλεοπτική της μονομαχία με τον Σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο Μάρτιν Σουλτς ζητούσε τη διακοπή των διαπραγματεύσεων για την τελωνειακή ένωση ΕΕ – Τουρκίας. Μεσολάβησαν προσεκτικά βήματα προσέγγισης με πρωτεργάτη τον υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου. Λίγες ημέρες μετά την επίσκεψη του τούρκου πρωθυπουργού Γιλντιρίμ στη Γερμανία, ακολούθησε η αποφυλάκιση του Ντενίς Γιουτσέλ και της Μέσαλε Τόλου, δύο προβεβλημένων δημοσιογράφων με διπλή, γερμανική και τουρκική, υπηκοότητα.

Η οικονομική κρίση της Τουρκίας έφερε πιο κοντά στο Βερολίνο την Αγκυρα. Με την πρώτη κατρακύλα της λίρας ο Ερντογάν τηλεφώνησε στις 15 Αυγούστου στην Ανγκελα Μέρκελ αναζητώντας τη βοήθεια της Γερμανίας και των Ευρωπαίων. Γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, εξαιτίας της μεγάλης έκθεσής τους στην Τουρκία, έχουν άμεσο συμφέρον να μην καταρρεύσει η οικονομία της χώρας. Δύο ημέρες μετά το τηλεφώνημα Ερντογάν – Μέρκελ, η πρόεδρος του συγκυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Αντρεα Νάλες τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της οικονομικής στήριξης της Τουρκίας για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Πολλούς υποστηρικτές δεν βρήκε η πρόεδρος του SPD και η κυβέρνηση του Βερολίνου ήταν πολύ πιο συγκρατημένη, ωστόσο τα βήματα σταδιακής ομαλοποίησης συνεχίζονται. Η καγκελάριος διαμήνυσε την περασμένη εβδομάδα ότι «η Γερμανία έχει συμφέρον για μια σταθερή, οικονομικά αναπτυσσόμενη και δημοκρατική Τουρκία». Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας αναχωρώντας χθες για την Αγκυρα τόνισε ότι η Γερμανία έχει «συμφέρον για εποικοδομητικές σχέσεις με την Τουρκία». Διευκρίνισε ωστόσο ότι «προς το παρόν δεν είναι θέμα των συνομιλιών η οικονομική βοήθεια στην Τουρκία». Για τη γερμανική κυβέρνηση, βασική προϋπόθεση για την επαναπροσέγγιση Βερολίνου – Αγκυρας είναι η αποφυλάκιση και των υπόλοιπων επτά γερμανών υπηκόων που κρατούνται για πολιτικούς λόγους σε τουρκικές φυλακές. Ο Τζεμ Ετζντεμιρ, πρώην πρόεδρος των Πρασίνων, κάλεσε τη γερμανική κυβέρνηση να ζητήσει την αποφυλάκιση όλων των πολιτικών κρατουμένων, «το μόνο έγκλημα των οποίων ήταν να κάνουν τη δουλειά τους ως δημοσιογράφοι και ως αντιπολίτευση». Ψηλά στην ατζέντα των συνομιλιών του γερμανού υπουργού Εξωτερικών με τον ομόλογό του Τσαβούσογλου και τον πρόεδρο Ερντογάν είναι οι εξελίξεις στη Συρία. «Πρέπει να αποτρέψουμε μια ανθρωπιστική καταστροφή στην Ιντλίμπ» είπε ο Χάικο Μάας ενόψει της αναμενόμενης επίθεσης των δυνάμεων του Ασαντ στο τελευταίο οχυρό των αντικαθεστωτικών ανταρτών στη Συρία. Στην ευρύτερη περιοχή της Ιντλίμπ ζουν τρία εκατομμύρια άμαχοι.