O «Αγαπημένος» των φεστιβάλ

Εν τέλει, για μια ακόμη φορά τα κατάφερε. Γιώργος Λάνθιμος. «The favourite». Ο τίτλος της τελευταίας ταινίας του, αλλά και ένα επίθετο που του ταιριάζει απόλυτα σε ό,τι αφορά την καλλιτεχνική πορεία του. Οχι ένα, αλλά δύο βραβεία για την ταινία του 45χρονου Ελληνα εφέτος στη Βενετία. Και πού ‘σαι ακόμα, αν με ρωτήσετε. Η ταινία αυτή έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Μυρίζει από μακριά Οσκαρ και θα είναι στα Οσκαρ, θυμηθείτε με.

Μπορεί τον Χρυσό Λέοντα να απέσπασε το «Roma» του Αλφόνσο Κουαρόν, μια ασπρόμαυρη, τεράστιας ευαισθησίας ταινία μέσω της οποίας ο μεξικανός σκηνοθέτης επιστρέφει στην παιδική του ηλικία στην Πόλη του Μεξικού, όμως ο μεγάλος θριαμβευτής του φετινού φεστιβάλ ήταν ο Γιώργος Λάνθιμος που με το «Favourite» έδωσε μια ταινία κοινού και συγχρόνως μια ταινία Τέχνης.

Το πρώτο βραβείο που ακούστηκε για την ταινία του Λάνθιμου διά στόματος του προέδρου της κριτικής επιτροπής Γκιγέρμο ντελ Τόρο ήταν για τη βρετανή ηθοποιό Ολίβια Κόλμαν, που από το περασμένο Σάββατο είναι η καλύτερη γυναίκα ηθοποιός του φετινού φεστιβάλ. Το περίμεναν όλοι. Η Κόλμαν πέτυχε τη γυναικεία ερμηνεία που συζητήθηκε περισσότερο, που άρεσε περισσότερο – μια βασίλισσα Αννα παρακμιακή αλλά την ίδια ώρα πονηρή, που βλέπει το σώμα της να σαπίζει αλλά δεν λέει να το βάλει κάτω. Γίνεται το «έπαθλο» δύο γυναικών, της Ρέιτσελ Βάις που παίζει την ευνοούμενή της σύμβουλο και της Εμα Στόουν, την υπηρέτριας που φιλοδοξεί να κερδίσει τη θέση της Βάις. Ενα γυναικείο τρίπτυχο που μπορεί να σε συνεπάρει, όπως συμβαίνει με όλη την ταινία.

Το δεύτερο βραβείο που ακούστηκε για το «Favourite» προκάλεσε ενθουσιασμό! «Το μεγάλο, μεγάλο, μεγάλο βραβείο της επιτροπής στο “Favourite”» είπε ο Ντελ Τόρο και η αίθουσα σείστηκε από το χειροκρότημα.

Μόνο μπράβο λοιπόν αξίζουν στον χρυσοχέρη Γιώργο Λάνθιμο, ο οποίος στον ευχαριστήριο λόγο του, πολύ σεμνά, πολύ λιτά, πολύ επαγγελματικά και χωρίς πολλά πολλά ευχαρίστησε όλη την παραγωγή της ταινίας και το φεστιβάλ που τη φιλοξένησε.

Ο άνθρωπος – βραβείο. Η επιτυχία του Γιώργου Λάνθιμου στα διεθνή φεστιβάλ δεν έχει προηγούμενο. Μετά την παρουσίαση της «Κινέτας», της πρώτης ταινίας που σκηνοθέτησε μόνος (είχε προηγηθεί ο «Καλύτερός μου φίλος» με τον Λάκη Λαζόπουλο), μετρά διαρκώς βραβεία. Ολα ξεκίνησαν το 2009 στις Κάννες όταν ο «Κυνόδοντας» κέρδισε το πρώτο βραβείο στο τμήμα Ενα Κάποιο Βλέμμα για να φτάσει αργότερα ώς τα Οσκαρ διεκδικώντας το ξενόγλωσσο.

Δύο χρόνια αργότερα, οι «Αλπεις» κερδίζουν το βραβείο σεναρίου (Λάνθιμος – Ευθύμης Φιλίππου) στη Βενετία και το 2015, στις Κάννες ο «Αστακός» βραβεύεται με το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής. Δεύτερη παρουσία ταινίας του Λάνθιμου στα Οσκαρ. Ο «Αστακός» κερδίζει υποψηφιότητα για το σενάριό του (η μόνη υποψηφιότητα που έχει ο ίδιος ο Λάνθιμος – και ο Φιλίππου – στα βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου).

Δύο χρόνια μετά και πάλι στις Κάννες, ο «Θάνατος του ιερού ελαφιού» το 2017 κερδίζει το βραβείο σεναρίου και πάλι για τον Λάνθιμο και τον Φιλίππου (το βραβείο δόθηκε εξ ημισείας στον «Θάνατο του ιερού ελαφιού» και στο «Δεν ήσουν ποτέ εδώ» της Λιν Ράμσεϊ).

Από τις 21 ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος της τελευταίας Μόστρα μόλις οι έξι βραβεύθηκαν και δύο από αυτές πήραν από δύο βραβεία! Η πρώτη ήταν το «Favourite» και η δεύτερη το «Nightingale»της Τζένιφερ Κεντ, το σκληρό οδοιπορικό μιας Ιρλανδής στην Τασμανία των αρχών του 19ου αιώνα όπου αναζητεί τους άγγλους στρατιώτες οι οποίοι δολοφόνησαν τον σύζυγο και το βρέφος της ενώ τη βίαζαν. Οδηγός της ένας πανέξυπνος νεαρός μαύρος (Μπαϊκάλι Γκαναμπάρ – βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι καλύτερου νέου ταλέντου), ο οποίος ξέρει πώς να επιβιώνει σε μια περίοδο που οι μαύροι της χώρας σκοτώνονταν για πλάκα στους δρόμους από τους λευκούς.

Ταινία – καταδίκη του ρατσισμού (θέμα άκρως επίκαιρο στις μέρες μας), αλλά και μια σημαία για τη γυναίκα, την οποία βλέπουμε να κάνει τα πρώτα βήματά της για να σηκώσει το ανάστημά της απέναντι στην πατριαρχική κοινωνία και σε μια εποχή πολύ πιο άγρια απ’ όσο την είχε παρουσιάσει η Τζέιν Κάμπιον στα «Μαθήματα πιάνου». Κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής

Στα υπόλοιπα βραβεία, όπως είχαν προβλέψει «ΤΑ ΝΕΑ», απαρατήρητη δεν πέρασε η ταινία «At eternity’s gate» του Τζούλιαν Σνάμπελ, για την οποία ο Γουίλεμ Νταφόε κέρδισε το Copa Volpi Ανδρικής ερμηνείας ως Βίνσεντ βαν Γκογκ, καθώς και το γουέστερν «Οι Αδελφοί Αδελφές» του Ζακ Οντιάρ, για το οποίο ο γάλλος σκηνοθέτης κέρδισε τον Αργυρό Λέοντα σκηνοθεσίας. Τέλος, οι αδελφοί Τζόελ και Ιθαν Κόεν κέρδισαν το βραβείο σεναρίου για το σπονδυλωτό γουέστερν τους «The ballad of Buster Scruggs».

Να σημειώσουμε, τέλος, άλλη μια ελληνική παρουσία στα βραβεία, εκείνη της σκηνοθέτριας Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη που ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στο τμήμα Orizzonti, όπου καλύτερη ταινία χρίσθηκε το «Kraben Rahu» του Ταϊλανδού Πουτιπόνγκ Απουνφένγκ.