«Αυτοί σε λίγο θα καταθέτουν στεφάνι στην Αμερικανική Πρεσβεία και θα κάνουν πορεία διαμαρτυρίας προς το Πολυτεχνείο». Το tweet είναι λίγο παλιό, αυγουστιάτικο, φέρει το χλευαστικό ψευδώνυμο – Lavrentis Beria – μιας γνωστής αντισυριζαϊκής περσόνας στα social media, αλλά αποδίδει κατά τον πιο εύστοχο (και… προφητικό) τρόπο τα τεκταινόμενα στη φετινή Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης. Είναι πράγματι ιλαροτραγικό να βλέπεις όλους αυτούς τους μπαρουτοκαπνισμένους λαϊκιστές, που έχουν κολλήσει τόσα ένσημα στην αντιαμερικανική τους σταδιοδρομία, να στέκονται σούζα ή να γλείφουν πατόκορφα τους «φονιάδες των λαών». Ανάλογη ξεφτίλα για λογαριασμό τους κανένας πολιτικός τους αντίπαλος, όσο και να το επιθυμούσε, δεν θα μπορούσε ποτέ να καταφέρει.
Μας είχε προϊδεάσει βεβαίως ο Πρωθυπουργός μας, όταν βρήκε να πει δυο καλά λόγια για τον πρόεδρο Τραμπ, λίγες μόλις ημέρες αφότου είχε παρευρεθεί στην κηδεία εκείνου του «κτηνώδους δικτάτορα» (κατά τον Τραμπ πάντα), του Φιντέλ Κάστρο. Εκτοτε βελτιώθηκαν σημαντικά τα αγγλικά του Τσίπρα κι επιδεινώθηκε η χαμέρπειά του απέναντι στους Γιάνκηδες. Το αμερικανικό ιππικό – λέγε με και «επενδύσεις» – φαντάζει πλέον στα μάτια του ως η μοναδική σανίδα σωτηρίας από την αναμενόμενη εκλογική συντριβή, χώρια από το γεγονός ότι το να έχει κάποιος μπάρμπα στην Ουάσιγκτον και να του επιδίδει τα διαπιστευτήριά του ως οσφυοκάμπτης, καταγεγραμμένα τουλάχιστον, δεν έβλαψε ποτέ και καμία πολιτική καριέρα. Οι όψιμοι φίλοι του Πρωθυπουργού μας, ιδίως από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, όσοι εν μια νυκτί αποφάσισαν να κλείσουν τις ομπρέλες τους εκλαμβάνοντας τις συριζαϊκές ροχάλες στα κεφάλια τους σαν ασήμαντο, αν όχι ευχάριστο ψιλόβροχο, δεν θα διστάσουν να εκθειάσουν τη realpolitik στροφή του Τσίπρα, μια ακόμη απόδειξη ότι έχει κόψει οριστικά τους δεσμούς του με την ιδεοληπτική Αριστερά – «δεν σας αρκεί ο Ιούλιος του 2015, αμάν πια, τι άλλο θέλετε;» – κι έχει ανεπιστρεπτί επιβιβαστεί στο τρένο της Σοσιαλδημοκρατίας. Είναι η παλιά μεγάλη παρεξήγηση ανάμεσα στον ρεαλισμό και στον κυνισμό. Σκόπιμο είναι να τη μνημονεύσουμε ακόμη μια φορά, αφού οι εν λόγω εθελότυφλοι δείχνουν ή θέλουν να δείχνουν ότι δεν την έχουν εμπεδώσει.
Ρεαλισμός στην πολιτική σημαίνει ν’ ακούς τα κελεύσματα των καιρών και να μην παραμένεις αγκυλωμένος στις ιδεολογικές σου προκαταλήψεις. Κυνισμός στην πολιτική σημαίνει να μην κουνάς ρούπι από τις ιδεολογικές σου προκαταλήψεις και να δικαιολογείς όλες σου τις – ενίοτε θεαματικές – κωλοτούμπες με στρεψοδικίες, σαν φτηνός δικολάβος μπροστά σε ακροατήριο ηλιθίων. Ο ρεαλισμός σέβεται τον ορθό λόγο και προσπαθεί να κλείσει την ψαλίδα με αυτόν, ενώ ο κυνισμός περιφρονεί τον ορθό λόγο βαθύτατα και αδιαφορεί εάν, όσο επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, η ψαλίδα όλο και ανοίγει και ανοίγει και ανοίγει… Η περίπτωση της Κατερίνας Νοτοπούλου είναι χαρακτηριστική. Εχουμε μια νέα κοπέλα που μας δηλώνει ότι προσλήφθηκε στην υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης, αλλά δεν δούλεψε ποτέ ως καθαρίστρια, μολονότι θα ένιωθε υπερήφανη εάν δούλευε. Με άλλα λόγια, κατάπιε την υπερηφάνειά της, έκανε την καρδιά της πέτρα και δεν δούλεψε στη δουλειά για την οποία προσλήφθηκε. Αυτός δεν είναι απλώς κυνισμός. Η αποδοχή του προϋποθέτει ότι βγήκες βόλτα και ξέχασες τον εγκέφαλό σου στο σπίτι.
Ο κυνισμός στην πολιτική θα μπορούσε να είναι μια ανεξάντλητη δεξαμενή καλαμπουριών, εάν το κακό που προκαλεί δεν ήταν τόσο διαβρωτικό και υποδόριο. Σε αντίθεση με τον ρεαλισμό που θέλγει, ο κυνισμός απωθεί. Προκαλεί αποστροφή για την πολιτική – κατ’ επέκταση για τον κοινοβουλευτισμό. Και από όλες τις κακές υπηρεσίες που έχει προσφέρει η κυβέρνηση, αυτή είναι ίσως η χειρότερη.