Η Ρωσία ξεκίνησε χθες τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, κοντά στα σύνορά της με την Κίνα, σε μια επίδειξη δύναμης που περιλαμβάνει κοινές ασκήσεις με τον κινεζικό στρατό. Περίπου 40.000 οχήματα, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες ρωσικά και κινεζικά άρματα μάχης, μαχητικά αεροσκάφη και περισσότεροι από 300.000 στρατιώτες παίρνουν μέρος σε αυτή τη συνεργασία των δύο μεγαλύτερων στρατιωτικών δυνάμεων της Ασίας, σε μια επίδειξη ισχύος.

Τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια από το 1981 και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που ονομάζονται Βαστόκ 2018 (Ανατολή 2018), είναι τα πρώτα τόσο μεγάλης έκτασης που δεν πραγματοποιούνται με μια χώρα του πρώην σοβιετικού μπλοκ και αποτελούν ισχυρό σημάδι του διευρυνόμενου στρατηγικού δεσμού μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου. Διεξάγονται σε μια περίοδο έντασης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, με το ΝΑΤΟ να ανακοινώνει ότι παρακολουθεί στενά τις ασκήσεις, όπως και οι ΗΠΑ που έχουν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού.

Η πρώτη φάση των γυμνασίων που θα διαρκέσει μία εβδομάδα συμπίπτει με τις συνομιλίες που ξεκίνησαν χθες στο Βλαδιβοστόκ οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Κίνας Βλαντίμιρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ μαζί με τους πρωθυπουργούς της Ιαπωνίας Σίνζο Αμπε και της Νότιας Κορέας Λι Νακ Γιον, στο περιθώριο διεθνούς οικονομικού φόρουμ. Το μήνυμα είναι σαφές: το σενάριο των γυμνασίων αφορά απαντήσεις σε επιθέσεις από εξωτερικούς εχθρούς. Περιλαμβάνει ανάπτυξη πρόσθετων δυνάμεων στην ανατολική πλευρά της Ρωσίας και τη συγκέντρωση των στόλων του Βορρά και του Ειρηνικού. Κύριος στόχος, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, είναι να δοκιμαστεί η ετοιμότητα στη μεταφορά δυνάμεων σε μεγάλες αποστάσεις, η συνεργασία πεζικού και ναυτικών δυνάμεων, καθώς και η βελτίωση στις διαδικασίες ελέγχου και διαταγών. Οι επόμενες φάσεις θα αφορούν τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά σενάρια. Αυτόν τον μήνα η Ρωσία διεξήγαγε μεγάλα ναυτικά γυμνάσια στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ τα μαχητικά της επανέλαβαν τους βομβαρδισμούς στην Ιντλίμπ της Συρίας, τον τελευταίο μεγάλο θύλακο ανταρτών που μάχονται τον πρόεδρο Ασαντ.

«Επί δεκαετίες η Κίνα θεωρούνταν από τη Μόσχα ως μια πιθανή απειλή. Ετσι, το να προσκληθούν οι Κινέζοι να συμμετέχουν δείχνει πως τώρα θεωρούνται σύμμαχοι εναντίον άλλων απειλών» παρατηρεί ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ από το τμήμα της Ρωσίας του Κέντρου Κάρνεγκι. Τα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, μήκους 4.200 χιλιομέτρων, ήταν αφορμή για πολλές αντιπαραθέσεις μεταξύ των δύο χωρών στη διάρκεια του 20ού αιώνα, που συχνά κατέληγαν σε τοπικές συγκρούσεις. Ομως τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτύξει ισχυρές εμπορικές, ενεργειακές και επενδυτικές σχέσεις, με κινεζικές τράπεζες να χρηματοδοτούν ρωσικά ενεργειακά σχέδια, με συμφωνίες για αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και πολλές επιχειρηματικές συμφωνίες. Ολο αυτό προωθείται και από προσωπική φιλία μεταξύ Σι και Πούτιν που έγινε πιο στενή μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων στη Μόσχα το 2014.

Οι αναλυτές θεωρούν τώρα πως τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο θέλουν να δείξουν ότι οι εμπορικοί πόλεμοι και οι κυρώσεις το μόνο που θα κάνουν είναι να τις σπρώξουν σε μεγαλύτερη συνεργασία. Επίσης δεν αποκλείουν σε μια ευαίσθητη περίοδο για τις προσπάθειες αποπυρηνικοποίησης της Κορεατικής Χερσονήσου η συμμετοχή της Κίνας στα γυμνάσια να προκαλέσει ανησυχία στις ΗΠΑ.

Ετοιμάζεται και το ΝΑΤΟ

Για τα μεγαλύτερα στρατιωτικά γυμνάσια των τελευταίων δεκαετιών ετοιμάζεται και το ΝΑΤΟ. Στην άσκηση «Trident Juncture» θα συμμετέχουν 40.000 στρατιώτες από 30 χώρες και θα διεξαχθεί από τη Φινλανδία και τη Βαλτική στα ανατολικά έως την Ισλανδία στα δυτικά. Η άσκηση θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου.