Διαθέτει μόλις 84 βουλευτές σε σύνολο 350 και είναι επικεφαλής μιας εύθραυστης, ετερόκλητης συμμαχίας. Ενδεχομένως ακριβώς για αυτούς τους λόγους ο Πέδρο Σάντσεθ, ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας, έχει βάλει σκοπό να μετατρέψει τη χώρα του σε ένα μεταρρυθμιστικό εργοτάξιο, προωθώντας μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ταυτότητα του Σοσιαλιστικού Κόμματος – και θα μπορούσαν να το βοηθήσουν στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν πιθανότατα την άνοιξη του 2019. Την πρώτη έκπληξη την έκανε επιλέγοντας 11 γυναίκες υπουργούς σε σύνολο 17 – αν και έχασε χθες μία, την υπουργό Υγείας Κάρμεν Μοντόν, που παραιτήθηκε μετά από καταγγελίες για παρατυπίες στον τρόπο με τον οποίο εξασφάλισε το μεταπτυχιακό της από το Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης. Σε κάθε περίπτωση, ο Πέδρο Σάντσεθ κοιτάζει μπροστά.
Η εκταφή της «μούμιας» του Φράνκο
Από τον θάνατο του Φράνκο, το 1975, δεν υπήρξε προοδευτική κυβέρνηση στην Ισπανία που να μην τάχθηκε υπέρ της εκταφής των λειψάνων του από το αμφιλεγόμενο μνημείο της Κοιλάδας των Πεσόντων, κοντά στη Μαδρίτη. Κανείς δεν είχε όμως τολμήσει να πάει πιο πέρα. Μέσω νομοθετικού διατάγματος, ο Σάντσεθ κατέστησε το βήμα αυτό προτεραιότητα. «Μέχρι τον Δεκέμβριο, ο δικτάτορας θα αναπαύεται σε ιδιωτικό κοιμητήριο» υποσχέθηκε. Ακόμα και η Δεξιά και η Εκκλησία γνωστοποίησαν πως δεν πρόκειται να αντιταχθούν.
Ο διάλογος με τους καταλανούς αυτονομιστές
Τα δύο τελευταία χρόνια της πρωθυπουργίας Ραχόι, οι γέφυρες ανάμεσα στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη είχαν κοπεί – καμία επαφή δεν υπήρξε ανάμεσα στον ισπανό πρωθυπουργό και τον (αυτοεξόριστο πια) Κάρλος Πουϊτζντεμόν. Ο Σάντσεθ ξεκίνησε νέες συνομιλίες με τους αυτονομιστές, παρ’ ότι οι περισσότεροι ηγέτες βρίσκονται είτε στο εξωτερικό είτε στη φυλακή. Συναντήθηκε με τον Κουίμ Τορά, τον επικεφαλής της καταλανικής κυβέρνησης. Αποδέχθηκε μάλιστα τη διεξαγωγή, στην Καταλωνία, ενός δημοψηφίσματος για ένα νέο καθεστώς αυτονομίας. Αν και ο Τορά δείχνει να προτιμά τον επικίνδυνο δρόμο της μονομερούς κήρυξης της ανεξαρτησίας.
Η χαλάρωση της μεταναστευτικής πολιτικής
Κανείς στην Ευρώπη δεν έχει ξεχάσει πώς έληξε, μέσα Ιουνίου, η οδύσσεια του «Aquarius», με τον Σάντσεθ να προσφέρει ασφαλές λιμάνι, στη Βαλένθια, στο πλοίο με τους 629 διασωθέντες αφρικανούς μετανάστες. Ο ισπανός πρωθυπουργός συμμετέχει ενεργά σε συνομιλίες με άλλους ευρωπαίους ηγέτες για την εγκαθίδρυση ενός μόνιμου μηχανισμού κατανομής των προσφύγων στην ΕΕ. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υποπίπτει σε αντιφάσεις: με την Ισπανία να έχει γίνει η κύρια μεταναστευτική πύλη της Ευρώπης, ενέκρινε πρόσφατα την άμεση επαναπροώθηση στο Μαρόκο μεταναστών που είχαν υπερπηδήσει τον μεταλλικό φράχτη της Θέουτα.
Μία «αριστερή κοινωνική πολιτική»
Αύξηση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και μικρή ενίσχυση της αγοραστικής τους δύναμης, αύξηση των κονδυλίων για την εκπαίδευση και την παιδεία, συντάξεις που δεν υπολείπονται των ρυθμών του πληθωρισμού… Ο ισπανός πρωθυπουργός υπόσχεται στους ψηφοφόρους «μια πιο δίκαιη κοινωνική πολιτική». Το πρόβλημα είναι πως βρίσκεται μεταξύ του άκμονος των υποσχέσεών του και της σφύρας του κοινωνικού ελλείμματος που επιβάλλει η ΕΕ: η Ισπανία έχει δεσμευτεί να μειώσει φέτος το έλλειμμά της κατά 0,4%.
Η αποπολιτικοποίηση της δημόσιας τηλεόρασης
Από την παλινόρθωση της δημοκρατίας και εξής, η RTVE, η δημόσια ραδιοτηλεόραση, ήταν ανέκαθεν έντονα κομματικοποιημένη. Κάθε νέα κυβέρνηση φρόντιζε να τοποθετεί επικεφαλής κάποιον «δικό της». Μόνο ένας πρωθυπουργός το είχε αλλάξει αυτό: το 2006, ο Σοσιαλιστής Θαπατέρο είχε ψηφίσει νόμο που επιβάλλει να περνούν από δημόσιο διαγωνισμό τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και να εξασφαλίζει ο πρόεδρος την έγκριση τουλάχιστον των δύο τρίτων της Βουλής. Το 2012 η κυβέρνηση Ραχόι έσπευσε να επαναφέρει το γνωστό, παλιό σύστημα. Τον Ιούνιο, ωστόσο, ο Σάντσεθ έθεσε εκ νέου σε εφαρμογή τη μεταρρύθμιση του Θαπατέρο. Επειτα από ένα πρώτο, κάπως χαοτικό στάδιο, πρόεδρος της RTVE ανέλαβε μια βετεράνος, σεβαστή από όλους δημοσιογράφος, η Ρόζα Μαρία Ματέο.