Ηταν μια ιστορική ψηφοφορία – πρωτίστως, σε επίπεδο συμβολισμού. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκανε χρήση του δικαιώματός του να αναλάβει πρωτοβουλία και τάχθηκε (με 448 «ναι», 197 «όχι» και 48 αποχές) υπέρ της ενεργοποίησης του άρθρου 7 της ευρωπαϊκής συνθήκης, της επονομαζόμενης και «θεσμικής πυρηνικής βόμβας», εις βάρος ενός κράτους – μέλους, εν προκειμένω της Ουγγαρίας, κρίνοντας πως υπάρχει εκεί σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης των ευρωπαϊκών αξιών. Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, επίσης, η ηγεσία και η μεγάλη πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) αποδοκίμασαν τον Βίκτορ Ορμπαν, τον ούγγρο πρωθυπουργό, που παραμένει μέλος της μεγαλύτερης ευρωομάδας, στο πλευρό της Ανγκελα Μέρκελ και του Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, και ας έχει γίνει ο αγαπημένος της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. Η Ευρώπη της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου είπε στον Ορμπαν, τον απόστολο του «ανελευθερισμού», «ώς εδώ!». Τις νίκες πρέπει να τις απολαμβάνουμε – και ας ακολουθεί μια σειρά από «αλλά».
Γιατί η ψηφοφορία είχε προαναγγελθεί ως δύσκολη. Η έκθεση – κόλαφος αναφορικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία που συνέταξε η ολλανδή οικολόγος ευρωβουλευτής Τζούντιθ Σαργκεντίνι έπρεπε να λάβει πλειοψηφία δύο τρίτων των ψηφισάντων προκειμένου να υιοθετηθεί, ώστε να κληθεί κατόπιν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να προχωρήσει στη διαδικασία των κυρώσεων εις βάρος της Ουγγαρίας. Και μπορεί Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι και Ριζοσπαστική Αριστερά να είχαν ξεκαθαρίσει την πρόθεσή τους να την υπερψηφίσουν, όμως το ΕΛΚ με τους 218 ευρωβουλευτές παρέμενε διστακτικό και διχασμένο, δέσμιο της θεωρίας του πως είναι καλύτερα να κρατηθεί ο Ορμπαν εντός «οικογένειας», ώστε να μη γίνει ακόμα πιο (;) ακραίος. Κάτι όμως ο άξονας του ευρωπαϊκού κακού που συγκρότησε επισήμως πρόσφατα ο Ορμπαν με τον ακροδεξιό ιταλό υπουργό Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, κάτι ο επιθετικός του λόγος προχθές στο Στρασβούργο («Δεν θα δεχθώ να μας εκβιάζουν οι φιλομεταναστευτικές δυνάμεις…»), κάτι και η επίγνωση του Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο, πως είναι δύσκολο να κερδίσει, όπως φιλοδοξεί, την προεδρία της Κομισιόν εξακολουθώντας να υπερασπίζεται τον Ορμπαν, τα τείχη έπεσαν.
Συνολικά 116 ευρωβουλευτές του ΕΛΚ ψήφισαν υπέρ της ενεργοποίησης του άρθρου 7 εις βάρος της Ουγγαρίας. Το κόμμα βέβαια παραμένει διχασμένο. Ο τρόπος με τον οποίο ψήφισαν οι γερμανοί συντηρητικοί είναι αποκαλυπτικός: μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών (της Ανγκελα Μέρκελ) υπήρξαν 23 «ναι», 1 «όχι» και 4 αποχές. Μεταξύ των Χριστιανοκοινωνιστών (του Χορστ Ζεεχόφερ) υπήρξε μόνο ένα «ναι», του Μάνφρεντ Βέμπερ, και τέσσερα «όχι». Ο Βέμπερ, όπως και ο πρόεδρος του ΕΛΚ Ζόζεφ Ντολ, είχαν προαναγγείλει μέσω Twitter την ψήφο τους. Θα φτάσει όμως σε σημείο το κόμμα να αποφασίσει τον αποκλεισμό του Ορμπαν ή τουλάχιστον την παύση του περιμένοντας τη σύνοδο που έχει προγραμματίσει αρχές Νοεμβρίου στο Ελσίνκι; Ο ίδιος ο ούγγρος πρωθυπουργός δεν έχει πρόθεση να αποχωρήσει οικειοθελώς. «Δεν θα εγκαταλείψω ποτέ το ΕΛΚ, με προσκάλεσε σε αυτό ο Χέλμουτ Κολ, και αυτός έχει πεθάνει» διακήρυξε το βράδυ της Τρίτης. Σύμφωνα όμως με τη «Monde», στην εν λόγω συνεδρίαση του ΕΛΚ κανένας ευρωβουλευτής δεν ζήτησε την αποχώρησή του: οκτώ μήνες πριν από τις κρίσιμες ευρωεκλογές, η ηγεσία του ΕΛΚ φοβάται πως διώχνοντας τον Ορμπαν θα δημιουργήσει έναν χώρο στα δεξιά του τη στιγμή που, από τον Ιταλό Ματέο Σαλβίνι μέχρι τον Αμερικανό Στιβ Μπάνον, πολλοί ονειρεύονται να προσεταιριστούν τον Ούγγρο ενόψει της δημιουργίας μιας ένωσης των άκρων.
Φοβάται επίσης πως θα παίξει το παιχνίδι του Εμανουέλ Μακρόν, που στηρίζει εν μέρει την ευρωπαϊκή στρατηγική του στη διάσπαση του ΕΛΚ. Η ΕΕ έχει και τις γκρίζες σκιές της. Και η διαδικασία που ενεργοποιήθηκε εις βάρος της Ουγγαρίας δεν έχει πολλές πιθανότητες να καταλήξει σε κάτι απτό, όπως είναι η επιβολή επώδυνων κυρώσεων ή και η αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου της χώρας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η διαδικασία είναι μακρά. Το Συμβούλιο καλείται αρχικά να διαπιστώσει αν υπάρχει σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης των ευρωπαϊκών αρχών στη χώρα και να της απευθύνει συστάσεις. Ακόμα όμως και αν αποφασίσει πως υπάρχει κατάφωρη παραβίαση, μια απόφαση επιβολής κυρώσεων απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των ηγετών. Και η Ουγγαρία θα μπορεί πάντα να υπολογίζει στην Πολωνία, όπως και η Πολωνία, το μοναδικό άλλο κράτος – μέλος εις βάρος του οποίου έχει ενεργοποιηθεί, στα τέλη Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία της Κομισιόν αυτή τη φορά, το άρθρο 7, θα μπορεί πάντα να υπολογίζει στην Ουγγαρία. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως το Ευρωκοινοβούλιο δεν τίμησε χθες το όνομά του.
Οι Ελληνες
Για την Ιστορία, μεταξύ των 18 ελλήνων ευρωβουλευτών που συμμετείχαν στην ψηφοφορία, μόνο τρεις, οι χρυσαυγίτες Γεώργιος Επιτήδειος και Λάμπρος Φουντούλης και ο πρώην χρυσαυγίτης, νυν ανεξάρτητος Ελευθέριος Συναδινός, ψήφισαν κατά.