Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες, αφού περισσότεροι από ένας στους επτά τον εκδηλώνουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Υπό τα δεδομένα αυτά, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και συνεπώς τα πιθανά μέτρα προστασίας.

«Η ιατρική έρευνα έχει καταδείξει ορισμένους παράγοντες οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες εκδηλώσεως της νόσου» λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας δρ Ηρακλής Πούλιας, τέως διευθυντής στην Ουρολογική Κλινική του Κοργιαλένειου – Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ. «Οι παράγοντες αυτοί δεν είναι η αιτία του προστατικού καρκίνου, ούτε σημαίνει πως όποιος άνδρας τους έχει σίγουρα θα πάθει καρκίνο. Ωστόσο ο κίνδυνος είναι αυξημένος και η γνώση γι’ αυτούς επιτρέπει στους άνδρες να συζητήσουν με τον ουρολόγο ιατρό για τα μέτρα προφύλαξης που ενδεχομένως μπορούν να λάβουν» προσθέτει ο ειδικός.

Ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου είναι κάποιοι όπως η φυλή, η εθνικότητα και η ηλικία (το 80% των κρουσμάτων εκδηλώνεται σε άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω) για τους οποίους κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ευτυχώς όμως, σύμφωνα με τον ειδικό, υπάρχουν και παράγοντες για τους οποίους κάτι μπορεί να γίνει.

■ Οικογενειακό ιστορικό. Η κληρονομική διάθεση συναντάται στο περίπου 20% των κρουσμάτων καρκίνου του προστάτη. Η επιστημονική κοινότητα εκτιμά ότι ο συνδυασμός γενετικών παραγόντων με το κοινό περιβάλλον διαβίωσης ή τον κοινό τρόπο ζωής πυροδοτεί την εμφάνιση της νόσου. Υπάρχει όμως και ένα 5% των περιπτώσεων όπου ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται επειδή ο άνδρας έχει κληρονομήσει ένα ελαττωματικό γονίδιο από κάποιο συγγενή του. Είναι ενδεικτικό ότι εάν ένας άνδρας έχει έναν συγγενή πρώτου βαθμού (πατέρα, αδελφό) με καρκίνο του προστάτη, έχει διπλάσιες έως τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσει τη νόσο απ’ ό,τι είναι ο μέσος κίνδυνος για κάθε άνδρα.

■ Σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου μαστού, ωοθηκών (HBOC). Το σύνδρομο αυτό σχετίζεται με τις μεταλλάξεις των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 που είναι περισσότερο γνωστά ως γονίδια που προκαλούν κληρονομικό καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. Παρ’ όλα αυτά, τα μεταλλαγμένα γονίδια μπορεί να τα κληρονομήσουν και άνδρες, οι οποίοι σε τέτοια περίπτωση θα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού και επιθετικό καρκίνο του προστάτη. Οι άνδρες με ιστορικό κληρονομικού καρκίνου του μαστού ή/και ωοθηκών στην οικογένειά τους, καλό είναι να συμβουλεύονται τον ουρολόγο καθώς υπάρχει η δυνατότητα να υποβληθούν σε γενετικές εξετάσεις.

■ Ανθυγιεινές συνήθειες. Καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει ότι η ανθυγιεινή διατροφή είναι η αιτία του προστατικού καρκίνου, όμως είναι γεγονός ότι ορισμένες «κακές» συνήθειες παίζουν ρόλο. Ειδικότερα, η υπερκατανάλωση λιπαρών (κυρίως κρέατα και προϊόντα κρέατος) φαίνεται ότι μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο.

■ Παχυσαρκία. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα περιττά κιλά  αυξάνουν ειδικά τον κίνδυνο για εμφάνιση επιθετικού καρκίνου του προστάτη.

Επιπλέον, αρκετές έρευνες έχουν συσχετίσει την παχυσαρκία του άνδρα με χειρότερες εκβάσεις (π.χ. αυξημένες υποτροπές, μεγαλύτερη θνησιμότητα) της νόσου. Συνήθειες που μειώνουν τον κίνδυνο: η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων και γενικότερα η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής φαίνεται ότι δρα προστατευτικά, σύμφωνα με τον δρα Πούλια. Επιπλέον, η αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα επίσης ενδέχεται να ωφελεί σημαντικά. Ο ειδικός, δε, αναφέρεται και σε μια σειρά μελετών που έχουν δείξει ότι η τακτική λήψη ασπιρίνης ή στατινών συμβάλλει στην προστασία των ανδρών. «Ωστόσο, πριν πάρει ένας άνδρας οποιοδήποτε φάρμακο, πρέπει να συμβουλεύεται τον γιατρό του» συμπληρώνει.

INFO

«Ετήσιος έλεγχος του προστάτη: γιατί η πρόληψη είναι πολιτισμός». Αυτό είναι το μήνυμα της ενημερωτικής εκστρατείας που διοργανώνει η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία από τις 17 ώς τις 21 Σεπτεμβρίου. Οι άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών μπορούν να υποβληθούν σε δωρεάν εξετάσεις προστάτη. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να κλείσουν ραντεβού στο 210-3413.400 έως και τις 21 Σεπτεμβρίου