Aς μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Με την εξαίρεση κάποιων ταινιών από τις εννέα πρώτης προβολής που περιμένουν στην ουρά, το αναδρομικό κινηματογραφικό αφιέρωμα «Pier Paolo Pasolini – Ο μεγάλος αιρετικός» είναι από μόνο του ένα πολιτιστικό γεγονός και χωρίς αμφιβολία η μόνη σοβαρή πρόταση για κινηματογραφική έξοδο αυτή την εποχή. Πραγματοποιείται στη Λαΐδα, το θερινό σινεμά της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, και περιλαμβάνει δεκαπέντε μεγάλου και δύο μικρού μήκους ταινίες του προκλητικού, αιρετικού, ιδιοφυούς διανοουμένου, ο οποίος στη σύντομη ζωή του (1922-1953) σήμανε τόσο πολλά στον ιταλικό πολιτισμό αλλά και τον ευρωπαϊκό γενικότερα.
Εχουν γραφεί αρκετά για το αφιέρωμα που συντελέστηκε με τη συμβολή της ιταλικής πρεσβείας, επομένως εδώ θα αρκεστούμε στην αναφορά των τίτλων: «Ακατόνε», «Μάμα Ρόμα», «Η οργή του Παζολίνι», «Ερωτικές συναντήσεις», «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», «Ορνια και πουλάκια», «Βασιλιάς Οιδίπους», «Θεώρημα», «Χοιροστάσιο», «Μήδεια», «Σημειώσεις για μια αφρικανική Ορέστεια», «Το Δεκαήμερο», «Οι θρύλοι του Καντέρμπουρι», «Χίλιες και μία νύχτες» και «Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα». Συν δύο ταινίες μικρού μήκους («Το τυρί» και «Τι πράγμα είναι τα σύννεφα;»), συν μία συνοδευτική έκθεση φωτογραφίας, συν την παρουσία δύο επισκεπτών από την Ιταλία που θα μιλήσουν για τον σκηνοθέτη: ο ηθοποιός Νινέτο Ντάβολι και ο φωτογράφος Ρομπέρτο Βίλα. Ενα αφιέρωμα – πρόταση δίπλα στο χάος των ταινιών πρώτης προβολής που παρουσιάζουμε παρακάτω.
«Γλυκιά πατρίδα» (Sweet country, Αυστραλία, 2017) του Γουόρικ Θόρντον. Ακολουθώντας τα βήματα του παραδοσιακού, αμερικανικού γουέστερν, ο Γουόρικ Θόρντον υπογράφει μια σκληρή ταινία πάνω στον φυλετικό ρατσισμό στην Αυστραλία των αρχών του 20ου αιώνα, όταν οι ιθαγενείς Αβορίγινες «ζούσαν» κάτω από την μπότα των λευκών καταπατητών της γης τους. Ο σκηνοθέτης εστιάζει στην ιστορία ενός Αβορίγινα που σκοτώνει έναν λευκό και στη συνέχεια τρέπεται σε φυγή με ένα μικρό απόσπασμα στο κατόπι του. Πρωτότυπα γυρισμένο (ο σκηνοθέτης κάνει ένα έξυπνο «παιχνίδι» με τον χρόνο), το φιλμ είναι ένας ύμνος προς την αξιοπρέπεια, τη μόνη ουσιαστική μορφή αντίστασης των ιθαγενών απέναντι στο παρανοϊκό μίσος και τη μισαλλοδοξία των «αφεντικών», στους οποίους ωστόσο η φωνή της λογικής και της δικαιοσύνης τελικά δεσπόζει.
«Τσε ο επαναστάτης» (ΗΠA / Iσπανία / Γαλλία, 2008) του Στίβεν Σόντερμπεργκ. Δεύτερο και τελευταίο μέρος της επικής βιογραφίας για τον Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, μετά το «Τσε, ο Αργεντίνος», επίσης του Σόντερμπεργκ, που προβλήθηκε πριν από μερικές εβδομάδες. Εδώ, ο αμερικανός σκηνοθέτης εστιάζει στην περίοδο της Βολιβίας, τελευταία φάση πολιτικών δραστηριοτήτων του επαναστάτη, η οποία ήταν επίσης και η τελευταία φάση της ζωής του γιατί εκεί συνελήφθη και εκτελέστηκε τον Οκτώβριο του 1967. Η ταινία είναι μια ατελείωτη περιπλάνηση του Τσε στα λιβάδια και τις ερήμους μιας χώρας την οποία δεν γνώριζε και στην οποία ανέλαβε να οργανώσει μια επανάσταση – φωτοκόπια εκείνης της Κούβας. Ο Τσε που βλέπουμε είναι ένας άνθρωπος προ αδιεξόδου και σε αυτό το αδιέξοδο ο σκηνοθέτης εμμένει εξαντλώντας τελικά την ταινία μέσα από επαναλαμβανόμενες σκηνές που δεν οδηγούν πουθενά, περίπου όπως συνέβη με τον ίδιο τον Τσε που δεν έβλεπε μέλλον μπροστά του. Στην ουσία η ταινία είχε ήδη τελειώσει από την προηγούμενη.
«Η Τζούλιετ, γυμνή» (Juliet, naked, ΗΠΑ) του Τζέσι Πέρετζ. Αμερικανός τραγουδιστής με εντελώς άστατη οικογενειακή ζωή (προκύπτουν διαρκώς παιδιά από διαφορετικούς γάμους) πηγαίνει στο Λονδίνο όπου συναντά τη γυναίκα ενός φανατικού υποστηρικτή του. Ενδεχομένως το κείμενο του βιβλίου του Νικ Χόρνμπι, στο οποίο στηρίζεται το σενάριο, να προσφέρει πολύ καλύτερες στιγμές από το φιλμ που εξαντλείται στις καλές προθέσεις. Το τρίο των πρωταγωνιστών – Ρόουζ Μπάιρν, Κρις Ο’Νόνελ (το ζευγάρι) και Ιθαν Χοκ (ο τραγουδιστής) – δεν βοηθά ιδιαίτερα.
«Ο κυνηγός» (Predator, ΗΠΑ, 2018) του Σέιν Μπλακ. Ο Σέιν Μπλακ υπήρξε μέλος του καστ της ταινίας στην οποία η δική του ουσιαστικά βασίζεται: ενός cult movie παραγωγής 1987 με τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ στρατιωτικό που μαζί με την ομάδα του έρχεται αντιμέτωπος με ένα εξωγήινο τέρας στη ζούγκλα. Η παραλλαγή του ίδιου μύθου που βλέπουμε σήμερα, στην οποία το εξωγήινο τέρας με κόμμωση ράστα και με ανθρώπινο DNA «ξυπνά» προκειμένου να εξελιχθεί, δεν είναι παρά ένα ακατάληπτο τουρλουμπούκι γεμάτο άσκοπους πυροβολισμούς, επιστήμη του γλυκού νερού και χιούμορ που σε αφήνει παγωμένο (παίζουν: Μπόιντ Χόλμπρουκ, Τρεβάντε Ρόουντς κ.ά.)
«Στις τρεις κορυφές» (Three peaks, Γερµανία / Ιταλία, 2017) του Γιαν Τσάμπαϊλ. Οι διακοπές ενός νεαρού παντρεμένου ζευγαριού (Μπερενίς Μπεζό, Αλεξάντερ Φέλινγκ) και του ανήλικου γιου (Αριάν Μοντγκόμερι) της γυναίκας από προηγούμενο γάμο καταστρέφονται όταν ο μικρός εξαφανίζεται και ο νέος «πατέρας» αναζητεί τα ίχνη του. Οικογενειακό δράμα που εκτυλίσσεται σε θρίλερ επιβίωσης, οικονομικό στους διάλογους, αλλά σπάταλο σε όμορφες εικόνες φυσικών τοπίων που απλώς γεμίζουν την ώρα.
«Ο κατάσκοπος που με παράτησε» (The spy who dumped me, ΗΠΑ, 2018) της Σουζάν Φόγκελ. Περιπετειώδης κωμωδία στα ίχνη του «Spy», όπου δύο γυναίκες (Μίλα Κούνις, Κάιτ ΜακΚίνον) πιάνονται στα δίχτυα διεθνούς συνωμοσίας και κάνουν ό,τι μπορούν για να σώσουν τον κόσμο.
«Ωραίο μου διαζύγιο» (Brillantissime, Γαλλία, 2018) της Μισέλ Λαρόκ, με την ίδια σε ρόλο 45άρας κυρίας του γαλλικού Νότου που ανακάμπτει μετά το σοκ της κατάρρευσης επειδή ο σύζυγος την εγκατέλειψε (συμπρωταγωνιστούν: Ρόσι ντε Πάλμα, Καντ Μεράντ κ.ά.).
«The Equalizer 2» (ΗΠΑ, 2018) του Αντουάν Φουκουά. Επιστροφή του Ντενζέλ Ουάσιγκτον στον ρόλο του «εκδικητή», ο οποίος βοηθά τους καταπιεσμένους να αποκτήσουν το δίκιο τους.
«Ο Λούης και οι εξωγήινοι» (Luis & the Aliens, Δανία / Γερµανία / Λουξεµβούργο, 2018). Κινούμενα σχέδια των Βόλφγκανγκ Λάουενσταϊν, Κρίστοφ Λάουενσταϊν, Σον ΜακΚόρμακ, όπου εξωγήινοι βοηθούν έναν πιτσιρίκο να λύσει τα οικογενειακά του θέματα.
«Ο κόκκινος κύκλος» (Le circle rouge, Γαλλία, 1970) του Ζαν Πιερ Μελβίλ. Σε αποκαταστημένη κόπια το αριστουργηματικό νουάρ που καταγράφει το χρονικό μιας σπείρας κλεφτών (Αλέν Ντελόν, Τζιαν Μαρία Βολοντέ, Ιβ Μοντάν), η οποία διαπράττει μια ληστεία διαμαντιών στο Παρίσι και εν συνεχεία προσπαθεί να ξεφύγει από το αβυσσαλέο κυνηγητό που εξαπολύει εναντίον της η αστυνομία.