«Εάν κοιτάξετε τη γεωγραφία και δείτε τις τρέχουσες επιχειρήσεις στη Λιβύη, στη Συρία, τις πιθανές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ευκαιρίες εδώ (σ.σ. στην Ελλάδα) είναι αρκετά σημαντικές».

Με αυτά τα λόγια ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, στρατηγός Τζόζεφ Ντάνφορντ έκανε ιδιαίτερη αναφορά – μιλώντας στους αμερικανούς δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα, μετά τη συνάντησή του με τον έλληνα αρχηγό ΓΕΕΘΑ – στον σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή και συνακόλουθα στο έντονο ενδιαφέρον του αμερικανού στρατού να αυξήσει την παρουσία του στη χώρα μας.

Η επισήμανση του επικεφαλής του στρατού των ΗΠΑ δεν έγινε καθόλου τυχαία, όπως προεξοφλείται. Οι συζητήσεις Ουάσιγκτον – Αθήνας το τελευταίο διάστημα με αντικείμενο την επέκταση της πρόσβασης του αμερικανικού στρατού σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις όχι μόνο έχουν πυκνώσει, αλλά βρίσκονται σε ανώτατο στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο. Ακριβώς αυτό το θέμα εξάλλου αποτέλεσε ένα από τα βασικά ζητήματα συζήτησης στο τετ α τετ που είχε ο στρατηγός Ντάνφορντ με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, ναύαρχο Bαγγέλη Αποστολάκη στην Αθήνα.

Μάλιστα, μετά τη συνάντηση η αμερικανική στρατιωτική ηγεσία φρόντισε να δημοσιοποιήσει – παρόλο που η ελληνική ήταν φειδωλή στην πληροφόρηση – πως ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την παροχή περαιτέρω χρήσης και πρόσβασης των ΗΠΑ σε ελληνικές στρατιωτικές υποδομές, δίνοντας έτσι ξεκάθαρο στίγμα της σφοδρής επιθυμίας της να αυξηθούν τα αμερικανικά στρατιωτικά «μάτια» στην Ελλάδα.

Πώς εξηγείται αυτό το αμερικανικό ενδιαφέρον; Ξαφνικό δεν είναι. Οι ΗΠΑ εδώ και καιρό ανησυχούν για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή: οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Συρία και οι ανακατατάξεις συνεχίζονται. Η Ρωσία παρεμβαίνει όλο και πιο ενεργά και για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ο στόλος της εμφανίστηκε ξανά στην Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, μια νέα ανάφλεξη στη Λιβύη είναι προ των πυλών.

Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, και μάλιστα με καταιγιστικούς ρυθμούς, η Ουάσιγκτον βλέπει ότι – τουλάχιστον στην παρούσα κρίσιμη φάση – δεν μπορεί να υπολογίζει στην Τουρκία, που άλλοτε αποτελούσε όχι μόνο φίλη και σύμμαχο των ΗΠΑ, αλλά και χώρα-κλειδί για τα αμερικανικά και νατοϊκά συμφέροντα. Τον τελευταίο χρόνο οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχουν φτάσει στο ναδίρ λόγω των σημαντικών διαφωνιών των δύο χωρών στο Συριακό, του εναγκαλισμού της Τουρκίας με τους Ρώσους και της συνεχιζόμενης κράτησης του πάστορα Μπράνσον. Ετσι, η Ουάσιγκτον θεωρεί ιδιαίτερα ασταθή παίκτη την Τουρκία. Εκ των πραγμάτων δηλαδή έχει υποχρεωθεί να αφήσει – προσωρινά όμως, όπως επισημαίνουν άνθρωποι με άριστη γνώση της γεωπολιτικής σκακιέρας της περιοχής – την Αγκυρα και να ρίξει… άγκυρα στην Αθήνα ενισχύοντας τη στρατιωτική της παρουσία στα ελληνικά εδάφη. Για το αμερικανικό Πεντάγωνο, η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αξιολογείται όχι απλώς ως πυλώνας σταθερότητας για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και ως μια χώρα που μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην «ομπρέλα» επιτήρησης που θέλει η Αμερική να απλώσει στην περιοχή.

Δημοσίευμα της «WSJ». Το προχθεσινό ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας «Wall Street Journal» υπό τον τίτλο «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδιαφέρονται για στρατιωτική επέκταση στην Ελλάδα εν μέσω της έντασης με την Τουρκία» αποτυπώνει, άλλωστε, ανάγλυφα το αναβαθμισμένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για αύξηση της στρατιωτικής συνεργασίας τους με τη χώρα μας. Μάλιστα η εφημερίδα, επικαλούμενη αμερικανούς αξιωματούχους, επισημαίνει ότι υπάρχουν συνομιλίες των δύο πλευρών οι οποίες περιλαμβάνουν τη χρήση περισσότερων αεροπορικών και ναυτικών βάσεων στην Ελλάδα από την πλευρά του αμερικανικού στρατού. «Υπάρχουν τόσο γεωπολιτικοί όσο και γεωγραφικοί παράγοντες που καθιστούν την Ελλάδα ελκυστική περιοχή για τον αμερικανικό στρατό» σημειώνουν οι αξιωματούχοι. Και προσθέτουν πως οι σχέσεις ΗΠΑ – Ελλάδας βρίσκονται σε εξαιρετικό σημείο και τα δύο κράτη ανησυχούν για τον εταίρο του ΝΑΤΟ, την Τουρκία.

Στο ρεπορτάζ πάντως σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ στις συνομιλίες με την Ελλάδα δεν εξετάζουν μόνιμη στάθμευση στρατευμάτων τους ή εξοπλισμού τους στις ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις – κάτι που μπορεί να απαιτούσε και δημιουργία νέων υποδομών επί ελληνικού εδάφους. Μάλιστα, ελληνικές στρατιωτικές πηγές επιβεβαιώνουν στα «ΝΕΑ» το αμερικανικό ενδιαφέρον, αλλά προς αποφυγή παρεξηγήσεων διευκρινίζουν πως αυτό αφορά «υφιστάμενες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα».

Η Αγκυρα την ίδια στιγμή εκτιμά, όπως φαίνεται, πως η ισχυρή ναυτική παρουσία μεγάλων δυνάμεων – ΗΠΑ, Ρωσίας, Γαλλίας, Αγγλίας – στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν συνδέεται απλώς με την τελευταία εξέλιξη στην Ιντλίμπ της Συρίας και την αποφυγή μιας νέας αιματοχυσίας αμάχων, αλλά έχει βαθύτερα αίτια. Σε εκτενές χθεσινό δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας «Γενίσαφακ» υποστηριζόταν πως πίσω από τις στρατιωτικές κινήσεις ουσιαστικά κρύβονται οι μεγάλες «μάχες» που έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες για τους ενεργειακούς πόρους της Μεσογείου. «Μετά τα πολεμικά πλοία θα ακολουθήσουν τα γεωτρύπανα» σημείωνε η ίδια ανάλυση.

Οι περιοχές. Εως σήμερα οι ΗΠΑ έχουν στρατιωτική παρουσία στη χώρα μας στη βάση της Σούδας, ενώ εδώ και λίγους μήνες σταθμεύουν στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Λάρισας (110 ΠΜ) αμερικανικά μη επανδρωμένα (και μη οπλισμένα) αεροσκάφη MQ-9 Reaper. Οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν τα UAV’s σε αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης στην περιοχή. Τον Αύγουστο, εξάλλου, μαχητικά F-22 Raptor της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας προσγειώθηκαν στη Λάρισα, όπου παρέμειναν για ένα διήμερο.

Πλέον οι ΗΠΑ αναζητούν όμως και άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη χώρα μας. Είναι γνωστό ότι στο παρελθόν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να χρησιμοποιήσουν και άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπως τα αεροδρόμια Καστελλίου, Ανδραβίδας και Καλαμάτας.