Οι αποχετεύσεις δεν λειτουργούν και βρώμικα νερά από τουαλέτες αγγίζουν τις σκηνές και τα στρώματα μικρών παιδιών. Οι αναφορές περιστατικών σεξουαλικής βίας αυξάνονται συνεχώς, ενώ η πλειοψηφία των ανθρώπων δηλώνει ότι δεν νιώθει ασφάλεια ούτε στιγμή. Αυτή είναι η κατάσταση στη Μόρια, η χειρότερη από ποτέ, όπως τη χαρακτηρίζουν με κοινή ανακοίνωσή τους 19 οργανώσεις. Οι απελπιστικές συνθήκες που επικρατούν πλέον στα νησιά έκαναν τις οργανώσεις να ζητήσουν για άλλη μια φορά από τις Αρχές να προχωρήσουν επιτέλους προς βιώσιμες λύσεις για την αποσυμφόρηση των νησιών και την άμεση βελτίωση των συνθηκών υποδοχής των προσφύγων. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση έρχεται λίγες μόνο ημέρες μετά την απόφαση της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου να στείλει διορία 30 ημερών στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής για να λύσει τα σοβαρά προβλήματα στον καταυλισμό της Μόριας, διαφορετικά θα μπει… λουκέτο.

Ποιες υπογράφουν. Μεταξύ των οργανώσεων που υπογράφουν την κοινή ανακοίνωση είναι η Αλληλεγγύη – SolidarityNow, οι Γιατροί του Κόσμου, η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων καθώς και η PRAKSIS.

Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι οργανώσεις, παρά τις εξαγγελίες του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής για χιλιάδες νέες θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα και αποσυμφόρηση των νησιών, περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι είναι στοιβαγμένοι σε σημείο απελπισίας στα κέντρα υποδοχής στα νησιά, η χωρητικότητα των οποίων είναι για μόλις 6.000 άτομα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Κέντρο Υποδοχής της Σάμου, το οποίο έχει ξεπεράσει κατά έξι φορές τις δυνατότητες φιλοξενίας του. Πιο συγκεκριμένα, αυτή τη στιγμή στη δομή της Σάμου βρίσκονται 3.913 πρόσφυγες και μετανάστες, την ώρα που το ΚΥΤ μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 648 άτομα.

Οι αριθμοί αποτυπώνουν την εφιαλτική κατάσταση που επικρατεί στα νησιά, τριάμισι χρόνια μετά το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης. Είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου Συνόρων, Μετανάστευσης και Ασύλου, στα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται συνολικά σχεδόν 20.000 (19.746) ενώ από την αρχή του μήνα μέχρι και τα μέσα της εβδομάδας που διανύουμε 1.676 αφίξεις καταγράφηκαν από θαλάσσης.

Εγκλωβισμένοι. Το μεγαλύτερο βάρος έχει πέσει στη Λέσβο, καθώς στο νησί φιλοξενούνται πλέον 10.694 πρόσφυγες και μετανάστες. Οι περισσότεροι είναι στη Μόρια, όπου βρίσκονται εγκλωβισμένοι τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι σε σχέση με τη χωρητικότητά της.

Οι εικόνες ντροπής από το camp της Λέσβου κάνουν συνεχώς τον γύρο του κόσμου. Προ ημερών, ρεπορτάζ του BBC έκανε λόγο για τον χειρότερο καταυλισμό προσφύγων του κόσμου ενώ χθες σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στον «Guardian» περιγράφεται η απελπισία χιλιάδων μεταναστών. Οι πιο τυχεροί ζουν στοιβαγμένοι σε σκηνές, οι υπόλοιποι μένουν σε υποτυπώδεις σκηνές σε χωράφια, χωρίς ρεύμα. Ο αρθρογράφος, που όπως αναφέρει ήταν εθελοντής το καλοκαίρι στη Μόρια, υποστηρίζει πως από τα 561 εκατ. ευρώ που έδωσε η Κομισιόν για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος, η Ελλάδα έχει εκταμιεύσει μόλις τα 153 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις οργανώσεις, στις τραγικές ελλείψεις στις υποδομές έρχονται να προστεθούν οι τραγικές ελλείψεις οργανικών θέσεων προσωπικού καθώς και οι διαδοχικές παραιτήσεις απαραίτητου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στα ΚΥΤ λόγω των τραγικών συνθηκών εργασίας.

Αξιοπρεπείς συνθήκες. «Τίποτα δεν δικαιολογεί σήμερα τις ντροπιαστικές συνθήκες στις οποίες εξακολουθούν να ζουν εγκλωβισμένοι χιλιάδες άνθρωποι σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να δράσουν επειγόντως για να εξασφαλίσουν πλήρη πρόσβαση στα βασικά δικαιώματα και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες, σύμφωνα με την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι Αρχές για τη δημιουργία χιλιάδων επιπλέον θέσεων ασφαλούς διαμονής στην ενδοχώρα και τη μεταφορά ανθρώπων από τα νησιά πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα. Παράλληλα, είναι επιτακτική ανάγκη οι ευρωπαίοι ηγέτες να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την εφαρμογή ενός δίκαιου και μόνιμου μηχανισμού κατανομής ευθύνης στην ΕΕ» καταλήγει η κοινή ανακοίνωση.

ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ

Οσμή σκανδάλου στο Προσφυγικό

Διαδικασίες «κατά παρέκκλιση» και οσμή σκανδάλου στον χειρισμό της προσφυγικής κρίσης διέκρινε το Κίνημα Αλλαγής. Με ερώτησή του προς τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρη Βίτσα, ο αρμόδιος τομεάρχης Θεόδωρος Παπαθεοδώρου κάνει λόγο για μεθοδολογία «που προκαλεί εντύπωση» στη στελέχωση των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διαχείριση των προσφύγων αιτούντων άσυλο.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαθεοδώρου, η σύσταση του υπουργείου με τον τρόπο που έγινε «δημιούργησε διοικητικό κενό», καθώς η στελέχωση των υπηρεσιών που διαχειρίζονται τους πρόσφυγες δεν ήταν γρήγορη και επαρκής. Ως εκ τούτου, το Κίνημα Αλλαγής ζητεί ενημέρωση ως προς τον αριθμό των εργαζομένων που έχουν προσληφθεί (και των οποίων η πληρωμή συχνά καθυστερεί) και τον αριθμό των αποσπασμένων δημοσίων υπαλλήλων. Παράλληλα, ζητεί να μάθει σε ποιο ποσοστό έχουν καλυφθεί οι οργανικές θέσεις και με βάση ποιο χρονοδιάγραμμα.

Ο κ. Παπαθεοδώρου ανοίγει, επίσης, το κεφάλαιο των εργαζομένων σε διεθνείς ή ευρωπαϊκούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν διατεθεί στις υπηρεσίες του υπουργείου και για τους οποίους δεν υπάρχει ενημέρωση. «Ποιοι διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί έχουν διαθέσει προσωπικό στο ΥΜΕΠΟ μέχρι σήμερα; Σε ποιες υπηρεσίες και με ποια καθήκοντα; Ποια είναι η διαδικασία βάσει της οποίας διαπιστώνονται οι ανάγκες και επιλέγεται το προσωπικό;» αναφέρει χαρακτηριστικά ο βουλευτής της ΔΗΣΥ. Αντίστοιχες ερωτήσεις υποβάλλει τόσο για τον αριθμό των στελεχών της EASO, τα οποία αξιοποιούνται στην Υπηρεσία Ασύλου, όσο και για τον τρόπο ανάθεσης των έργων του υπουργείου.

ΣΕ ΜΑΤΙ – ΚΙΝΕΤΑ

Στο πλευρό πυρόπληκτων 30 πρόσφυγες από Συρία, Ιράκ και Κουβέιτ

Από το 2000 έως το 2004 άφησε τη χώρα του και ήρθε στην Ελλάδα να εργαστεί. Επέστρεψε και πάλι στη Συρία, την οποία εγκατέλειψε όμως λίγα χρόνια αργότερα ως πρόσφυγας πια πολέμου. Από το καλοκαίρι του 2017 ο Σαντάμ ζει στην Ελλάδα και πριν από λίγες εβδομάδες ήταν ανάμεσα στους πρόσφυγες που έτρεξαν να βοηθήσουν στις πυρόπληκτες περιοχές.

Ο 39χρονος από τη Συρία είναι αναγνωρισμένος πρόσφυγας. Η γυναίκα του Σαντάμ έμεινε στη Συρία μαζί με πέντε παιδιά της οικογένειας, η 11χρονη κόρη τους Αφάφ βρίσκεται στην Ολλανδία μαζί με τη θεία της ενώ ο ίδιος μένει με την 63χρονη μητέρα του σε διαμέρισμα στην Παιανία. Το ταξίδι μέχρι να φτάσει στην Ελλάδα ήταν δύσκολο, για περίπου έναν μήνα έμεινε στο κέντρο κράτησης στη Χίο, προτού πάει στη δομή της οργάνωσης SolidarityNow τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Ο Σαντάμ μαζί με άλλους 29 πρόσφυγες, κυρίως από τη Συρία, το Ιράκ και το Κουβέιτ, ωφελούμενους της οργάνωσης SolidarityNow, από την επόμενη κιόλας ημέρα των πυρκαγιών της 23ης Ιουλίου στην Ανατολική Αττική και την Κινέτα βρέθηκαν εθελοντικά δίπλα στους πυρόπληκτους.

ΟΜΑΔΕΣ. Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» η γενική διευθύντρια του Solidarity Now Αντιγόνη Λυμπεράκη, με τα αντανακλαστικά που έχει η οργάνωση να αντιμετωπίζει καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και έχοντας την εμπειρία να συλλέγει υλικά και να πλησιάζει πληγέντες, «φτιάξαμε άμεσα ομάδες με εργαζόμενους και ήρθαμε σε επαφή με τους δήμους οι οποίοι επλήγησαν. Για μας ήταν σημαντικό να συντονιστούμε με τα γραφεία των δημάρχων, προκειμένου η βοήθειά μας να είναι στοχευμένη».

Η οργάνωση απευθύνθηκε όμως και σε ωφελούμενους οι οποίοι ζουν μαζί με τις οικογένειές τους σε δομή στέγασης του SolidarityNow στο πλαίσιο του ESTIA – Πρόγραμμα Εκτακτης Ανάγκης Υποστήριξης για την Ενταξη και τη Στέγαση, το οποίο στηρίζεται από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και χρηματοδοτείται από την Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σημειώνεται πως σε δομές στέγασης του Solidarity Now βρίσκονται 2.100 πρόσφυγες, εκ των οποίων το 1/3 είναι παιδιά.

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ. Ο δρόμος προς την Ελλάδα για τους ανθρώπους αυτούς ήταν εξαιρετικά δύσκολος και επικίνδυνος. Πολλοί άφησαν πίσω τους την πατρίδα για να σωθούν από τον πόλεμο, κάποιοι έφυγαν εξαιτίας των διώξεων που είχαν υποστεί λόγω πολιτικών αλλά και θρησκευτικών πεποιθήσεων. «Πρόκειται για  περιπτώσεις εγνωσμένης ευαλωτότητας, για οικογένειες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένους με προβλήματα υγείας. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι, που πέρασαν δύσκολα και που η ζωή τους δεν έχει επανέλθει σε μια κανονικότητα, δέχθηκαν με χαρά να βοηθήσουν τους ανθρώπους, οι οποίοι δοκιμάστηκαν στις φωτιές».

Ανάμεσα σε αυτούς και ο Οσάμα, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του Ρίμα και τα δύο ανήλικα παιδιά τους είναι αιτούντες άσυλο από τη Συρία. Οι πολιτικές διώξεις τούς ανάγκασαν τον να εγκαταλείψουν την πόλη τους. Μέσω Τουρκίας έφτασαν στη Μυτιλήνη, όπου παρέμειναν στον καταυλισμό της Μόριας για 11 μέρες και άλλες 20 στο Καρά Τεπέ.

ΣΧΟΛΕΙΟ. Τα παιδιά τους πηγαίνουν σε δημοτικό σχολείο στην Παιανία (Β’ και Γ’ τάξη) ενώ και οι ίδιοι παρακολουθούν μαθήματα ελληνικών στη δομή της οργάνωσης SolidarityNow από την παιδαγωγό. Σκοπός τους άλλωστε είναι να παραμείνουν στην Ελλάδα.

«Αυτός είναι ο τρόπος μας να δώσουμε πίσω στην κοινωνία που μας στηρίζει» τονίχουν οι πρόσφυγες εθελοντές. Εχοντας καθημερινή παρουσία, μαζί με τους εργαζόμενους της οργάνωσης έδιναν χείρα βοηθείας όπου χρειαζόταν. Δουλεύοντας σε βάρδιες, έκαναν χειρωνακτικές εργασίες, συγκέντρωναν, μετέφεραν και φόρτωναν κούτες με πράγματα που έφταναν συνεχώς στους Δήμους Μαραθώνα και Μεγαρέων.

Οπως σημειώνει η Αντιγόνη Λυμπεράκη, το παράδειγμα των προσφύγων – ωφελουμένων που δούλεψαν εθελοντικά στις πληγείσες περιοχές έδειξε πως μια πάρα πολύ μικρή κίνηση «μπορεί να δημιουργήσει ένα ολόκληρο ωστικό κύμα αλληλεγγύης και θετικών συναισθημάτων».