Διαστάσεις επιδημίας έλαβαν τα χρόνια της οικονομικής ύφεσης οι ρευματοκλοπές και το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο της έξαρσης των παραβάσεων είναι η διεύρυνση της κοινωνικής βάσης που καταφεύγει στην παράνομη ηλεκτροδότηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις αρμόδιες υπηρεσίες του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας την περίοδο 2005-2017 διαπιστώνεται από τον εντοπισμό των παραβατών πως πια στο παράνομο πείραγμα του μετρητή κατανάλωσης ή στις by pass καλωδιώσεις επιδίδονται νοικοκυριά με υψηλά εισοδήματα αλλά κι επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους.
Πολυτελή διαμερίσματα, βίλες με πισίνα ή χωρίς, αλλά ακόμη και ξενοδοχεία, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια έως και σουπερμάρκετ συμπεριλαμβάνονται στις λίστες των παραβατών. Η παραβατικότητα έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις, ωθούμενη κι από το γεγονός των περιορισμένων ελέγχων καθώς και των χαμηλών κυρώσεων που επιβάλλονταν στη διάρκεια των τελευταίων 12 χρόνων.
Οργανωμένες ομάδες ιδιωτών ηλεκτρολόγων παρέχουν τεχνογνωσία σε όποιον θέλει να κλέψει ρεύμα. Σε αυτές προσφεύγουν τόσο απεγνωσμένα νοικοκυριά που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις και άφηναν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας απλήρωτους όσο και πρόθυμοι επιχειρηματίες ή εισοδηματίες οι οποίοι κρύφτηκαν πίσω από την ανυπαρξία ελέγχων.
Tο θεσμικό πλαίσιο. Πέραν αυτών, ο πρόεδρος του ΔΕΔΔΗΕ Νίκος Χατζηαργυρίου μιλώντας στα «ΝΕΑ» προσθέτει κι άλλη μία παράμετρο που έθρεψε την έξαρση των ρευματοκλοπών: «Επιπλέον το θεσμικό πλαίσιο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που ίσχυε μέχρι και πριν από μερικούς μήνες προέβλεπε πως όταν ο ΔΕΔΔΗΕ εντόπιζε παράνομη παρέμβαση στον μετρητή κατανάλωσης ρεύματος ήταν υποχρεωμένος, αφού τον αφαιρέσει, να τον αντικαταστήσει με καινούργιο. Θα έπρεπε να γίνουν οι αναγκαίες έρευνες από τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, να υπολογιστεί η κλαπείσα κατανάλωση και στη συνέχεια ο παραβάτης καλούνταν να πληρώσει με την τρέχουσα τιμή της κιλοβατώρας την ποσότητα ρεύματος που είχε διαπιστωθεί ότι έπαιρνε παράνομα». Σύμφωνα με τον ίδιο, «αυτή η διαδικασία διαρκούσε πολύ χρόνο».
Η εκτίναξη των ρευματοκλοπών αποδίδεται, σύμφωνα με τον διευθυντή Χρηστών Δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ Νίκο Δρόσο, «στην παρατεταμένη οικονομική κρίση». Ο Νίκος Δρόσος μάλιστα, στη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της ΡΑΕ, έκανε λόγο και για «διεύρυνση της κοινωνικής βάσης του φαινομένου αλλά και για προσφορά τεχνογνωσίας στη ρευματοκλοπή». Με πιο απλά λόγια, η δραματική μείωση των εισοδημάτων στα χρόνια της κρίσης σε συνδυασμό με την αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων έφεραν χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις στη δεινή θέση της αδυναμίας πληρωμής των λογαριασμών ρεύματος, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να διακόπτει την παροχή. Ετσι, ο δρόμος της πρόσβασης στο πολυτιμότερο αγαθό διαβίωσης, αυτό της ηλεκτρικής ενέργειας, ήταν η ρευματοκλοπή.
Ως προς το μέγεθος και την πορεία των παράνομων ηλεκτροδοτήσεων, είναι ενδεικτικά τα ακόλουθα στοιχεία:
n Το 2005, σύμφωνα με τα δεδομένα του ΔΕΔΔΗΕ, «οι μη τεχνικές απώλειες ως ποσοστό της εισερχόμενης ενέργειας στο δίκτυο διανομής», δηλαδή το μέγεθος της ηλεκτρικής ενέργειας που χάνεται λόγω ρευματοκλοπών από το σύνολο του ρεύματος που διακινείται, ήταν στο 0,2%. Το 2013 ανέβηκαν στο 1,1%, το 2015 διπλασιάστηκαν στο 2,2%, το 2016 συνέχισαν την ανοδική πορεία τους στο 3,5% και το 2017 εκτινάχτηκαν στο 4,2%.
n Το 2017 ο ΔΕΔΔΗΕ εντόπισε, κατόπιν ελέγχων, 9.125 διαπιστωμένες ρευματοκλοπές, το 2016 ήταν η χρονιά – ρεκόρ με 11.685, ενώ το 2006 ήταν μόλις 400.
Ο πρόεδρος του ΔΕΔΔΗΕ σημειώνει στα «ΝEA» πως «φέτος για πρώτη φορά καταγράφεται ένα φρενάρισμα των ρευματοκλοπών. Κι αυτό καθώς πια έγιναν πιο αυστηρές οι κυρώσεις». Το νέο πλαίσιο τέθηκε σε εφαρμογή από το τέλος του περασμένου Μαρτίου. Σύμφωνα με αυτό, στις περιπτώσεις διαπιστωμένης ρευματοκλοπής ο παραβάτης θα κληθεί να καταβάλει στον ΔΕΔΔΗΕ την αξία της ενέργειας την οποία κατανάλωσε χωρίς να καταγραφεί από τον μετρητή, με σημαντικά προσαυξημένη τιμή της κιλοβατώρας (kWh). Συγκεκριμένα, ο υπολογισμός της αξίας της ενέργειας αυτής θα γίνεται στη βάση της Διοικητικά Οριζόμενης Τιμής των 0,15 ευρώ ανά κιλοβατώρα, προσαυξημένης κατά 70%, δηλαδή με τιμή 0,255 ευρώ ανά κιλοβατώρα, σύμφωνα με σχετική απόφαση της ΡΑΕ.
Επιπλέον, ο παραβάτης θα κληθεί να καταβάλει και το διαχειριστικό κόστος του ΔΕΔΔΗΕ, που κυμαίνεται από 300 ευρώ έως 750 ευρώ. Σε περίπτωση μη καταβολής του οφειλόμενου ποσού εντός τακτής προθεσμίας (ή δόσης αυτού σε περίπτωση διακανονισμού), ο ΔΕΔΔΗΕ διακόπτει άμεσα την ηλεκτροδότηση και η παροχή δεν επανασυνδέεται, παρά μόνο μετά την ολοσχερή εξόφληση. Επίσης μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στην αλλαγή χρήστη στην παροχή αυτή, μέχρι την τακτοποίηση της οφειλής.
Τα πρόστιμα. Με το νέο πλαίσιο και με στοιχεία μέχρι τις 31 Αυγούστου 2018 εστάλησαν 5.270 επιστολές σε καταναλωτές που διαπιστωμένα ηλεκτροδοτήθηκαν παράνομα και οι οφειλές που βεβαιώθηκαν ανέρχονται στα 14,7 εκατ. ευρώ. Μέχρι τώρα έχουν εισπραχθεί 3 εκατ. ευρώ και για 1.100 περιπτώσεις δόθηκε εντολή αποκοπής της ηλεκτροδότησης λόγω μη συμμόρφωσης στην εξόφληση του ποσού.
Ο Νίκος Χατζηαργυρίου εξηγεί στα «ΝEA» ότι «πλέον τα εισπραττόμενα χρήματα από τις παραβάσεις συγκεντρώνονται σε ειδικό λογαριασμό και οι προμηθευτές θα μπορούν να τα διαθέτουν για τη μείωση των τιμών ρεύματος στους συνεπείς καταναλωτές». Ο ίδιος τονίζει ότι με το νέο πλαίσιο που ήταν και εισήγηση του ΔΕΔΔΗΕ «ο Διαχειριστής είναι ο μόνος αρμόδιος χωρίς να εμπλέκονται οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος και από τον εντοπισμό της παρανομίας σε δύο μέρες αποστέλλεται επιστολή στον παραβάτη».