Νέα σεζόν, φθινοπωρινή· καιρός να πούμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Kαι όσον αφορά τα σύκα, έχουμε πολλά να αναφέρουμε. Είναι φρούτα συνδυασμένα με καλοκαίρι, διακοπές και αναμνήσεις αφού πρόκειται για πολύ δημοφιλές δέντρο στους κήπους, στις αυλές και στα περιβόλια. Η συκιά προέρχεται από τη Δυτική Ασία και ευδοκιμεί σε εύκρατο, μεσογειακό κλίμα. Αν και κάποιες ποικιλίες δίνουν καρπούς δύο φορές τον χρόνο, τα σύκα γενικά κάνουν τις «λίγες, περιορισμένες εμφανίσεις τους» στο τέλος του καλοκαιριού και τις πρώτες εβδομάδες του φθινοπώρου. Το χρώμα, το μέγεθος και η γεύση τους επίσης διαφέρουν ανάλογα με το είδος. Κάτω από τη φλούδα τους, πάντως, υπάρχει μια λεπτή άσπρη μεμβράνη που περικλείει τον κόκκινο, γεμάτο μικρά σποράκια, πυρήνα του φρούτου. Σε αυτά χρωστούν την τραγανή υφή τους. Είναι γλυκά και πλούσια όχι μόνο σε γεύση, αλλά και σε θρεπτική αξία, οπότε ως δρομείς αξίζει να τα τιμούμε δεόντως.
Θαυματουργά συστατικά
Δύο μέτρια σύκα (περίπου 100 γρ.) δίνουν 80 θερμίδες και αποτελούν μια άριστη πηγή σιδήρου, ασβεστίου, καλίου, χαλκού, σεληνίου και ψευδαργύρου. Χάρη στα συστατικά αυτά συμβάλλουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, στη μείωση των τριγλυκεριδίων στο αίμα, επομένως και στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον βοηθούν στη διατήρηση της πυκνότητας και της καλής υγείας των οστών και αποτελούν σύμμαχο ενάντια στην οστεοπόρωση. Χάρη στην πλούσια περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες ανακουφίζουν από τη δυσκοιλιότητα, διατηρούν περισσότερο το αίσθημα του κορεσμού και βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Σημαντικές είναι και οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των σύκων χάρη στα φλαβονοειδή (κυρίως στα μαύρα σύκα), τη βιταμίνη Α, Ε και Κ που περιέχουν. Επίσης οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (νιασίνη, πυριδοξίνη, φυλλικό και παντοθενικό οξύ) που περιέχουν συμβάλλουν δυναμικά στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών. Τα σύκα περιέχουν και τα πολύτιμα Ω3 και Ω6 λιπαρά οξέα που δρουν ως «λιπαντικά» των αρθρώσεων, προλαμβάνουν την αρθρίτιδα, συμβάλλουν στην καλή υγεία των μυών, του εγκεφάλου, των μαλλιών και των νυχιών. Ειδική μνεία ας γίνει στο κάλιο και στα αμινοξέα των σύκων (λευκίνη, λυσίνη, βαλίνη και αργινίνη) που όχι μόνο προστατεύουν από κράμπες, αλλά συμβάλλουν δραστικά στη λειτουργία, αποκατάσταση και δημιουργία των μυών. Ε, κι ας μην παραβλέψουμε πως τα σύκα φημίζονται για τις αφροδισιακές τους ιδιότητες επιδρώντας στο ορμονικό μας σύστημα.
Τα σύκα καταναλώνονται φρέσκα και αποξηραμένα, γεγονός που τα καθιστά διαθέσιμα όλον τον χρόνο. Περιέχουν περισσότερα σάκχαρα από άλλα φρούτα, οπότε ας τα απολαμβάνουμε με φειδώ (τα αποξηραμένα προσδίδουν 250 θερμίδες/100 γρ.) Πάντως δύο ξερά σύκα έχουν την ίδια ποσότητα υδατανθράκων με ένα ενεργειακό τζελάκι, ενώ δεν απαιτούν νερό για να αφομοιωθούν. Ωραία ιδέα για φυσικό σνακ στα long run μας ε;
Η συνταγή
Σορμπέ σύκου (για περίπου 1 λίτρο)
– 1 κιλό φρέσκα, ώριμα σύκα, καθαρισμένα, κομμένα στη μέση
– 6 κ.σ. ακατέργαστη ζάχαρη
– 2 κ.σ. γλυκό κόκκινο κρασί (μαυροδάφνη, πόρτο κ.ά.)
– 1 κ.σ. ξύσμα ακέρωτου βιολογικού λεμονιού
– 1 κ.γ. τριμμένο θυμάρι
– 1 φλ. πλήρες στραγγιστό γιαούρτι
– 2 κ.σ. υγρό μέλι (ή σιρόπι καλαμποκιού ή αγαύης)

(Για να ρευστοποιηθεί το μέλι το θερμαίνεις για λίγα δευτερόλεπτα μαζί με μερικές σταγόνες νερό)

– Προθέρμανε τον φούρνο στους 100°C.

– Βάλε σε ταψί τα σύκα, τη ζάχαρη, το κρασί, το ξύσμα λεμονιού και το θυμάρι.

– Σιγόψησε το μείγμα για 30′ μέχρι να ζεσταθεί και να αφρίσει. Αλλαξε δοχείο στο μείγμα και τοποθέτησέ το στην κατάψυξη.

– Αφού παγώσει καλά, πολτοποίησε το μείγμα (χρησιμοποιώντας μούλτι, μίξερ ή ράβδο) μαζί με το γιαούρτι και το μέλι.

– Ξαναβάλε το μείγμα στην κατάψυξη. Μόλις παγώσει, επανάλαβε τη διαδικασία πολτοποίησης.

Ηξερες πως:
– Η λέξη «συκώτι» προέρχεται από το σύκο; Στην αρχαία Ελλάδα το ήπαρ αποτελούσε βασικό στοιχείο διατροφής. Μάλιστα τάιζαν ορισμένα ζώα (κυρίως χήνες και χοίρους) σχεδόν αποκλειστικά με σύκα ώστε να νοστιμίσει το συκώτι τους. Το εξαιρετικό αυτό έδεσμα ονομαζόταν «συκωτόν ήπαρ». Με τον καιρό, παρέμεινε μόνο το επίθετο, το οποίο χαρακτήριζε όχι μόνο το ειδικά προετοιμασμένο συκώτι, αλλά το συκώτι γενικά.
– Το σύκο από την αρχαιότητα είχε και ερωτική σημασία αφού σήμαινε το γυναικείο γεννητικό όργανο.
– Τα αποξηραμένα σύκα καταπραΰνουν τον ερεθισμένο λαιμό.
– Η γαλακτώδης, κολλώδης ουσία που ρέει από τους μίσχους των καρπών και φύλλων της συκιάς μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις όταν έρθει σε επαφή με το δέρμα (κοκκίνισμα, φαγούρα κ.ά.)
– Σε περιπτώσεις νόσων του γαστρεντερικού συστήματος ή κολίτιδας, τα σποράκια ενδεχομένως να επιδεινώσουν την κατάσταση, οπότε είναι απαραίτητη η γνώμη ειδικού ιατρού.